Xerolirion divaricata
.jpg)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Xerolirion |
| Gatunek |
Xerolirion divaricata |
| Nazwa systematyczna | |
| Xerolirion divaricata A.S.George Fl. Australia 46: 230 (1986)[3] | |
Xerolirion divaricata A.S. George – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju Xerolirion A.S. George z rodziny szparagowatych. Występuje endemicznie w południowo-zachodniej Australii[3], gdzie występuje w siedliskach suchych, w piaskach i na wychodniach skał granitowych i laterytowych, na obszarze między miastami Morawa i Southern Cross[4].
Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów ξηρός (ksiros – suchy) i λυρίων (lirion – lilia), odnosząc się do siedliska tych roślin. Epitet gatunkowy po łacinie oznacza „rozwidlona”[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wieloletnia, kłączowa, dwupienna roślina zielna o wysokości do 40 cm, tworząca kępy. Łodyga wzniesiona, rozwidlona[4]. Liście naprzemianległe, siedzące[5], krótkotrwałe, równowąskie, drobne, o długości 3–5 mm, tępe lub ostre, u nasady tworzące pochwę z szeroko błonkowatymi brzegami[4]. Kwiatostany męskie zredukowane, wierzchotkowe, składające się z od 1 do 3 kwiatów; kwiaty żeńskie pojedyncze[4]. Kwitnie od lipca do sierpnia[6]. Okwiat mały, biały[4]. Listki okwiatu długości 2–4 mm[4], u nasady krótko zrośnięte, trwałe[5]. Sześć pręcików osadzonych u nasady listków okwiatu[4]. Nitki wolne; pylniki podługowate, skierowane do wewnątrz, osadzone grzbietowo, pękające przez podłużne szczeliny[5]. Zalążnia mała, jajowata, trójkomorowa, mniej więcej trójwrębna, z 1 zalążkiem w każdej komorze; szyjka słupka krótka, gruba, zwężająca się do wierzchołka, zakończona trójwrębnym znamieniem[5]. Owocem są kulistawe torebki, zawierające od 1 do 3 żółtawych, odwrotnie jajowatych nasion[5].
Gatunek blisko spokrewniony z rodzajem lomandra, od którego różni się zredukowanym kwiatostanem, rozgałęzionym pokrojem[4], rozwidloną łodygą i krótkotrwałymi liśćmi[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
- Gatunek należy do monotypowego rodzaju Xerolirion, należącego do plemienia Lomandreae w podrodzinie Lomandroideae w obrębie rodziny szparagowatych (Asparagaceae)[7][2]. Historycznie zaliczany do rodziny złotogłowowatych[4] i Lomandraceae[5]. Analizy molekularne wskazują na zagnieżdżenie tego taksonu w obrębie rodzaju Lomandra[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ a b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Alexander S. George (red.): Flora of Australia. T. 46: Iridaceae to Dioscoreaceae. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1986, s. 229-230. ISBN 0-644-04356-3.
- ↑ a b c d e f g Conran J.G.: Lomandraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 361. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
- ↑ Florabase — the Western Australian Flora. Western Australia Herbarium. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
- ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
- ↑ Bee F. Gunn, Daniel J. Murphy, Neville G. Walsh, John G. Conran, J. Chris Pires, Terry D. Macfarlane, Joanne L. Birch. Evolution of Lomandroideae: Multiple origins of polyploidy and biome occupancy in Australia. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 149, 2020. DOI: 10.1016/j.ympev.2020.106836.