49°20′10″N 19°56′51″E/49,336111 19,947500Ząb (wieś)
| ||
| ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo |  małopolskie
| |
| Powiat | tatrzański | |
| Gmina | Poronin | |
| Sołectwo | Ząb | |
| Wysokość | 1013 m n.p.m. | |
| Liczba ludności | 1533 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 18 | |
| Kod pocztowy | 34-521[1] | |
| Tablice rejestracyjne | KTT | |
| SIMC | 0468944 | |
Położenie na mapie gminy Poronin   Ząb | ||
Położenie na mapie Polski  Ząb | ||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Ząb | ||
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  Ząb | ||
| 49°20′10″N 19°56′51″E/49,336111 19,947500
| ||
Ząb (do 1965 Zubsuche[2]) – wieś podhalańska, położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1053300 | Jarosy | przysiółek |
| 1053323 | Jarząbki | część wsi |
| 1053352 | Kowale | część wsi |
| 1053381 | Ligasówka | część wsi |
| 1053429 | Naglaki | część wsi |
| 1053441 | Potoczki | część wsi |
| 1053464 | Stochy | część wsi |
| 1053470 | Strączki | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Dane geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Wieś leżąca na Pogórzu Gubałowskim. Jedna z najwyżej położonych miejscowości w Polsce: średnia wysokość najwyżej położonych części osiedli Zębu wynosi 1013 m n.p.m. Od strony południowej graniczy z Zakopanem, od północnej z Bustrykiem. Po stronie wschodniej znajduje się wieś Suche, a po zachodniej stronie Ząb graniczy z Nowem Bystrem. Tereny zamieszkane Zębu leżą na wysokości od 910 do 1021 m n.p.m., a tereny niezamieszkane (głównie lasy i łąki) – od około 900 do około 1040 m n.p.m.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się, budowany w latach 1915–1921 i należący do tamtejszej parafii, drewniany kościół św. Anny, o regionalnym wystroju wnętrza, z ołtarzem autorstwa Wojciecha Brzegi. Są w niej także przydrożne kapliczki z rzeźbionymi świątkami, żelazne krzyże (tak zwane hamerskie, pochodzące z zakładu w Kuźnicach) oraz obsadzony limbami cmentarz (z widokiem na Tatry)[5].
Historia i kultura[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona w 1620. Jej mieszkańcy pozostali do dziś wierni tradycjom rolniczym i pasterskim. Wieś liczy prawie 400 gospodarstw rolnych. Ma własną szkołę (podstawową i gimnazjum), remizę strażacką i ośrodek zdrowia. Od 1964 działa w Zębie zespół regionalny „Zbójnicek”. Prezentuje on kulturę regionu, ludowych autorów oraz zwyczaje i muzykę góralską. Drugim zespołem działającym w Zębie jest dziecięcy Mały Zbójnicek. Ząb jest ośrodkiem hafciarstw ludowego[6].
Ludzie związani z Zębem[edytuj | edytuj kod]
W Zębie urodzili się znani narciarze Józef Łuszczek i Stanisław Bobak. Wychował się tutaj mistrz świata, trzykrotny mistrz olimpijski i dwukrotny zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni w skokach narciarskich, Kamil Stoch. W miejscowości urodził się Franciszek Łukaszczyk – pionier polskiego radiolecznictwa. W Zębie mieszkał również kompozytor Henryk Mikołaj Górecki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyszukiwarka kodów pocztowych. Poczta Polska, styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Informacje o wsi Ząb, serwis Podhale, z-ne.pl.
- ↑ Zakopianka. Tatry i Podhale. Warszawa: Demart sp. z o.o., 2005. ISBN 83-89472-74-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zubsuche w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIV: Worowo – Żyżyn. Warszawa 1895.
| |||||||||||
