Zakład mleczarski

Zakład mleczarski – jednostka specjalistyczna przetwórstwa mleka, zakładane w celu skupu i przerobu mleka, działająca w na rzecz i w porozumieniu z rolnikami dostarczającymi surowiec do przerobu.

Zakłady mleczarskie w świetle ustawy z 1936 r.

Na podstawie ustawy z 1936 r. o mleczarstwie zakłady mleczarskie dotyczyły następujących jednostek:

• zlewni mleka,
• mleczarni,
• śmietanczarni,
• maślarni,
• serowni,
• bryndzarni.

Warunki stawiane mleczarniom

Zakłady mleczarskie powinny mieć:

• odpowiednie pomieszczenia i urządzenia zakładów,
• zawodowe przygotowanie techniczne kierowników zakładów,
• prowadzenia przez zakłady wykazów surowców oraz przerobu,
• stosowania ustalonych technicznych metod wytwarzania poszczególnych rodzajów przetworów mleczarskich,
• używania surowca odpowiadającego pod względem jakości określonym wymaganiom,
• obliczania cen za dostarczone mleko w stosunku do jego jakości i zawartości tłuszczu.

Nadzór na zakładami mleczarskimi

Nadzór nad zakładami sprawowały izby rolnicze, które miały prawo:

• wykonywania czynności nadzorczych we wszelkich pomieszczeniach zakładu,
• przeglądania ksiąg handlowych, gospodarczych i innych dokumentów i zapisków oraz czynienia z nich odpisów,
• badania mleka i przetworów mleczarskich.

Zakłady mleczarskie w świetle dekretu z 1947 r.

Na podstawie dekretu z 1947 r. o mleczarstwie zakładem mleczarskim był zakład odbierający lub przerabiający mleko i jego przetwory na produkty spożywczo-nabiałowe.

Zakładami mleczarskimi były:

• mleczarnie,
• maślarnie,
• serowarnie,
• kazeiniarnie,
• śmietańczarnie,
• zlewnie.

Warunki stawiane mleczarniom

Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i Ministrem Aprowizacji ustalał:

• teren działalności zakładów mleczarskich,
• zasady obliczania cen za dostarczone mleko w stosunku do jego jakości i zawartości tłuszczu,
• sprawozdawczość, a w szczególności wykazy surowców oraz przerobu,
• pomieszczenia i urządzenia zakładów,
• stosowane przez zakłady metody techniczne wytwarzania poszczególnych rodzajów przetworów mleczarskich,
• surowce przeznaczone do przetwórstwa.

Nadzór na zakładami

Nadzór nad zakładami mleczarskimi sprawował Minister Przemysłu i Handlu za pośrednictwem inspektorów mleczarskich.

Do obowiązków inspektora należała:

• kontrola pomieszczeń zakładów,
• przegląd ksiąg handlowych, gospodarczych i innych dokumentów i zapisków oraz dokonywanie z nich odpisów,
• badanie mleka i przetworów mleczarskich.

Prawa organów nadzorczych

Organy wykonujące czynności nadzorcze miały prawo:

• wykonywania czynności nadzorczych we wszelkich pomieszczeniach przedsiębiorstw wywozowych, w miejscach załadowania przetworów oraz w punktach granicznych,
• przegląd ksiąg handlowych, gospodarczych i innych dokumentów i zapisków oraz dokonywanie z nich odpisów,
• pobierania bezpłatnych próbek niezbędnych do przeprowadzenia kontroli w rozmiarach, które zostaną ustalone dla poszczególnych rodzajów przetworów mleczarskich przez Ministra Przemysłu i Handlu.