Złota jedenastka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Ten artykuł należy dopracować:
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny,
→ usunąć pustosłowie.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Złota jedenastka (rzeźba Márton Kalmára w Szegedzie)

Złota jedenastka (węg.: Aranycsapat) – określenie nadane reprezentacji Węgier w piłce nożnej z okresu 1950-1954, trenowanej przez Gusztavá Sebesa.

Drużyna ta od 14 maja 1950 do finału Mistrzostw Świata z RFN 4 lipca 1954 nie poniosła porażki w 32 kolejnych meczach. W tym czasie zdobyła złoty medal olimpijski w Helsinkach w 1952 oraz wicemistrzostwo świata w Szwajcarii w 1954. Jej najsłynniejszym meczem było zwycięstwo 6:3 nad Anglią odniesione 25 listopada 1953 na Wembley.

Podstawowy skład: Grosics, Buzánszky, Lóránt, Lantos, Bozsik, Zakariás, Budai, Kocsis, Hidegkuti, Puskás (kapitan), Czibor.

Igrzyska Olimpijskie 1952[edytuj]

W 1952 roku, reprezentacja Węgier wystąpiła na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach. W rundzie wstępnej Węgrzy pokonali Rumunów (2:1), a następnych rundach w drodze do finału turnieju Węgry wygrały z Włochami (3:0), Turcją (7:1) i Szwecję (6:0). 2 sierpnia b.r. w Helsinkach Węgry spotkały się w finale z Jugosławią. Wegrzy pokonali ich 2:0 i po raz pierwszy w historii węgierscy piłkarze sięgnęli po złoty medal igrzysk olimpijskich.

Po triumfie w Helsinkach dziennikarze francuscy nadali reprezentacji Węgier nazwę „Złota jedenastka”, gdyż sukces ten przypadł w momencie, gdy reprezentacja Węgier już od dwóch lat był niepokonana. Okrzyknięto ich najwspanialszą drużyną w historii piłkarskich turniejów olimpijskich. W Helsinkach Złota jedenastka grała w swym najmocniejszym składzie: Grosics, Buzánszky, Lóránt, Lantos, Bozsik, Zakariás, Budai, Kocsis, Hidegkuti, Puskás (kapitan), Czibor.

Mecz Anglia – Węgry (1953)[edytuj]

 Osobny artykuł: Mecz piłkarski Anglia – Węgry (1953).

25 listopada 1953 roku na stadionie Wembley w Londynie, odbył się mecz towarzyski pomiędzy reprezentacja Węgier a reprezentacją Anglii. Reprezentacja Węgier zagrała w rewolucyjnym ustawieniu 2-3-3-2, w którym Nándor Hidegkuti był cofniętym napastnikiem. Złota jedenastka wygrała ten mecz aż 6:3 po bramkach Hidegkutiego (3 bramki), Puskása (2 bramki) i Bozsika, będąc tym samym pierwszą drużyną spoza Wysp Brytyjskich, która pokonała reprezentację Anglii na stadionie Wembley. Bramki dla Anglików zdobyli: Jackie Sewell, Stan Mortensen i Alf Ramsey.

Mecz Węgry – Anglia 7:1[edytuj]

23 maja 1954 roku w Budapeszcie, jeszcze przed mistrzostwami świata Węgry ponownie pokonały Anglię tym razem aż 7:1, co stanowi najwyższą porażkę w historii angielskiej reprezentacji

Mistrzostwa Świata 1954[edytuj]

 Osobny artykuł: Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1954.

Reprezentacja Węgier pojechała na mistrzostwa świata 1954 do Szwajcarii jako faworyt do zdobycia mistrzostwa. W eliminacjach ich rywalem miała być Polska, która wycofała się z eliminacji, więc Węgry wygrały je walkowerem. Pierwsze mecze Złota jedenastka w fazie grupowej wygrała bardzo wysoko: 9:0 z Koreą Południową i 8:3 z RFN.

