Zajęcie Stryja przez Ukraińców w 1939 roku

Zajęcie Stryja przez Ukraińców

II wojna światowa, kampania wrześniowa, dywersja OUN w 1939 roku
Czas	12–13 września 1939
Miejsce	miasto Stryj i okolice
Terytorium	II Rzeczpospolita
Przyczyna	dążenia OUN do oderwania od Polski południowo-wschodnich województw i stworzenia tam zalążka państwa ukraińskiego
Wynik	odzyskanie miasta przez stronę polską
Strony konfliktu
II Rzeczpospolita OUN
Dowódcy
Stefan Jacek Dembiński brak jednolitego dowództwa
Siły
ok. 400 żołnierzy 500-700 dywersantów
Położenie na mapie Polski w 1939 r. miejsce bitwy
49°15′N 23°51′E

Zajęcie Stryja przez Ukraińców w 1939 roku – opanowanie miasta Stryj podczas kampanii wrześniowej, w nocy z 12 na 13 września 1939 roku, przez grupy Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oraz ukraińskich mieszkańców miasta i okolic.

Przebieg wydarzeń

12 września 1939 roku Stryj był silnie bombardowany przez Luftwaffe. Aby uniknąć strat, polskie dowództwo ewakuowało wieczorem z miasta 102. batalion wartowniczy, wycofała się również obsada posterunku Policji Państwowej. Wojsko pozostawiło warty jedynie przed koszarami oraz magazynami wojskowymi.

Wykorzystali to wypuszczeni z więzienia skazańcy oraz osoby z marginesu społecznego, rozpoczynając rabunek pozostawionego mienia. Powstała anarchia pozwoliła uzbrojonym grupom OUN na opanowanie miasta. Nie powiodła się natomiast próba przejęcia składu paliwa na stacji kolejowej w Stryju, odparta przez strażników i uzbrojonych kolejarzy.

Na wieść o rozruchach, grożących wybuchem poważnego zamieszania na tyłach walczących wojsk polskich, nad ranem 13 września dowództwo Grupy „Stryj” wydało rozkaz obsadzenia miasta z powrotem (głównie przez batalion marszowy 49 pułku piechoty) i opanowania sytuacji. Walki trwały do końca dnia. Zakończyły się stłumieniem rebelii, a ok. 40 bojówkarzy OUN schwytanych z bronią w ręku rozstrzelano. Szacuje się, że w dywersji brało udział 500-700 Ukraińców.

Epilog

17 września, na wieść o agresji sowieckiej polskie formacje wycofały się ze Stryja w kierunku granicy węgierskiej. 22 września miasto zostało zajęte przez siły Armii Czerwonej. W Stryju rozpoczęła się pierwsza okupacja sowiecka.

Bibliografia

• Ryszard Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8.
• Waldemar Rezmer, Stanowisko i udział Ukraińców w niemiecko-polskiej kampanii 1939 roku, w: Polska-Ukraina. Trudne pytania, t. 4, Warszawa 1999.