Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wyższe Seminarium Duchowne
w Tarnowie
Ilustracja
Budynek Wyższego Seminarium Duchownego
Dewiza

Religioni et litteris

Data założenia

15 listopada 1822

Typ

seminarium duchowne

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Adres

ul. Piłsudskiego 6,
33-100 Tarnów

Liczba studentów

101 (11 października 2021)[1]

Rektor

ks. dr Jacek Soprych

Drużyna sportowa

Victoria

Położenie na mapie Tarnowa
Mapa konturowa Tarnowa, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchownew Tarnowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchownew Tarnowie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wyższe Seminarium Duchownew Tarnowie”
Ziemia50°00′52,9″N 20°59′08,7″E/50,014694 20,985750
Strona internetowa

Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie – seminarium duchowne kształcące księży rzymskokatolickich dla diecezji tarnowskiej. Instytucję założono w 1822 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początków seminarium należy szukać w bulli papieskiej Piusa VII „Studium paterni affectus” z 20 września 1821 roku. W dokumencie tym papież poinformował, iż eryguje diecezję tyniecką oraz polecił nowemu biskupowi Grzegorzowi Tomaszowi Zieglerowi (1822–1827) założyć dla potrzeb tej diecezji seminarium duchowne. Bulla erekcyjna polecała „utworzenie seminarium pod wolnym zarządem biskupa celem kształcenia i wychowywania młodzieńców do służby Bożej w liczbie 60 lub więcej, ile tego będą wymagały potrzeby diecezji”. Rok 1821 wyznacza więc początek historii tego seminarium, jakkolwiek pierwsi alumni zamieszkali w Bochni dopiero rok później. Zwołał tam biskup alumnów najstarszego, czwartego kursu, by ten ostatni rok studiów przebywali u jego boku. W 1826 roku siedziba biskupstwa została przeniesiona do Tarnowa, gdzie postanowiono wybudować osobny gmach dla potrzeb seminarium. Poświęcenia kamienia węgielnego dokonał 8 września 1835 roku biskup Franciszek de Paula Pisztek (1832–1836), a 1 września 1838 roku biskup Franciszek Zachariasiewicz (1836–1840) dokonał poświęcenia i otwarcia gmachu. Na początku okupacji hitlerowskiej, 9 września 1939 budynek został zarekwirowany przez okupantów na cele administracyjne[2]. Po II wojnie światowej część budynku władze komunistyczne zajęły na starostwo[3]. W 1993 r. biskup tarnowski Józef Życiński rozpoczął prace budowlane przy nowym Domu Alumna[3]. Budowę kontynuował i ukończył kolejny biskup diecezjalny – Wiktor Skworc[4].

Rektorzy[edytuj | edytuj kod]

Prorektorzy[edytuj | edytuj kod]

  • ks. Józef E. Matuziński 1838–1843
  • ks. Jan Giełdanowski 1844–1852
  • ks. Jan Rybarski 1853–1859
  • ks. Jan Fąferko 1859–1870
  • ks. Stanisław Walczyński 1871–1873
  • ks. Franciszek Szurmiak 1874–1878
  • ks. Klemens Radwański 1879–1886
  • ks. Jan Jaworski 1886–1887
  • ks. Walenty Gadowski 1888–1891
  • ks. Franciszek Kahl 1891–1893
  • ks. Józef Mrugacz 1893–1897
  • ks. Adam Frączkiewicz 1897–1901
  • ks. Alojzy Nalepa 1901–1903
  • ks. Michał Rec 1903–1913
  • ks. Franciszek Paryło 1913–1917
  • ks. Wojciech Orzech 1917–1919
  • ks. Antoni Gawenda 1919–1922
  • ks. Jan Rzepka 1922–1928
  • ks. Józef Barszcz 1928–1929
  • ks. Franciszek Goc 1929–1936
  • ks. Władysław Węgiel 1936–1941
  • ks. Stanisław Łach 1945–1952
  • ks. Piotr Bednarczyk 1960–1963
  • ks. Stanisław Rosa 1966–1973
  • ks. Bolesław Margański 1973–1991
  • ks. Antoni Koterla 1990–1998
  • ks. Adam Kokoszka 1991–1999
  • ks. Andrzej Michalik 1999–2006
  • ks. dr Jacek Nowak 2006–2008
  • ks. dr Leszek Rojowski 2008–2018
  • ks. dr Andrzej Dudek 2018–2019
  • ks. dr Paweł Bogaczyk 2019-2023[5]
  • ks. mgr lic. Lesław Wąchała (od 2023)[6]

Absolwenci[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie.

