49°20′10″N 19°56′51″E/49,336111 19,947500Ząb (wieś)
| Artykuł | 49°20′10″N 19°56′51″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°20'10.0"N, 19°56'51.0"E, 49°20'15.54"N, 19°56'55.57"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 0 m |
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  małopolskie
| |||
| Powiat | tatrzański | |||
| Gmina | Poronin | |||
| Sołectwo | Ząb | |||
| Wysokość | 1013 m n.p.m. | |||
| Liczba ludności | 1533 | |||
| Strefa numeracyjna | 18 | |||
| Kod pocztowy | 34-521[1] | |||
| Tablice rejestracyjne | KTT | |||
| SIMC | 0468944 | |||
Położenie na mapie gminy Poronin   Ząb | ||||
Położenie na mapie Polski  Ząb | ||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Ząb | ||||
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  Ząb | ||||
| 49°20′10″N 19°56′51″E/49,336111 19,947500
| ||||
Ząb (do 1965 Zubsuche[2]) – wieś podhalańska, położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1053300 | Jarosy | przysiółek |
| 1053323 | Jarząbki | część wsi |
| 1053352 | Kowale | część wsi |
| 1053381 | Ligasówka | część wsi |
| 1053429 | Naglaki | część wsi |
| 1053441 | Potoczki | część wsi |
| 1053464 | Stochy | część wsi |
| 1053470 | Strączki | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Dane geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Wieś leżąca na Pogórzu Gubałowskim. Jedna z najwyżej położonych miejscowości w Polsce: średnia wysokość najwyżej położonych części osiedli Zębu wynosi 1013 m n.p.m. Od strony południowej graniczy z Zakopanem, od północnej z Bustrykiem. Po stronie wschodniej znajduje się wieś Suche, a po zachodniej stronie Ząb graniczy z Nowem Bystrem. Tereny zamieszkane Zębu leżą na wysokości od 910 do 1021 m n.p.m., a tereny niezamieszkane (głównie lasy i łąki) – od około 900 do około 1040 m n.p.m.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się, budowany w latach 1915–1921 i należący do tamtejszej parafii, drewniany kościół św. Anny, o regionalnym wystroju wnętrza, z ołtarzem autorstwa Wojciecha Brzegi. Są w niej także przydrożne kapliczki z rzeźbionymi świątkami, żelazne krzyże (tak zwane hamerskie, pochodzące z zakładu w Kuźnicach) oraz obsadzony limbami cmentarz (z widokiem na Tatry)[5].
Historia i kultura[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona w 1620. Jej mieszkańcy pozostali do dziś wierni tradycjom rolniczym i pasterskim. Wieś liczy prawie 400 gospodarstw rolnych. Ma własną szkołę (podstawową i gimnazjum), remizę strażacką i ośrodek zdrowia. Od 1964 działa w Zębie zespół regionalny „Zbójnicek”. Prezentuje on kulturę regionu, ludowych autorów oraz zwyczaje i muzykę góralską. Drugim zespołem działającym w Zębie jest dziecięcy Mały Zbójnicek. Ząb jest ośrodkiem hafciarstwa ludowego[6].
Ludzie związani z Zębem[edytuj | edytuj kod]
W Zębie urodzili się znani narciarze Józef Łuszczek i Stanisław Bobak. Wychował się tutaj dwukrotny zdobywca Pucharu Świata, mistrz świata, trzykrotny mistrz olimpijski i trzykrotny zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni w skokach narciarskich, Kamil Stoch. W miejscowości urodził się Franciszek Łukaszczyk – pionier polskiego radiolecznictwa. W Zębie mieszkał również kompozytor Henryk Mikołaj Górecki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Informacje o wsi Ząb, serwis Podhale, z-ne.pl.
- ↑ Zakopianka. Tatry i Podhale. Warszawa: Demart sp. z o.o., 2005. ISBN 83-89472-74-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zubsuche, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 675.
| |||||||||||
