Yves Montand
| |||||||||
![]() Yves Montand (1952) | |||||||||
Imię i nazwisko | Ivo Livi | ||||||||
Data i miejsce urodzenia | 13 października 1921 Monsummano Terme, Zjednoczone Królestwo Włoch | ||||||||
Data i miejsce śmierci | 9 listopada 1991 Senlis, Francja | ||||||||
Zawód | aktor i piosenkarz | ||||||||
Współmałżonek | Simone Signoret | ||||||||
Lata aktywności | 1944-1991 | ||||||||
|
Yves Montand, właśc. Ivo Livi (ur. 13 października 1921 w Monsummano Terme we Włoszech, zm. 9 listopada 1991 w Senlis we Francji) – francuski aktor i piosenkarz pochodzenia włoskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wkrótce po narodzinach Yves’a jego rodzina przeniosła się z Włoch do Francji (później, występując o obywatelstwo, jego ojciec utrzymywał, że uciekł przed reżimem Mussoliniego – w rzeczywistości Mussolini doszedł do władzy rok później). Montand wychowywał się w Marsylii, gdzie przybył w 1932 roku i pracował w zakładzie fryzjerskim siostry, a potem w portowych dokach. Z tego okresu pozostały mu socjalistyczne, niemal skrajnie lewicowe przekonania i zaangażowanie w sprawy polityki. Wkrótce potem rozpoczął karierę jako piosenkarz musicalowy. W 1944 został odkryty i wylansowany przez starszą od niego o 6 lat Édith Piaf, z którą miał też romans.
Osiągnął międzynarodową sławę, występując w wielu filmach. Debiutował w 1944, wzorując swoje kreacje na aktorach amerykańskich. Pierwszy wielki sukces odniósł w 1953 roku w dramacie Cena strachu (Le Salaire de la peur) Henri-Georges Clouzota. W trakcie swojej kariery grał wielokrotnie w amerykańskich filmach i na scenach Broadwayu. Najwybitniejsze kreacje stworzył w filmach politycznych Costy Gavrasa oraz psychologicznych Claude’a Sauteta. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Cezara w kategorii najlepszy aktor, za filmy I comme Icare 1980 i Garçon! 1984. Przewodniczył jury konkursu głównego na 40. MFF w Cannes (1987).
W końcowych latach życia mieszkał w swoim domu w Prowansji. Zmarł na atak serca na planie filmu IP5, już po nakręceniu wszystkich scen. Ironią losu film ten opowiada o starszym człowieku, który również umiera na serce.
Został pochowany, obok wcześniej zmarłej żony, na paryskim cmentarzu Père Lachaise.
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
W 1951 roku ożenił się z aktorką Simone Signoret, grając z nią wielokrotnie w filmach, aż do jej śmierci w 1985 roku. Miał jednego syna, ze związku ze swoją asystentką Carole Amiel – Valentin Montand urodził się w 1988 roku.
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
Z aktorem wiąże się też polski wątek – Montand wsparł energicznie polski ruch „Solidarności”, a w 1989, tuż przed wolnymi wyborami m.in. wystąpił publicznie na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego, agitując na rzecz opozycji demokratycznej.
Filmografia (wybór)[edytuj | edytuj kod]
- Les Portes de la Nuit (1946)
- Cena strachu (1953)
- La Grande Strada Azzurra (1957)
- Pokochajmy się (1960)
- Compartiment tueurs (1965)
- La Guerre est finie (1966)
- Grand Prix (1966)
- Vivre pour Vivre (1967)
- Z (1968)
- L’Aveu (1969)
- W kręgu zła (1970)
- Mania wielkości (1971)
- César et Rosalie (1972)
- Tout va Bien (1972)
- Stan oblężenia (1973)
- Vincent, François, Paul...Et les Autres (1974)
- Le Sauvage (1975)
- Le Fond de L’air Est Rouge (1977)
- I... jak Ikar (1979)
- Garçon! (1983)
- Jean de Florette (1986)
- Manon u źródeł (1986)
- IP5 (1991)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992, s. 146. ISBN 83-85195-83-1.
- Ludzie kina. Yves Montand (pol.). W: zoneeuropa [on-line]. [dostęp 2011-04-08].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Yves Montand w bazie IMDb (ang.)
- Yves Montand w bazie Filmweb
- Yves Montand w bazie Notable Names Database (ang.)
- Filmografia Yves Montanda z tytułami pod jakimi filmy pokazywane były w Polsce
- Strony internetowe z Yves Montandem
- ISNI: 0000 0003 6864 0314, 0000 0003 6864 0306, 0000 0001 2128 1081
- VIAF: 36938929
- LCCN: n82052946
- GND: 11858359X
- NDL: 00450356
- LIBRIS: qn247lr84w1mt02
- BnF: 120573736
- SUDOC: 027271838
- SBN: IT\ICCU\RAVV\061104
- NLA: 36085069
- NKC: mzk2003183376
- BNE: XX1153280
- NTA: 069613613
- BIBSYS: 90855028
- Open Library: OL2754941A
- PLWABN: 9810660656605606
- NUKAT: n98010152
- NLI: 000153858
- CANTIC: a12310438
- LNB: 000186883
- KRNLK: KAC200606623
- WorldCat: lccn-n82052946