Zamach (film 1959)
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
12 stycznia 1959 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
81 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Bożena Kurowska |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Nagrody | |
| 1959: Mar Del Plata (MFF) 1959: San Sebastián (MFF) 1959: Meksyk (FFF) 1960: Guadaljara (FF) 1963: Cuneo (MFF o Ruchu Oporu) | |
Zamach – polski wojenny dramat psychologiczny z 1959 w reżyserii Jerzego Passendorfera.
O filmie[edytuj | edytuj kod]
Dramat wojenny, który jest rekonstrukcją przygotowań i realizacji wyroku śmierci wykonanego podczas okupacji niemieckiej 1 lutego 1944 na Dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Franzu Kutscherze. Kutschera został skazany na karę śmierci przez Komendę Główną Armii Krajowej za masowe egzekucje Polaków w okupowanej Warszawie. Decyzję podjęto w porozumieniu z Rządem RP na uchodźstwie.
W filmie przedstawiono w fabularyzowany sposób dokładne przygotowania do akcji Kutschera, jak i dramatyczny jej przebieg. Przedstawiona rekonstrukcja zdarzeń nie jest dosłowna, pseudonimy bohaterów zostały zmienione (np. Kolos zamiast Olbrzymek). W filmie nie pada nazwisko Kutschery, ani nazwa organizacji dokonującej zamachu. Jednocześnie jednak film nie zawiera żadnych wzmianek o komunistycznym ruchu oporu, Związku Sowieckim, krytyki rządu londyńskiego lub sanacji itp. elementów komunistycznej propagandy często spotykanych w filmach o okupacji niemieckiej produkowanych w PRL.
Film jest czarno-biały. Ujęcia wykonywano w Warszawie (m.in. na ulicy Emilii Plater) oraz w Toruniu, w którym na moście drogowym zrealizowano sceny rozgrywające się na moście Kierbedzia[potrzebny przypis].
Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]
Młodzi żołnierze AK pod dowództwem „Zawady” w ramach przygotowań do akcji zdobywają niemiecki samochód, przygotowują broń, granaty, prowadzą rozpoznanie taktyczne i podejmują udaną akcję. Po wykonaniu wyroku mają utrudniony odwrót z miejsca akcji. Zmasowany odwetowy ogień Niemców poważnie komplikuje sytuację. Kilku żołnierzy AK zostaje rannych. Następuje pilna potrzeba odwiezienia ich do szpitala i zaopatrzenia chirurgicznego. Niemcy rozpoczynają pościg i blokadę miasta. Dwóch żołnierzy AK zostaje zatrzymanych na moście Kierbedzia. Skaczą do Wisły, w której zostają zastrzeleni. Wielu zamachowców ginie, jednak cel akcji został osiągnięty.
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Bożena Kurowska jako „Marta”
- Grażyna Staniszewska jako „Krysia”
- Zbigniew Cynkutis jako Zbyszek „Zawada”
- Andrzej Kostenko jako „Kolos”
- Roman Kłosowski jako „Mały”
- Tadeusz Łomnicki jako „Marek”
- Andrzej May jako „Czarny”
- Stanisław Mikulski jako „Jacek”
- Jerzy Nasierowski jako „Kajtek”
- Jerzy Pichelski jako doktor Maks
- Wojciech Siemion jako „Ryś”
- Michał Szewczyk jako „Orzeł”
- Tomasz Zaliwski jako „Olek”
- Halina Drohocka jako matka „Czarnego”
- Irena Jaglarz jako pasażerka tramwaju pomagająca „Rysiowi”
- Witold Kałuski jako lekarz zajmujący się „Rysiem” i „Kolosem”
- Jan Kobuszewski jako konspirator „Jurek”
- Tadeusz Kosudarski jako dowódca patrolu żandarmów
- Irena Malkiewicz jako matka „Krysi”
- Bernard Michalski jako młody chłopak
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 1959: Mar del Plata (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) – II nagroda Argentyńskiej Komisji Krytyki Teatralnej
- 1959: Mar del Plata (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) – nagroda za scenariusz
- 1959: Mar del Plata (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) – nagroda dla najlepszego filmu
- 1959: San Sebastián (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) – nagroda FIPRESCI
- 1959: San Sebastián (Międzynarodowy Festiwal Filmowy) – wyróżnienie za scenariusz
- 1959: Meksyk (Festiwal Filmów Fabularnych) – nagroda za reżyserię
- 1963: Cuneo (Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Ruchu Oporu) – Złoty Medal