Zachodni Brzeg
Zachodni Brzeg[1] (arab. الضفة الغربية, trb. ad-Diffa al-Gharbija; hebr. הגדה המערבית, trb. ha-Gada ha-Ma’arawit), zwany także Zachodnim Brzegiem Jordanu[2] i Cisjordanią[3] – część Palestyny, de facto kontrolowana przez Izrael i stanowiąca jego jednostkę administracyjną o nazwie Judea i Samaria na zachód od doliny rzeki Jordan.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia: 5800 km². Ludność: 2,3 miliona Palestyńczyków i 475 tysięcy Żydów zamieszkujących 141 kolonii zbudowanych z inicjatywy władz Izraela po wojnie sześciodniowej w 1967 roku.
Najważniejsze miasta: Jerycho, Betlejem, Dżanin, Nablus, Ramallah i Hebron.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obszar Zachodniego Brzegu Jordanu w latach 1920–1947 stanowił część brytyjskiego mandatu Palestyny[4]. W wyniku działań zbrojnych podczas pierwszej wojny izraelsko-arabskiej (1948) został włączony do Jordanii. 24 kwietnia 1950 roku Jordania ogłosiła jego aneksję, którą uznały Pakistan i Wielka Brytania[5][6]. Podczas wojny sześciodniowej (1967) został zajęty przez wojska izraelskie i odtąd jest okupowany przez Izrael[4]. W 1972 roku Jordania zaproponowała stworzenie federacji Zachodniego Brzegu i Jordanii, co zostało odrzucone przez Federację Państw Arabskich[6][7]. W 1988 roku król Husajn I formalnie zrzekł się praw do tego terytorium[4].
W 1994 roku Palestyńczycy z Jerycha i otaczającego je obszaru (ok. 60 km²) uzyskali autonomię (w ramach palestyńskiej autonomii w Strefie Gazy i mieście Jerycho). W 1995 roku nastąpiło rozszerzenie autonomii na dalsze obszary Zachodniego Brzegu Jordanu.
Na tych obszarach obecnie trwają zamieszki i walki (intifada) między nieregularnymi, często uznawanymi za terrorystyczne, organizacjami palestyńskimi a armią izraelską.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ŚWIATA, Zeszyt 2, Bliski Wschód. [w:] Palestyna [on-line]. ksng.gugik.gov.pl, 2004. [dostęp 2020-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-26)]. (pol.).
- ↑ Palestyńczycy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-08-31].
- ↑ Zachodni Brzeg (Jordanu), [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-08-31].
- ↑ a b c Zeidan ↓.
- ↑ Macaron 2020 ↓.
- ↑ a b Sharnoff 2021 ↓.
- ↑ ARAB BLOC ASSAILS PLAN BY HUSSEIN, „The New York Times”, 19 marca 1972 [dostęp 2023-03-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joe Macaron, The Israeli Annexation Plan and Jordan’s West Bank Moment, Arab Center Washington DC, 3 czerwca 2020 [dostęp 2023-03-22].
- Michael Sharnoff, Why Jordan Will Not Reannex the West Bank, „Foreign Policy”, 10 listopada 2021 [dostęp 2023-03-22].
- Adam Zeidan, West Bank, Britannica [dostęp 2023-03-22].