Złota jedenastka
Ten artykuł należy dopracować: → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, → usunąć pustosłowie. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Złota jedenastka (węg.: Aranycsapat) – określenie nadane reprezentacji Węgier w piłce nożnej z okresu 1950-1954, trenowanej przez Gusztavá Sebesa.
Drużyna ta od 14 maja 1950 do finału Mistrzostw Świata z RFN 4 lipca 1954 nie poniosła porażki w 32 kolejnych meczach. W tym czasie zdobyła złoty medal olimpijski w Helsinkach w 1952 oraz wicemistrzostwo świata w Szwajcarii w 1954. Jej najsłynniejszym meczem było zwycięstwo 6:3 nad Anglią odniesione 25 listopada 1953 na Wembley.
Podstawowy skład: Grosics, Buzánszky, Lóránt, Lantos, Bozsik, Zakariás, Budai, Kocsis, Hidegkuti, Puskás (kapitan), Czibor.
Spis treści
Igrzyska Olimpijskie 1952[edytuj | edytuj kod]
W 1952 roku, reprezentacja Węgier wystąpiła na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach. W rundzie wstępnej Węgrzy pokonali Rumunów (2:1), a następnych rundach w drodze do finału turnieju Węgry wygrały z Włochami (3:0), Turcją (7:1) i Szwecję (6:0). 2 sierpnia b.r. w Helsinkach Węgry spotkały się w finale z Jugosławią. Wegrzy pokonali ich 2:0 i po raz pierwszy w historii węgierscy piłkarze sięgnęli po złoty medal igrzysk olimpijskich.
Po triumfie w Helsinkach dziennikarze francuscy nadali reprezentacji Węgier nazwę „Złota jedenastka”, gdyż sukces ten przypadł w momencie, gdy reprezentacja Węgier już od dwóch lat był niepokonana. Okrzyknięto ich najwspanialszą drużyną w historii piłkarskich turniejów olimpijskich. W Helsinkach Złota jedenastka grała w swym najmocniejszym składzie: Grosics, Buzánszky, Lóránt, Lantos, Bozsik, Zakariás, Budai, Kocsis, Hidegkuti, Puskás (kapitan), Czibor.
Mecz Anglia – Węgry (1953)[edytuj | edytuj kod]
25 listopada 1953 roku na stadionie Wembley w Londynie, odbył się mecz towarzyski pomiędzy reprezentacja Węgier a reprezentacją Anglii. Reprezentacja Węgier zagrała w rewolucyjnym ustawieniu 2-3-3-2, w którym Nándor Hidegkuti był cofniętym napastnikiem. Złota jedenastka wygrała ten mecz aż 6:3 po bramkach Hidegkutiego (3 bramki), Puskása (2 bramki) i Bozsika, będąc tym samym pierwszą drużyną spoza Wysp Brytyjskich, która pokonała reprezentację Anglii na stadionie Wembley. Bramki dla Anglików zdobyli: Jackie Sewell, Stan Mortensen i Alf Ramsey.
Mecz Węgry – Anglia 7:1[edytuj | edytuj kod]
23 maja 1954 roku w Budapeszcie, jeszcze przed mistrzostwami świata Węgry ponownie pokonały Anglię tym razem aż 7:1, co stanowi najwyższą porażkę w historii angielskiej reprezentacji
Mistrzostwa Świata 1954[edytuj | edytuj kod]
Reprezentacja Węgier pojechała na mistrzostwa świata 1954 do Szwajcarii jako faworyt do zdobycia mistrzostwa. W eliminacjach ich rywalem miała być Polska, która wycofała się z eliminacji, więc Węgry wygrały je walkowerem. Pierwsze mecze Złota jedenastka w fazie grupowej wygrała bardzo wysoko: 9:0 z Koreą Południową i 8:3 z RFN.
W meczu ćwierćfinałowym Węgrzy, którzy musieli radzić sobie bez kontuzjowanego Puskása, zmierzyli się z Brazylią, którą pokonali 4:2 po bramkach Kocsisa (2 bramki), Hidegkutiego i Lantosa. Mecz ten ze względu bardzo ostrą i brutalną grę obu reprezentacji, w którym Angielski sędzia Arthur Ellis usunął z boiska aż trzech piłkarzy, brytyjscy dziennikarze określili Bitwą pod Bernem. W półfinale „Złota jedenastka” spotkała się z Urugwajem, z którym wygrała również 4:2 po bramkach Kocsisa (2 bramki), Hidegkutiego i Czibora.