W meczu ćwierćfinałowym Węgrzy, którzy musieli radzić sobie bez kontuzjowanego Puskása, zmierzyli się z Brazylią, którą pokonali 4:2 po bramkach Kocsisa (2 bramki), Hidegkutiego i Lantosa. Mecz ten ze względu bardzo ostrą i brutalną grę obu reprezentacji, w którym Angielski sędzia Arthur Ellis usunął z boiska aż trzech piłkarzy, brytyjscy dziennikarze określili Bitwą pod Bernem. W półfinale „Złota jedenastka” spotkała się z Urugwajem, z którym wygrała również 4:2 po bramkach Kocsisa (2 bramki), Hidegkutiego i Czibora.

 Osobny artykuł: Cud w Bernie.

4 lipca 1954 roku na Wankdorfstadion w Bernie, Węgrzy z Puskásem w składzie w finale spotkała się z reprezentacją RFN, którą pokonali w fazie grupowej aż 8:3.

Po ośmiu minutach meczu finałowego Węgrzy po bramkach Ferenca Puskása i Zoltána Czibora prowadzili już 2:0[1]. Ale piłkarze z RFN-u w ciągu dziesięciu następnych minut zdołali wyrównać na 2:2 po bramkach Maxa Morlocka i Helmuta Rahna.

W drugiej połowie Węgrzy ponownie zdobyli przewagę. Puskás, Czibor, Kocsis, Hidegkuti i Tóth zmarnowali sytuacje do zdobycia bramki[2], a następne próby zdobycia gola były udaremniane przez niemieckich obrońców.

W 84. minucie Hans Schäfer podał główką do Helmuta Rahna, który zdobył bramkę dla RFN na 3:2[3], a strzał „nie do obrony” Zoltána Czibora był obroniony przez niemieckiego bramkarza Toniego Turka[4].

W 87. minucie Ferenc Puskás trafił do bramki Niemców na 3:3, ale angielski sędzia William King, nie uznał gola sądząc, że Puskás znajdował się na pozycji spalonej[5].

Mecz zakończył się wynikiem 3:2 dla RFN, którzy zostali sensacyjnie mistrzami świata, gdyż nie dawano im szans na wyjście z grupy, a co dopiero na wygranie tego turnieju. Drużyna z RFN przerwała również niesamowitą passę Złotej jedenastki, która w latach 1950-1954 rozegrała wszystkie 32 mecze bez porażki. Ze względu na sensacyjne zwycięstwo drużyny z RFN-u mecz ten później został nazwany Cudem w Bernie.

Upadek „Złotej jedenastki”[edytuj]

 Tę sekcję należy dopracować:
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny,
→ napisać artykuł w sposób neutralny.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Wicemistrzostwo świata było dla Węgier porażką. Po szwajcarskim turnieju kibice odwrócili się od swoich piłkarzy, którzy musieli w nocy, po cichu wracać do swoich domów. Była nawet plotka, że każdy z węgierskich piłkarzy dostał od Niemców mercedesa w zamian za oddanie im zwycięstwa w finale. Inaczej piłkarzy potraktował węgierski rząd, szczególnie przywódca Mátyás Rákosi, którzy utrzymywali, że „Złota jedenastka” istnieje dzięki temu komunistycznym rządom w kraju. Przywitał w Sándor Palace piłkarzy otwartymi ramionami i podziękował im za waleczną grę podczas mistrzostw. Ale mimo tego to był początek końca „Złotej Jedenastki”. Wkrótce bramkarz Gyula Grosics został oskarżony o zdradę i szpiegostwo. Został zdyskwalifikowany na półtora roku. Nie pozwolono mu już na grę w Honvedzie i przeniósł się do Tatabánya Bányász[6].

23 października 1956 roku, na Węgrzech wybuchło powstanie węgierskie, ludziom wydawało się, że uda im się zrzucić radzieckie jarzmo. Nie zdołali, później przez lata czekały ich represje. Na emigrację wybrali się Czibor, Kocsis (obaj FC Barcelona) i Puskás do Realu Madryt, a trenerem od kilku miesięcy nie był Gusztáv Sebes. To był całkowity rozpad „Złotej jedenastki”, a reprezentacja Węgier już nigdy więcej nie nawiązała ponownie do tych wspaniałych czasów.

Mecze „Złotej jedenastki”[edytuj]

Wyniki meczów reprezentacji Węgier w piłce nożnej pod wodzą Gusztavá Sebesa.

