Władysław Daszewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Daszewski
Pik
Data i miejsce urodzenia

3 marca 1902
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 lipca 1971
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

Karykatura, scenografia

Ważne dzieła

scenografia dla kabaretów: Qui Pro Quo i Cyrulika Warszawskiego oraz do operetki Krakowiacy i Górale i sztuki Burza

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Kostiumy Władysława Daszewskiego do Zemsty (1962)
Grób Władysława Daszewskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Władysław Daszewski, ps. Pik (ur. 3 marca 1902 w Warszawie, zm. 25 lipca 1971 tamże) – polski scenograf i karykaturzysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej[1] Konrada i Anieli z Wiśniewskich. Od 1915 wraz z rodziną mieszkał w Moskwie i tam chodził do polskiego gimnazjum. Ukończył gimnazjum humanistyczne w Lublinie i w maju 1920 zdał maturę[2]. W latach 1920–1922 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w pracowni Stanisława Noakowskiego, następnie w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W okresie studiów współpracował jako karykaturzysta „Pik” z redakcjami „Cyrulika Warszawskiego”, „Robotnika” i „Wiadomości Literackich”. Projektował scenografię dla kabaretów „Qui Pro Quo” i „Cyrulik Warszawski”.

Od 1927 projektował scenografię dla teatrów warszawskich i lwowskich. W 1928 z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości razem z Leonem Schillerem i Aleksandrem Watem zorganizował widowisko sceniczne pod tytułem Polityka społeczna oparte na autentycznych materiałach krytyczne wobec stosunków panujących w fabrykach i polityki społecznej[3]. W 1930 został stałym scenografem teatrów lwowskich. Współpracował najczęściej z Leonem Schillerem. W latach 1940–1941 pracował w Lwowskim Państwowym Teatrze Polskim, realizując m.in. Zemstę Aleksandra Fredry. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich wyjechał do Warszawy. W latach 1945–1949 był scenografem Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Nadal współpracował z Leonem Schillerem tworząc scenografię m.in. do Krakowiaków i Górali Wojciecha Bogusławskiego (1946) i Burzy Williama Szekspira (1947). W 1949 został stałym scenografem, a w latach 1959–1961 był dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie.

W 1934 został profesorem, a w 1964 dziekanem Wydziału Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w latach 1946–1948 wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi. Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[4].

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 32A-1-16)[5].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Marią Klichówną. Jego drugą żoną, od 15 kwietnia 1935, była aktorka Ewa Bonacka[6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • 1935 – Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu za scenografię do Wyzwolenia Stanisława Wyspiańskiego w inscenizacji Wilama Horzycy i reżyserii Kazimierza Tatarkiewicza z Teatru Wielkiego we Lwowie;
  • 1947 – I Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za opracowanie scenograficzne Burzy w reżyserii Leona Schillera z Teatru Wojska Polskiego w Łodzi na Festiwalu Szekspirowskim;
  • 1949 – nagroda na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za scenografię sztuki Jegor Bułyczow i inni w reżyserii Władysława Krasnowieckiego z Teatru Narodowego w Warszawie;
  • 1950 – Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości, a w szczególności za plastyczne opracowanie sztuk Jegor Bułyczow i inni Maksyma Gorkiego oraz Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego w Teatrze Narodowym w Warszawie;
  • 1958 – II nagroda na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za oprawę scenograficzną Wyzwolenia w Teatrze Narodowym w Warszawie;
  • 1964 – Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości artystycznej w dziedzinie scenografii;
  • 1966 – I Nagroda na VI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za opracowanie plastyczne przedstawienia Caliguli.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.102.
  2. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 54. [dostęp 2021-07-08].
  3. Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.101-102.
  4. Tadeusz Kisielewski, Październik 1956: punkt odniesienia, Wydawnictwo Neriton, 2001.
  5. Juliusz Jerzy Malczewski: Cmentarz komunalny (dawny wojskowy) na Powązkach. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1975, s. 22.
  6. Jarosław Abramow-Newerly: Granica sokoła. Warszawa: Twój Styl, 2001, s. 112. ISBN 83-7163-353-X.
  7. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  8. M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
  9. M.P. z 1946 r. nr 114, poz. 212 „za wybitne zasługi w dziedzinie Teatru i Sztuki na terenie całego kraju”.
  10. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  11. Władysław Daszewski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 2019-12-29].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]