4 lipca 1954 roku na Wankdorfstadion w Bernie, Węgrzy z Puskásem w składzie w finale spotkała się z reprezentacją RFN, którą pokonali w fazie grupowej aż 8:3.
Po ośmiu minutach meczu finałowego Węgrzy po bramkach Ferenca Puskása i Zoltána Czibora prowadzili już 2:0[1]. Ale piłkarze z RFN-u w ciągu dziesięciu następnych minut zdołali wyrównać na 2:2 po bramkach Maxa Morlocka i Helmuta Rahna.
W drugiej połowie Węgrzy ponownie zdobyli przewagę. Puskás, Czibor, Kocsis, Hidegkuti i Tóth zmarnowali sytuacje do zdobycia bramki[2], a następne próby zdobycia gola były udaremniane przez niemieckich obrońców.
W 84. minucie Hans Schäfer podał główką do Helmuta Rahna, który zdobył bramkę dla RFN na 3:2[3], a strzał „nie do obrony” Zoltána Czibora był obroniony przez niemieckiego bramkarza Toniego Turka[4].
W 87. minucie Ferenc Puskás trafił do bramki Niemców na 3:3, ale angielski sędzia William King, nie uznał gola sądząc, że Puskás znajdował się na pozycji spalonej[5].
Mecz zakończył się wynikiem 3:2 dla RFN, którzy zostali sensacyjnie mistrzami świata, gdyż nie dawano im szans na wyjście z grupy, a co dopiero na wygranie tego turnieju. Drużyna z RFN przerwała również niesamowitą passę Złotej jedenastki, która w latach 1950-1954 rozegrała wszystkie 32 mecze bez porażki. Ze względu na sensacyjne zwycięstwo drużyny z RFN-u mecz ten później został nazwany Cudem w Bernie.
Upadek „Złotej jedenastki”[edytuj | edytuj kod]
Tę sekcję należy dopracować: → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, → napisać artykuł w sposób neutralny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
Wicemistrzostwo świata było dla Węgier porażką. Po szwajcarskim turnieju kibice odwrócili się od swoich piłkarzy, którzy musieli w nocy, po cichu wracać do swoich domów. Była nawet plotka, że każdy z węgierskich piłkarzy dostał od Niemców mercedesa w zamian za oddanie im zwycięstwa w finale. Inaczej piłkarzy potraktował węgierski rząd, szczególnie przywódca Mátyás Rákosi, którzy utrzymywali, że „Złota jedenastka” istnieje dzięki komunistycznym rządom w kraju. Przywitał w Sándor Palace piłkarzy otwartymi ramionami i podziękował im za waleczną grę podczas mistrzostw. Ale mimo tego to był początek końca „Złotej Jedenastki”. Wkrótce bramkarz Gyula Grosics został oskarżony o zdradę i szpiegostwo. Został zdyskwalifikowany na półtora roku. Nie pozwolono mu już na grę w Honvedzie i przeniósł się do Tatabánya Bányász[6].
23 października 1956 roku, na Węgrzech wybuchło powstanie węgierskie, ludziom wydawało się, że uda im się zrzucić radzieckie jarzmo. Nie zdołali, później przez lata czekały ich represje. Na emigrację wybrali się Czibor, Kocsis (obaj FC Barcelona) i Puskás do Realu Madryt, a trenerem od kilku miesięcy nie był Gusztáv Sebes. To był całkowity rozpad „Złotej jedenastki”, a reprezentacja Węgier już nigdy więcej nie nawiązała ponownie do tych wspaniałych czasów.
Mecze „Złotej jedenastki”[edytuj | edytuj kod]
Wyniki meczów reprezentacji Węgier w piłce nożnej pod wodzą Gusztavá Sebesa.