Lp. Data Miejsce Przeciwnik Wynik Mecz Strzelcy bramek dla Węgrów Widzów
1. 1949-05-08 Republika Węgierska (1946-1949) Budapeszt  Austria 6-1 Central European Cup Puskás (3), Kocsis (1), Deák (2) 50 tys.
2. 1949-06-12 Republika Węgierska (1946-1949) Budapeszt  Włochy 1-1 Central European Cup Deák (1) 47 tys.
3. 1949-06-19 Szwecja Sztokholm  Szwecja 2-2 Towarzyski Kocsis (1), Budai (1) 38 tys.
4. 1949-07-10 Republika Węgierska (1946-1949) Debreczyn  Polska 8-2 Towarzyski Deák (4), Puskás (2), Egresi (1), Kesthelyi (1) 30 tys.
5. 1949-10-16 Austria Wiedeń  Austria 4-3 Towarzyski Deák (2), Puskás (2) 65 tys.
6. 1949-10-30 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Bułgaria 5-0 Towarzyski Puskás (2), Deák (1), Budai (1), Rudas (1) 36 tys.
7. 1949-11-20 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szwecja 5-0 Towarzyski Kocsis (3) Puskás (1), Deák (1) 50 tys.
8. 1950-04-30 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Czechosłowacja 5-0 Towarzyski Kocsis (2) Puskás (2), Szilágyi (1) 47 tys.
9. 1950-05-14 Austria Wiedeń  Austria 3-5 Towarzyski Kocsis (1) Puskás (1), Szilágyi (1) 65 tys.
10. 1950-06-04 Polska Warszawa  Polska 5–2 Towarzyski Puskás (2), Szilágyi (3) 60 tys.
11. 1950-09-24 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Albania 12–0 Towarzyski Puskás (4), Budai (3), Palotás (2), Kocsis (2) 38 tys.
12. 1950-10-29 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Austria 4–3 Towarzyski Puskás (2), Szilágyi 45 tys.
13. 1950-11-12 Ludowa Republika Bułgarii Sofia  Bułgaria 1–1 Towarzyski Szilágyi 35 tys.
14. 1951-05-27 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Polska 6–0 Towarzyski Kocsis (2), Sándor, Puskás (2), Czibor 42 tys.
15. 1951-10-14 Czechosłowacja Ostrawa  Czechosłowacja 2–1 Towarzyski Kocsis (2) 45 tys.
16. 1951-11-18 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Finlandia 8–0 Towarzyski Hidegkuti (3), Kocsis (2), Czibor, Puskás (2) 40 tys.
17. 1952-05-18 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt Niemcy NRD 5–0 Towarzyski Hidegkuti (2), Szusza, Kocsis, Sándor 38 tys.
18. 1952-06-15 Polska Warszawa  Polska 5–1 Towarzyski Kocsis (2), Puskás (2), Hidegkuti 50 tys.
19. 1952-06-22 Finlandia Helsinki  Finlandia 6–1 Towarzyski Puskás (2), Bozsik, Kocsis (3), Palotás 25 tys.
20. 1952-07-15 Finlandia Turku  Rumunia 2–1 Igrzyska Olimpijskie 1952 Czibor, Kocsis 14 tys.
21. 1952-07-21 Finlandia Helsinki  Włochy 3–0 Igrzyska Olimpijskie 1952 Palotás (2), Kocsis 20 tys.
22. 1952-07-24 Finlandia Kotka  Turcja 7–1 Igrzyska Olimpijskie 1952 Palotás, Kocsis (2), Lantos, Puskás (2), Bozsik 20 tys.
23. 1952-07-28 Finlandia Helsinki  Szwecja 6–0 Igrzyska Olimpijskie 1952 Puskás, Palotás, Lindh (sam.), Kocsis (2), Hidegkuti 35 tys.
24. 1952-08-02 Finlandia Helsinki  Jugosławia 2–0 Igrzyska Olimpijskie 1952 Puskás, Czibor 60 tys.
25. 1952-09-20 Szwajcaria Berno  Szwajcaria 4–2 Central European Cup Puskás (2), Kocsis, Hidegkuti 35 tys.
26. 1952-10-19 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Czechosłowacja 5–0 Towarzyski Hidegkuti, Egresi, Kocsis (3) 48 tys.
27. 1953-04-26 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Austria 1–1 Towarzyski Czibor 44 tys.
28. 1953-05-17 Włochy Rzym  Włochy 3–0 Central European Cup Hidegkuti, Puskás (2) 90 tys.
29. 1953-07-05 Szwecja Sztokholm  Szwecja 4–2 Towarzyski Puskás, Budai, Kocsis, Hidegkuti 40 tys.
30. 1953-10-04 Ludowa Republika Bułgarii Sofia  Bułgaria 1–1 Towarzyski Szilágyi 45 tys.
31. 1953-10-04 Czechosłowacja Praga  Czechosłowacja 5–1 Towarzyski Csordás (2), Hidegkuti, M.Tóth, Puskás 50 tys.