Absolwentami Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie byli między innymi:

Imię i nazwisko Lata życia Dokonania lub pełnione funkcje
ks. Jan Wiślicki 1879–1944 kanonista, dziekan Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
bł. ks. Roman Sitko 1880–1942 Błogosławiony Męczennik II wojny światowej, infułat diecezji tarnowskiej, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
ks. Piotr Stach 1886–1961 teolog, biblista, profesor uniwersytecki
Sługa Boży ks. Stanisław Szulmiński 1894–1941 pallotyn, teolog orientalista, ojciec duchowny i profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Ołtarzewie
bp Karol Pękala 1902–1968 biskup pomocniczy tarnowski w latach 1946–1968
ks. bp Jan Obłąk 1913–1988 biskup warmiński
Sługa Boży ks. Ferdynand Machay 1914–1940 filipin
bp Piotr Bednarczyk 1914–2001 biskup pomocniczy tarnowski w latach 1968–1991
bp Józef Gucwa 1923–2004 biskup pomocniczy tarnowski w latach 1969–1999
ks. Stanisław Rosa 1925–2011 infułat diecezji tarnowskiej, rektor Wyższego Seminarium Duchowne w Tarnowie
ks. Jan Dudziak 1928–2003 kapłan diecezji tarnowskiej, scholastyk Kapituły Kolegiackiej w Nowym Sączu, wykładowca Wyższego Seminarium Duchowne w Tarnowie, profesor prawa kanonicznego, wykładowca Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu
bp Władysław Bobowski 1932– biskup pomocniczy tarnowski w latach 1974–2009
ks. Michał Heller 1936– kosmolog, laureat Nagrody Templetona, pierwszy dziekan Wydziału Teologicznego w Tarnowie, profesor filozofii na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, pracownik Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego, kierownik Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych, oraz członek Papieskiej Akademii Nauk
bp Jan Styrna 1941– biskup pomocniczy tarnowski w latach 1991–2003, biskup diecezjalny elbląski w latach 2003–2014
ks. Tadeusz Dłubacz 1946– duchowny Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, pułkownik WP, w latach 1995–1999 kapelan przy urzędzie Prezydenta RP
abp Henryk Nowacki 1946– nuncjusz apostolski w Szwecji i Islandii
abp Zygmunt Zimowski 1949– przewodniczący Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia
abp Stanisław Budzik 1952– sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski, biskup pomocniczy tarnowski w latach 2004–2011, były rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie w latach 1998–2004, arcybiskup metropolita lubelski
bp Jan Piotrowski 1953- misjonarz, biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej 2013–2014, biskup kielecki od 2014
bp. Stanisław Salaterski 1954- biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej od 2013
ks. Jan Czuba 1959-1998 misjonarz męczennik
ks. Józef Kloch 1959– były rzecznik prasowy Konferencji Episkopatu Polski
bp Wiesław Lechowicz 1962– biskup pomocniczy tarnowski, były prefekt i rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
bp Andrzej Jeż 1963– biskup pomocniczy tarnowski (2009-2012), biskup diecezjalny tarnowski od 2012, były ojciec duchowny Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
bp Mirosław Gucwa 1963– biskup diecezjalny Bouar od 2018
bp Janusz Kaleta 1964– w latach 2011–2014 biskup Karagandy
bp Artur Ważny 1966- biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej od 2021
bp Leszek Leszkiewicz 1970- misjonarz, prefekt Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej od 2015

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Statystyka (zeszyt 4). W: Sławomir Wilewski: Posłani w pokoju Chrystusa. Tydzień modlitw o powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego (8–12 maja 2022). Radom: Krajowe Centrum Powołaniowe • Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE, 2022, s. 4. ISBN 978-83-67205-01-6.
  2. ↑ Krzysztof G. Gucwa, Bardzo szanowany rektor. Numer 61908 z KL Auschwitz, Gliwice: Wydawnictwo Jamakasz, 2014, s. 72, ISBN 978-83-938416-9-1, OCLC 899771124 [dostęp 2022-05-28].
  3. ↑ a b WSD Tarnów – Rys Historyczny [online], WSD Tarnów [dostęp 2022-05-28] (pol.).
  4. ↑ Biskup Wiktor Skworc 10 lat w diecezji tarnowskiej – Tarnów w internecie – Tarnow.net.pl [online], tarnow.net.pl [dostęp 2022-05-28].
  5. ↑ Mateusz Kubalica, Zakończenie roku, pożegnanie ks. Pawła Bogaczyka i Sióstr Zakonnych [online], www.wsd.tarnow.pl, 6 lipca 2023 [dostęp 2024-03-05] (pol.).
  6. ↑ Zmiany w kierownictwie seminarium - "limanowskie" nominacje [online], limanowa.in [dostęp 2024-03-05] (pol.).
Seminaria duchowne w Polsce
Ogólnopolskie
  • Łódź (dla Starszych Kandydatów do Święceń)
Archidiecezjalne
Diecezjalne
Zakonne
Greckokatolickie
Starokatolickie
Prawosławne
Protestanckie

Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wyższe_Seminarium_Duchowne_w_Tarnowie&oldid=73066180”