Lp. | Data | Miejsce | Przeciwnik | Wynik | Mecz | Strzelcy bramek dla Węgrów | Widzów |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | 1949-05-08 | ![]() |
![]() |
6-1 | Central European Cup | Puskás (3), Kocsis (1), Deák (2) | 50 tys. |
2. | 1949-06-12 | ![]() |
![]() |
1-1 | Central European Cup | Deák (1) | 47 tys. |
3. | 1949-06-19 | ![]() |
![]() |
2-2 | Towarzyski | Kocsis (1), Budai (1) | 38 tys. |
4. | 1949-07-10 | ![]() |
![]() |
8-2 | Towarzyski | Deák (4), Puskás (2), Egresi (1), Kesthelyi (1) | 30 tys. |
5. | 1949-10-16 | ![]() |
![]() |
4-3 | Towarzyski | Deák (2), Puskás (2) | 65 tys. |
6. | 1949-10-30 | ![]() |
![]() |
5-0 | Towarzyski | Puskás (2), Deák (1), Budai (1), Rudas (1) | 36 tys. |
7. | 1949-11-20 | ![]() |
![]() |
5-0 | Towarzyski | Kocsis (3) Puskás (1), Deák (1) | 50 tys. |
8. | 1950-04-30 | ![]() |
![]() |
5-0 | Towarzyski | Kocsis (2) Puskás (2), Szilágyi (1) | 47 tys. |
9. | 1950-05-14 | ![]() |
![]() |
3-5 | Towarzyski | Kocsis (1) Puskás (1), Szilágyi (1) | 65 tys. |
10. | 1950-06-04 | ![]() |
![]() |
5–2 | Towarzyski | Puskás (2), Szilágyi (3) | 60 tys. |
11. | 1950-09-24 | ![]() |
![]() |
12–0 | Towarzyski | Puskás (4), Budai (3), Palotás (2), Kocsis (2) | 38 tys. |
12. | 1950-10-29 | ![]() |
![]() |
4–3 | Towarzyski | Puskás (2), Szilágyi | 45 tys. |
13. | 1950-11-12 | ![]() |
![]() |
1–1 | Towarzyski | Szilágyi | 35 tys. |
14. | 1951-05-27 | ![]() |
![]() |
6–0 | Towarzyski | Kocsis (2), Sándor, Puskás (2), Czibor | 42 tys. |
15. | 1951-10-14 | ![]() |
![]() |
2–1 | Towarzyski | Kocsis (2) | 45 tys. |
16. | 1951-11-18 | ![]() |
![]() |
8–0 | Towarzyski | Hidegkuti (3), Kocsis (2), Czibor, Puskás (2) | 40 tys. |
17. | 1952-05-18 | ![]() |
![]() |
5–0 | Towarzyski | Hidegkuti (2), Szusza, Kocsis, Sándor | 38 tys. |
18. | 1952-06-15 | ![]() |
![]() |
5–1 | Towarzyski | Kocsis (2), Puskás (2), Hidegkuti | 50 tys. |
19. | 1952-06-22 | ![]() |
![]() |
6–1 | Towarzyski | Puskás (2), Bozsik, Kocsis (3), Palotás | 25 tys. |
20. | 1952-07-15 | ![]() |
![]() |
2–1 | Igrzyska Olimpijskie 1952 | Czibor, Kocsis | 14 tys. |
21. | 1952-07-21 | ![]() |
![]() |
3–0 | Igrzyska Olimpijskie 1952 | Palotás (2), Kocsis | 20 tys. |
22. | 1952-07-24 | ![]() |
![]() |
7–1 | Igrzyska Olimpijskie 1952 | Palotás, Kocsis (2), Lantos, Puskás (2), Bozsik | 20 tys. |
23. | 1952-07-28 | ![]() |
![]() |
6–0 | Igrzyska Olimpijskie 1952 | Puskás, Palotás, Lindh (sam.), Kocsis (2), Hidegkuti | 35 tys. |
24. | 1952-08-02 | ![]() |
![]() |
2–0 | Igrzyska Olimpijskie 1952 | Puskás, Czibor | 60 tys. |
25. | 1952-09-20 | ![]() |
![]() |
4–2 | Central European Cup | Puskás (2), Kocsis, Hidegkuti | 35 tys. |
26. | 1952-10-19 | ![]() |
![]() |
5–0 | Towarzyski | Hidegkuti, Egresi, Kocsis (3) | 48 tys. |
27. | 1953-04-26 | ![]() |
![]() |
1–1 | Towarzyski | Czibor | 44 tys. |
28. | 1953-05-17 | ![]() |
![]() |
3–0 | Central European Cup | Hidegkuti, Puskás (2) | 90 tys. |