32. 1953-10-11 Austria Wiedeń  Austria 3–2 Towarzyski Csordás, Hidegkuti (2) 65 tys.
33. 1953-11-15 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szwecja 2–2 Towarzyski Palotás, Czibor 80 tys.
34. 1953-11-25 Anglia Londyn  Anglia 6–3 Towarzyski Hidegkuti (3), Puskás (2), Bozsik 105 tys.
35. 1954-02-12 Egipt Kair  Egipt 3–0 Towarzyski Puskás (2), Hidegkuti 28 tys.
36. 1954-04-11 Austria Wiedeń  Austria 1–0 Towarzyski Happel (sam.) 65 tys.
37. 1954-05-23 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Anglia 7–1 Towarzyski Lantos, Puskás (2), Kocsis (2), M.Tóth, Hidegkuti 92 tys.
38. 1954-06-17 Szwajcaria Zurych  Korea Południowa 9–0 Mistrzostwa Świata 1954 Puskás (2), Lantos, Kocsis (3), Czibor, Palotás (2) 15 tys.
39. 1954-06-20 Szwajcaria Bazylea  RFN 8–3 Mistrzostwa Świata 1954 Kocsis (4), Puskás, Hidegkuti (2), J.Tóth 53 tys.
40. 1954-06-27 Szwajcaria Berno  Brazylia 4–2 Mistrzostwa Świata 1954 Hidegkuti, Kocsis (2), Lantos 60 tys.
41. 1954-06-30 Szwajcaria Lozanna  Urugwaj 4–2 (p.d.) Mistrzostwa Świata 1954 Czibor, Hidegkuti, Kocsis (2) 50 tys.
42. 1954-07-04 Szwajcaria Berno  RFN 2-3 Mistrzostwa Świata 1954 Puskás, Czibor 65 tys.
43. 1954-09-19 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Rumunia 5-1 Towarzyski Kocsis (2), Hidegkuti (2), Budai (1) 93 tys.
44. 1954-09-19 Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Moskwa  ZSRR 1-1 Towarzyski Kocsis (1) 85 tys.
45. 1954-10-10 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szwajcaria 3-0 Towarzyski Kocsis (2), Bozsik (1) 94 tys.
46. 1954-10-24 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Czechosłowacja 4-1 Towarzyski Kocsis (3), Sándor (1) 93 tys.
47. 1954-11-14 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Austria 4-1 Towarzyski Kocsis (1), Czibor (1), Sándor (1), Palotás (1) 94 tys.
48. 1954-12-08 Szkocja Glasgow  Szkocja 4-2 Towarzyski Kocsis (1), Hidegkuti (1), Bozsik (1), Sándor (1) 134 tys.
49. 1955-04-24 Austria Wiedeń  Austria 2-2 Central European Cup Hidegkuti (1), Fenyvesi (1) 65 tys.
50. 1955-05-08 Norwegia Oslo  Norwegia 5-0 Towarzyski Puskás (1), Kocsis (1), Palotás (2), Tichy (1) 34 tys.
51. 1955-05-11 Szwecja Sztokholm  Szwecja 7-3 Towarzyski Puskás (2), Kocsis (3), Hidegkuti (1), Szojka (1) 40 tys.
52. 1955-05-15 Dania Kopenhaga  Dania 6-0 Towarzyski Kocsis (2), Sándor (3), Palotás (1) 41 tys.
53. 1955-05-19 Finlandia Helsinki  Finlandia 9-1 Towarzyski Palotás (3), Puskás (1), Tichy (2), Csordás (2), J.Tóth (1) 30 tys.
54. 1955-05-29 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szkocja 3-1 Towarzyski Kocsis (1), Hidegkuti (1), Fenyvesi (1) 100 tys.
55. 1955-09-17 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szwajcaria 5-4 Central European Cup Puskás (2), Kocsis (1), Machos (2) 45 tys.
56. 1955-09-25 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  ZSRR 1-1 Towarzyski Puskás (1) 103 tys.
57. 1955-10-02 Czechosłowacja Praga  Czechosłowacja 3-1 Central European Cup Kocsis (1), Tichy (1), Czibor (1) 50 tys.
58. 1955-10-16 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Austria 6-1 Central European Cup Kocsis (1), Puskás (1), Czibor (2), Tichy (1), J.Tóth (1) 104 tys.
59. 1955-11-13 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Szwecja 6-1 Towarzyski Puskás (1), Tichy (1), Czibor (2) 90 tys.
60. 1955-11-27 Węgierska Republika Ludowa (1949-1989) Budapeszt  Włochy 2-0 Central European Cup Puskás (1), J.Tóth (1) 103 tys.
61. 1956-06-03 Belgia Bruksela  Belgia 4-5 Towarzyski Puskás, Czibor (2), Budai 75 tys.
62. 1956-09-23 Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Moskwa  ZSRR 1-0 Towarzyski Czibor (1) 105 tys.

