Wyspy Salomona

	Solomon Islands; Wyspy Salomona
	Solomon Islands; Wyspy Salomona
Flaga Wysp Salomona	Herb Wysp Salomona
	Dewiza: (ang.) To Lead is to Serve ; (Prowadzić znaczy służyć)
	Hymn: God Save Our Solomon Islands ; (Boże zachowaj nasze Wyspy Salomona)
Język urzędowy	angielski
Stolica	Honiara
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Typ państwa	królestwo
Głowa państwa	królowa Elżbieta II
W jej imieniu	gubernator generalny David Vunagi
Szef rządu	premier Rick Houenipwela
Powierzchnia ; • całkowita ; • wody śródlądowe	140. na świecie; 28 450 km² ; 0%
Liczba ludności (2017); • całkowita ; • gęstość zaludnienia	167. na świecie; 647 581; 23 osób/km²
PKB (2013); • całkowite ; • na osobę	; 1,097 mld USD; 1950 USD
PKB (PSN) (2013); • całkowite ; • na osobę	; 1,943 mld dolarów międzynar.; 3455 dolarów międzynar.
Jednostka monetarna	dolar Wysp Salomona (SBD)
Niepodległość	od Wielkiej Brytanii; 7 lipca 1978
Strefa czasowa	UTC +11
Kod ISO 3166	SB
Domena internetowa	sb
Kod samochodowy	SOL
Kod samolotowy	H4
Kod telefoniczny	+677
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku

Ten artykuł dotyczy państwa Wyspy Salomona. Zobacz też: Archipelag Wysp Salomona.

Wieś na wyspie Malaita (2012)

Wyspy Salomona (ang. Solomon Islands) – państwo wyspiarskie w południowo-wschodniej Oceanii, na wschód od Nowej Gwinei, członek Wspólnoty Narodów. Państwo Wysp Salomona obejmuje wschodnią część archipelagu o tej samej nazwie. Należą do niego atole Rennell i Ontong Java oraz wyspy Santa Cruz, Duff, Reef i inne.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Geografia Wysp Salomona.

Archipelag Wyspy Salomona stanowi przedłużenie ku południowemu wschodowi Archipelagu Bismarcka. Do największych wysp zalicza się: Guadalcanal (6470 km²), Santa Isabel (4660 km²), Malaita (4070 km²), San Cristóbal (3048 km²), Choiseul (2540 km²), Nowa Georgia (1761 km²). Powierzchnia wysp górzysta, pochodzenia wulkanicznego. Najwyższy szczyt – Popomanaseu, 2381 m n.p.m. (na wyspie Guadalcanal).

Klimat równikowy, gorący i wilgotny, ochładzany przez bryzę morską. Wysokie temperatury i ulewne deszcze występują w okresie monsunu (od listopada do kwietnia). Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 28,9 °C i 325 mm, w lipcu 27,8 °C i 84 mm. Naturalną szatę roślinną stanowią lasy równikowe. Świat zwierzęcy reprezentują liczne gatunki ptaków i endemiczny legwan.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: Historia Wysp Salomona.

Wyspy zostały odkryte w 1568 przez hiszpańskiego żeglarza Alvaro Mendaña de Neyra. Wyspy Salomona podzielone zostały między Niemcy (północne wyspy, od 1885) oraz Wielką Brytanię (południowe wyspy, 1893). Część wysp została przekazana Wielkiej Brytanii przez Niemcy w latach 1898–1900, która ustanowiła nad wyspami protektorat. Pozostałe w rękach Niemiec wyspy Bougainville i Buka weszły w skład niemieckiego protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej.

W okresie II wojny światowej (w 1942) znajdowały się pod okupacją japońską. Na Wyspach toczyły się jedne z najbardziej zaciętych walk na Pacyfiku (m.in. Walki o Guadalcanal). W latach 1943/1944 Japończycy zostali wyparci z większości archipelagu przez wojska amerykańskie.

W 1976 Wyspy otrzymały autonomię wewnętrzną, a 7 lipca 1978 uzyskały niepodległość. Pozostały jednak w brytyjskiej Wspólnocie Narodów. Jako suwerenne państwo Wyspy Salomona popadły w poważne kłopoty, wywołane powszechną korupcją i rosnącym deficytem budżetowym. Wybuch niepokojów społecznych wywołało załamanie normalnego funkcjonowania kraju. W lipcu 2003 gubernator generalny Wysp Salomona poprosił o pomoc międzynarodową. Miesiąc później na Wyspach wylądowało 2200 policjantów z ponad 20 krajów Pacyfiku dowodzonych przez Australię i Nową Zelandię. 1 kwietnia 2007 roku Wyspy zostały nawiedzone przez podwójne trzęsienie ziemi i tsunami.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Wyspy Salomona należą do krajów rozwijających się o gospodarce rynkowej. Duża pomoc zagraniczna (głównie Australii i Japonii). Rolnictwo dostarcza 48% produktu krajowego brutto (usługi 40%, przemysł 9%).

Rolnictwo[edytuj | edytuj kod]

Najważniejsze uprawy: palma kokosowa, kakaowiec, bataty, taro (kolokazja), pochrzyn (jams), ryż, palma oleista, oraz maniok, warzywa, drzewa owocowe. Zbiory głównie ziemiopłodów w tysiącach ton (2000): ryż 2,4, rośliny bulwiaste 105, orzechy kokosowe 230, nasiona olejowca 5, kakao 3. Połowy morskie (głównie tuńczyk i bonito) 57 tysięcy ton (2000). Pozyskanie drewna (hebanowego i sandałowego) 468 tysięcy m³ (2000).

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Wyspy Salomona są rzadko odwiedzane. W 2000 roku Wyspy Salomona odwiedziło 15 tysięcy turystów (głównie z Australii, Wysp Marshalla i Nowej Zelandii).

Drogi[edytuj | edytuj kod]

Długość dróg około 1300 km, prywatnych (obsługujących plantacje) 800 kilometrów. Głównie porty morskie: Honiara, Yandina i Gizo. W budowie nowy port głębokowodny Noro (na Nowej Georgii). Międzynarodowy Port Lotniczy – Henderson, 25 lotnisk krajowych. Od 1979 czynna naziemna stacja satelitarna.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Ludność rdzenna (Salomończycy, odłam Melanezyjczyków) stanowi 93%, Polinezyjczycy – 4%, Mikronezyjczycy – 1,5%; większość wierzących to protestanci (75,7%) i katolicy (19,1%). W użyciu ponad 80 różnych języków z grupy melanezyjskiej oraz języka neosalomońskiego, który pełni funkcję lingua franca. W latach 1985–1992 średnie roczne tempo wzrostu ludności wynosiło 3,5%. Przyrost naturalny 27,6‰ (wskaźnik urodzeń 31,6‰, zgonów 4‰, dzietność 4,2 2004). 42% ogółu ludności stanowią dzieci, 4,9% jest w wieku ponad 59 lat. Ludność miejska – 19%.