Wypalenie zawodowe

Zespół wypalenia (burnout)

Klasyfikacje
ICD-10	Z73.0

Wypalenie zawodowe, syndrom wypalenia zawodowego, burnout syndrom – występujący pod wpływem długotrwałego i źle zarządzanego stresu stan, w którym pracownik czuje się chronicznie przemęczony i niezadowolony z pracy, staje się zdystansowany i coraz mniej angażuje się w pracę.

Występuje najczęściej w zawodach wymagających intensywnych kontaktów z ludźmi, a kontakty te są warunkiem sukcesu i rozwoju zawodowego, np. nauczycieli, policjantów, lekarzy, pielęgniarek, pracowników społecznych i innych.

W klasyfikacji chorób ICD-11 wypalenie zawodowe nie jest uznawane przez WHO za chorobę, ale za syndrom będący odpowiedzią na przewlekły stres zawodowy.

Składniki syndromu

Według Christiny Maslach istnieją 3 składniki zawodowego wypalania się:

1. emocjonalne wyczerpanie – uczucie pustki i odpływu sił wywołane nadmiernymi wymaganiami psychologicznymi i emocjonalnymi, jakie stawiała przed pracownikiem praca;
2. depersonalizacja – poczucie bezduszności, bezosobowości, cyniczne patrzenie na ludzi, którymi dana osoba się opiekuje;
3. obniżenie oceny własnych dokonań – poczucie braku sukcesów i osobistych kompetencji

Konkurencyjnym ujęciem wypalenia jest podejście dwuczynnikowe, które wyróżnia:

1. Zdystansowanie się wobec pracy - postawa wycofującą wobec klientów, współpracowników, treści pracy i całego kontekstu związanego z pracą
2. Wyczerpanie - rezultat utrzymującego się, chronicznego napięcia spowodowanego fizycznymi, emocjonalnymi i poznawczymi wymaganiami pracy

Narzędzia do mierzenia wypalenia zawodowego

Obecnie w Polsce stosowane są dwa główne narzędzia do pomiaru wypalenia zawodowego.

• MBI – Maslach Burnout Inventory – kwestionariusz Christiny Maslach
• LBQ – Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego – kwestionariusz autorstwa Massimo Santinello
• OLBI – Oldenburski Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego
• BAT-PL – Metoda oceny wypalenia zawodowego
• Ocena wypalenia jednym pytaniem

Dzień Walki z Wypaleniem Zawodowym

14 września każdego roku obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Wypaleniem Zawodowym. Został on ustawiony przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców w ramach kampanii społecznej Wypalenie zawodowe na celowniku.

Zobacz też

• pracoholizm
• Karōshi – śmierć z przepracowania
• Work-life balance – zapobieganie wypaleniu zawodowemu