Bilans: 62 meczów (51 zwycięstwa – 9 remisów – 2 porażki)

Rekordy i statystyki[edytuj]

  • Rekord świata: 42 zwycięstwa, 7 remisów, 1 porażka („Cud w Bernie”). 91% wygranych meczów
  • Rekord świata: Liczba meczów bez porażki – 31 meczów (4 czerwca 1950 – 3 lipca 1954)
  • Rekord świata: Najdłuższy czas bycia niepokonaną drużyną – 4 lata, 1 miesiąc (4 czerwca 1950 – 3 lipca 1954)
  • Rekord świata: Liczba meczów z rzędu ze zdobytym golem – 73 mecze (10 kwietnia 1949 – 16 czerwca 1957)
  • Najlepszy duet napastników: Ferenc Puskás i Sándor Kocsis – 159 bramek
  • Rekord XX wieku: Najwięcej bramek dla reprezentacji – Ferenc Puskás (84 gole)
  • Rekord mistrzostw świata: Najwięcej bramek w jednym turnieju – 27 goli (śr. 5,4 gole na mecz)
  • Rekord mistrzostw świata: Największa różnica bramek w jednym turnieju – +17
  • Rekord mistrzostw świata: Najlepsza średnia zdobytych bramek przez zawodnika w jednym turnieju – Sándor Kocsis (2,2 gole na mecz)
  • Rekord mistrzostw świata: Najwięcej hat-tricków w jednym turnieju – Sándor Kocsis (2 hat-tricki)
  • Rekord własny: Najwyższe zwycięstwo – 12:0 z Albanią (23 września 1950)

Osiągnięcia[edytuj]

Zobacz też[edytuj]

Przypisy

  1. ↑ 1950–1954 „Złota jedenastka”.
  2. ↑ Finał – „Cud z Berna”.
  3. ↑ Futbol jest Wielki: Cud w Bernie.
  4. ↑ Obrona strzału Toniego Turka na YouTube.
  5. ↑ Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-78-7, s. 69-70.
  6. ↑ Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-78-7, s. 70.

Bibliografia[edytuj]

  • Rogan Taylor: Puskas on Puskas: The Life and Times of a Footballing Legend. Robson Books, 1998, ISBN 1861051565.
  • Terry Crouch: The World Cup: The Complete History. Aurum Press Ltd., 2006, ISBN 1845131495.
  • Michael L. LaBlanc, Richard Henshaw: The World Encyclopedia of Soccer. Invisible Ink Press, 1994, ISBN 0810394421.
  • Jonathan Wilson: Behind the Curtain: Travels in Eastern European Football. Orion Publishing, 2006, ISBN 9780752879451.
  • Rogan Taylor, Andrew War: Kicking & Screaming: An Oral History of Football in England. Robson Books, 1996, ISBN 0860519120.
  • Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 9788386038787.

Linki zewnętrzne[edytuj]

p • d • e
Złota jedenastka
Węgierska Republika Ludowa (1949-1989)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Złota_jedenastka&oldid=46428242”