Zamczysko w Waniewie

Tablica informacyjna przy kładce Śliwno-Waniewo

Po lewej stronie widoczna kępa drzew na ruinach zamku

Zamczysko w Waniewie, Zamek w Waniewie – nieistniejący zamek na rozlewiskach rzeki Narew pomiędzy miejscowościami Waniewo i Śliwno w województwie podlaskim. Nazywany jest także Grodziskiem lub Zamczyskiem. Znajdował się na środku między dwoma jej brzegami i z wszystkich stron otoczony był błotami. Obecnie znajduje się koło niego wieża widokowa będąca częścią turystyczno-edukacyjnej Kładki Śliwno-Waniewo. Teren po dawnym zamku jest nieco wyniesiony ponad obszar bagien i obecnie porośnięty kępą krzewów i drzew.

O zamku istnieje tylko jedna wzmianka w dokumentach. Zachowały się jednak ludowe podania i legendy o strażnicy przy przeprawie na Narwi, którą od XV wieku przebiegała granica między Polską (Mazowszem) a Litwą. Legendy o budowli potwierdziły się. W latach 2099–2014 archeolodzy z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie przebadali teren zamczyska. Znaleźli bruk, fragmenty naczyń ceramicznych, kafle z herbem Radziwiłłów, szyby, kieliszki, gwoździe, noże, fragment okucia, orczyk i kości zwierząt hodowlanych. Wszystkie te przedmioty pochodzą z pierwszej połowy XVI wieku. Uważa się, że budowlę tę wybudował Michał Radziwiłł, który od króla Zygmunta I Starego uzyskał prawo do założenia miasta Waniewo. Zamek miał służyć m.in. do pobierania opłat za przejazd drewnianym mostem przez rozlewiska Narwi. Błota pod budowlą zostały utwardzone brukiem. Obecność kafli świadczy o tym, że przynajmniej niektóre pomieszczenia były ogrzewane, duża liczba kości zwierząt tu spożywanych świadczy o tym, że nie była to strażnica, lecz zamek. Zbudowany był z drewna, a zajmowany przez niego teren miał powierzchnię około 1 ha. W 1513 roku doszło do sporu między rodami Radziwiłłów i Gasztołdów. W trakcie wojny między nimi nastąpiło spalenie zamku oraz mostu między Śliwnem i Waniewem. Zamku już nie odbudowano.