29. | 1953-07-05 | ![]() |
![]() |
4–2 | Towarzyski | Puskás, Budai, Kocsis, Hidegkuti | 40 tys. |
30. | 1953-10-04 | ![]() |
![]() |
1–1 | Towarzyski | Szilágyi | 45 tys. |
31. | 1953-10-04 | ![]() |
![]() |
5–1 | Towarzyski | Csordás (2), Hidegkuti, M.Tóth, Puskás | 50 tys. |
32. | 1953-10-11 | ![]() |
![]() |
3–2 | Towarzyski | Csordás, Hidegkuti (2) | 65 tys. |
33. | 1953-11-15 | ![]() |
![]() |
2–2 | Towarzyski | Palotás, Czibor | 80 tys. |
34. | 1953-11-25 | ![]() |
![]() |
6–3 | Towarzyski | Hidegkuti (3), Puskás (2), Bozsik | 105 tys. |
35. | 1954-02-12 | ![]() |
![]() |
3–0 | Towarzyski | Puskás (2), Hidegkuti | 28 tys. |
36. | 1954-04-11 | ![]() |
![]() |
1–0 | Towarzyski | Happel (sam.) | 65 tys. |
37. | 1954-05-23 | ![]() |
![]() |
7–1 | Towarzyski | Lantos, Puskás (2), Kocsis (2), M.Tóth, Hidegkuti | 92 tys. |
38. | 1954-06-17 | ![]() |
![]() |
9–0 | Mistrzostwa Świata 1954 | Puskás (2), Lantos, Kocsis (3), Czibor, Palotás (2) | 15 tys. |
39. | 1954-06-20 | ![]() |
![]() |
8–3 | Mistrzostwa Świata 1954 | Kocsis (4), Puskás, Hidegkuti (2), J.Tóth | 53 tys. |
40. | 1954-06-27 | ![]() |
![]() |
4–2 | Mistrzostwa Świata 1954 | Hidegkuti, Kocsis (2), Lantos | 60 tys. |
41. | 1954-06-30 | ![]() |
![]() |
4–2 (p.d.) | Mistrzostwa Świata 1954 | Czibor, Hidegkuti, Kocsis (2) | 50 tys. |
42. | 1954-07-04 | ![]() |
![]() |
2-3 | Mistrzostwa Świata 1954 | Puskás, Czibor | 65 tys. |
43. | 1954-09-19 | ![]() |
![]() |
5-1 | Towarzyski | Kocsis (2), Hidegkuti (2), Budai (1) | 93 tys. |
44. | 1954-09-19 | ![]() |
![]() |
1-1 | Towarzyski | Kocsis (1) | 85 tys. |
45. | 1954-10-10 | ![]() |
![]() |
3-0 | Towarzyski | Kocsis (2), Bozsik (1) | 94 tys. |
46. | 1954-10-24 | ![]() |
![]() |
4-1 | Towarzyski | Kocsis (3), Sándor (1) | 93 tys. |
47. | 1954-11-14 | ![]() |
![]() |
4-1 | Towarzyski | Kocsis (1), Czibor (1), Sándor (1), Palotás (1) | 94 tys. |
48. | 1954-12-08 | ![]() |
![]() |
4-2 | Towarzyski | Kocsis (1), Hidegkuti (1), Bozsik (1), Sándor (1) | 134 tys. |
49. | 1955-04-24 | ![]() |
![]() |
2-2 | Central European Cup | Hidegkuti (1), Fenyvesi (1) | 65 tys. |
50. | 1955-05-08 | ![]() |
![]() |
5-0 | Towarzyski | Puskás (1), Kocsis (1), Palotás (2), Tichy (1) | 34 tys. |
51. | 1955-05-11 | ![]() |
![]() |
7-3 | Towarzyski | Puskás (2), Kocsis (3), Hidegkuti (1), Szojka (1) | 40 tys. |
52. | 1955-05-15 | ![]() |
![]() |
6-0 | Towarzyski | Kocsis (2), Sándor (3), Palotás (1) | 41 tys. |
53. | 1955-05-19 | ![]() |
![]() |
9-1 | Towarzyski | Palotás (3), Puskás (1), Tichy (2), Csordás (2), J.Tóth (1) | 30 tys. |
54. | 1955-05-29 | ![]() |
![]() |
3-1 | Towarzyski | Kocsis (1), Hidegkuti (1), Fenyvesi (1) | 100 tys. |
55. | 1955-09-17 | ![]() |
![]() |
5-4 | Central European Cup | Puskás (2), Kocsis (1), Machos (2) | 45 tys. |
56. | 1955-09-25 | ![]() |
![]() |
1-1 | Towarzyski | Puskás (1) | 103 tys. |
57. | 1955-10-02 | ![]() |
![]() |
3-1 | Central European Cup | Kocsis (1), Tichy (1), Czibor (1) | 50 tys. |
