Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu
| ||
 Widok ze wschodu. Poniżej obserwatorium budynek górnej stacji kolei linowej. | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Miejscowość | Zakopane | |
| Adres | 34-500 Zakopane | |
| Typ budynku | obserwatorium | |
| Styl architektoniczny | modernizm | |
| Architekt | Anna i Aleksander Kodelscy | |
| Rozpoczęcie budowy | 1936 | |
| Ukończenie budowy | 1937 | |
Położenie na mapie Tatr   Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu | ||
 49°13′57,1″N 19°58′54,6″E/49,232528 19,981833
| ||
Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu – komórka organizacyjna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej podległa Działowi Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej Oddziału IMGW w Krakowie. Obserwatorium mieści się w najwyżej położonym budynku w Polsce, znajdującym się na wysokości 1987 m n.p.m., na szczycie Kasprowego Wierchu.
Budynek obserwatorium meteorologicznego na Kasprowym Wierchu wzniesiony został w latach 1936–1937 według projektu Aleksandra Kodelskiego i Anny Kodelskiej[1] zaś najwyżej położonym budynkiem w Polsce stał się we wrześniu 1939 r. po zajęciu przez ZSRR obserwatorium astronomicznego na Popie Iwanie.
Poświęcenie i otwarcie obserwatorium miało miejsce 23 stycznia 1938[2].
Wniosek o budowę wysokogórskiego obserwatorium meteorologicznego wysunął w lipcu 1934 r. J. Lugeon, ówczesny dyrektor Państwowego Instytutu Meteorologicznego. W związku z planowaną budową kolei linowej na Kasprowy Wierch zaproponowano, aby budynek zbudowano właśnie na tym szczycie. Już od grudnia 1935 r. były prowadzone niektóre obserwacje meteorologiczne. Właściwe prace budowlane rozpoczęto jesienią 1936 r. i zakończono po roku. 22 grudnia 1937 r. nastąpił odbiór budynku. Stacja zaczęła działać w pełnym zakresie z początkiem 1938 r. W styczniu tego roku odbyło się uroczyste otwarcie tego szóstego wówczas co do wysokości obserwatorium meteorologicznego w Europie. Pierwszym kierownikiem stacji został Edward Stenz.
Obecnie obserwatorium wykonuje pomiary synoptyczne oraz klimatologiczne, a także obserwacje zlodzenia, opadów, natężenia promieniowania słonecznego, zjawisk optycznych, radioaktywności, oraz grawimetryczne i astrofizyczne. Przekazuje też informacje dotyczące osłony przeciwpowodziowej, jak również komunikaty dla Polskich Kolei Linowych i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
- Obserwatorium astronomiczne na Lubomirze
- Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne na Śnieżce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Zachwatowicz. Kolej linowa na Kasprowy Wierch. „Architektura i Budownictwo: miesięcznik ilustrowany”. XII (12), s. 385–392, 1936. Warszawa.
- ↑ Poświęcenie obserwatorium meteorol. na Kasprowym. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 18 z 25 stycznia 1938.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold H. Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawn. Górskie, 2004, s. 833. ISBN 83-7104-009-1.Sprawdź autora:2.
- Apoloniusz Rajwa: 70 lat WOM. Tygodnik Podhalański, 2008-02-02. [dostęp 2014-01-14].