58. | 1955-10-16 | ![]() |
![]() |
6-1 | Central European Cup | Kocsis (1), Puskás (1), Czibor (2), Tichy (1), J.Tóth (1) | 104 tys. |
59. | 1955-11-13 | ![]() |
![]() |
6-1 | Towarzyski | Puskás (1), Tichy (1), Czibor (2) | 90 tys. |
60. | 1955-11-27 | ![]() |
![]() |
2-0 | Central European Cup | Puskás (1), J.Tóth (1) | 103 tys. |
61. | 1956-06-03 | ![]() |
![]() |
4-5 | Towarzyski | Puskás, Czibor (2), Budai | 75 tys. |
62. | 1956-09-23 | ![]() |
![]() |
1-0 | Towarzyski | Czibor (1) | 105 tys. |
Bilans: 62 mecze (51 zwycięstw – 9 remisów – 2 porażki)
Rekordy i statystyki[edytuj | edytuj kod]
- Rekord świata: 42 zwycięstwa, 7 remisów, 1 porażka („Cud w Bernie”). 91% wygranych meczów
- Rekord świata: Liczba meczów bez porażki – 31 meczów (4 czerwca 1950 – 3 lipca 1954)
- Rekord świata: Najdłuższy czas bycia niepokonaną drużyną – 4 lata, 1 miesiąc (4 czerwca 1950 – 3 lipca 1954)
- Rekord świata: Liczba meczów z rzędu ze zdobytym golem – 73 mecze (10 kwietnia 1949 – 16 czerwca 1957)
- Najlepszy duet napastników: Ferenc Puskás i Sándor Kocsis – 159 bramek
- Rekord XX wieku: Najwięcej bramek dla reprezentacji – Ferenc Puskás (84 gole)
- Rekord mistrzostw świata: Najwięcej bramek w jednym turnieju – 27 goli (śr. 5,4 gole na mecz)
- Rekord mistrzostw świata: Największa różnica bramek w jednym turnieju – +17
- Rekord mistrzostw świata: Najlepsza średnia zdobytych bramek przez zawodnika w jednym turnieju – Sándor Kocsis (2,2 gole na mecz)
- Rekord mistrzostw świata: Najwięcej hat-tricków w jednym turnieju – Sándor Kocsis (2 hat-tricki)
- Rekord własny: Najwyższe zwycięstwo – 12:0 z Albanią (23 września 1950)
Osiągnięcia[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 1950–1954 „Złota jedenastka”.
- ↑ Finał – „Cud z Berna”.
- ↑ Futbol jest Wielki: Cud w Bernie.
- ↑ Obrona strzału Toniego Turka na YouTube.
- ↑ Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-78-7, s. 69-70.
- ↑ Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-78-7, s. 70.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rogan Taylor: Puskas on Puskas: The Life and Times of a Footballing Legend. Robson Books, 1998, ISBN 1-86105-156-5.
- Terry Crouch: The World Cup: The Complete History. Aurum Press Ltd., 2006, ISBN 1-84513-149-5.
- Michael L. LaBlanc, Richard Henshaw: The World Encyclopedia of Soccer. Invisible Ink Press, 1994, ISBN 0-8103-9442-1.
- Jonathan Wilson: Behind the Curtain: Travels in Eastern European Football. Orion Publishing, 2006, ISBN 978-0-7528-7945-1.
- Rogan Taylor, Andrew War: Kicking & Screaming: An Oral History of Football in England. Robson Books, 1996, ISBN 0-86051-912-0.
- Stefan Szczepłek: „Moja historia futbolu. Tom 1 – ŚWIAT”, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-78-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona “Złotej jedenastki” (węg.)
- Mecz Anglia – Węgry (ang.)
- Dr. Gerő Cup 1948-53 (ang.)
- Ranking na National Football Teams (ang.)
|