Zamek Blutenburg

Zamek Blutenburg

Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Bawaria
Miejscowość	Monachium
Typ budynku	zamek
Położenie na mapie Monachium Zamek Blutenburg
Położenie na mapie Niemiec Zamek Blutenburg
Położenie na mapie Bawarii Zamek Blutenburg
48°09′47″N 11°27′23″E
Strona internetowa

Dziedziniec zamkowy

Zamek Blutenburg – dawna rezydencja książąt bawarskich, obecnie w zachodniej części Monachium w dzielnicy Obermenzing.

Historia

Zamek został wzniesiony jako podmiejska rezydencja na brzegu rzeki Würm dla księcia Albrechta III z rodu Wittelsbachów w latach 1438–39 jako zameczek myśliwski. Syn Albrechta, książę Zygmunt zlecił rozbudować rezydencję w 1488. Tenże zmarł tutaj w 1501. Za jego poleceniem została wzniesiona zamkowa kaplica pw. Trójcy Świętej. Zamek został zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej przez wojska szwedzkie, a następnie w latach 1680–81 go odbudowano. Wcześniej, w roku 1667 zamek przeszedł w ręce rodu von Berchem, a po śmierci ostatniego z jego przedstawicieli w 1848 wrócił on do dóbr królewskich, zaś w 1866 posiadłość wraz z zamkiem wydzierżawiono zakonnicom. Od roku 1983 pomieszczenia zamkowe zostały zaadaptowane na siedzibę Międzynarodowej Biblioteki Młodzieży (Internationale Jugendbibliothek). Instytucję tę założyła w 1949 Jella Lepman.

Panorama zamku

Architektura zamku

Zamek składa się z kompleksu niskich dwukondygnacyjnych, budynków przylegających do zewnętrznych obwarowań, zaakcentowanych w narożnikach wielobocznymi basztami; całość tworzy czworoboczny dziedziniec, wewnątrz którego znajduje się główny budynek książęcy, a obok niego późnogotycka kaplica zamkowa. Wejście do zamku znajduje się od strony północnej w kwadratowej wieży bramnej. Od strony architektonicznej budynki zamkowe cechuje skromność, białe ściany elewacji pozbawione są większych dekoracji, plastyczności nadaje jedynie rytm prostokątnych okien obramionych profilowanymi ościeżami. Książęta rezydowali w wysokim trójkondygnacyjnym budynku, zbudowanym na planie prostokąta, nakryty jest wysokim czterospadowym dachem. Obecny ich wygląd jest barokowy, zawdzięcza się go odbudowie po wojnie trzydziestoletniej i późniejszych renowacjach.

Kaplica zamkowa

Widok zewnętrzny kaplicy

Wnętrze kaplicy z zachowanym gotyckim wystrojem: ołtarze z malowidłami Jana Polacka, sakramentarium i witraże

Ołtarz główny

Kaplica zamkowa pw. Trójcy Świętej pochodzi z lat 80. XV wieku i zachowała niemal w pełni swój późnogotycki charakter. W ramach odbudowy zamku odnowiono jednonawową kaplicę której zewnętrzne ściany zachowały polichromowany fryz z dekoracją ornamentalną, zaś w XVII w. od strony zachodniej na dachu postawiono wieżyczkę na sygnaturkę nakrytą baniastym hełmem. Kaplica składa się z czteroprzęsłowej nawy, oraz zamkniętego trójboczną apsydą dwuprzęsłowego prezbiterium, które zostało wewnątrz lekko wyodrębnione od całości. Wnętrze nakryte jest sklepieniem sieciowym, wspartym bezpośrednio na ścianie o gładkim licu, gdzie zachowały się resztki polichromii z motywami ornamentalnymi. Żebra sklepienne spływają na skromnych wielobocznych wspornikach, w kluczach zachowały się zworniki m.in. z herbami Wittelsbachów. Światło wpada przez niewielkie ostrołukowe okna ze skromna dekoracją maswerkową. W oknach zachowało się kilka późnogotyckich (1497) witraży o tematyce chrystologicznej, oraz renesansowych (po 1500) w kształcie medalionów z programem heraldycznym.

Wnętrze zachowało swój późnogotycki wystrój, na który składają się zespół figur dwunastu apostołów wykonane w 1490/95 przez anonimowego rzeźbiarza zwanego Mistrzem Blutenburskich Apostołów. Ponadto figury Madonny z Dzieciątkiem oraz Chrystusa Boleściwego.

Przy północnej ścianie prezbiterium znajduje się późnogotyckie sakramentarium w kształcie wielobocznej wieży dekorowane motywami architektonicznymi i figurą Chrystusa, którą umieszczono w ażurowej górnej części wieży. Wykonane zostało w 1489.

Najważniejszymi dziełami znajdującymi się w kaplicy są trzy późnogotyckie ołtarze, główne i dwa boczne, o bogatej dekoracji snycerskiej zdobiącej wielkie kwatery namalowane w 1491 przez działającego w Bawarii artystę polskiego pochodzenia Jana Polaka.

Ołtarz główny jest w formie tryptyku. W środkowej części znajduje się przedstawienie Trójcy Świętej w typie Tronu Łaski o późnogotyckiej formie. Bóg trzyma martwe ciało Chrystusa, zaś gołębica Ducha Świętego siedzi na Bożym ramieniu. Otaczają ją cztery anioły, dwóch z nich trzyma niebiański firmament, dwóch adoruje Trójcę Świętą. W bocznych skrzydłach sceny Chrztu Chrystusa, oraz Koronacji Marii, zaś na rewersach przedstawienia księcia Zygmunta i jego patrona – Świętego Zygmunta. Na predelli popiersia Czterech Ewangelistów. Na rzeźbionym zwieńczeniu rzeźbiona figura Chrystusa w Majestacie.

Ołtarze boczne składają się obecnie z pojedynczych obrazów oraz predelli, nie zachowały się skrzydła boczne. Północny ołtarz zawiera obraz przedstawiający Chrystusa w Królestwie Niebieskim, zaś na predelli wizerunki Czternastu Wspomożycieli. Ołtarz południowy przedstawia Zwiastowanie oraz Rodzinę Marii.

Zobacz też

• Jan Polak

Literatura

• Lothar Altmann: Schloßkapelle Blutenburg, München, München, 1991

Linki zewnętrzne

• Informator o zamku Blutenberg
• Międzynarodowa Biblioteka Młodzieży
• Artykuł o zamku
• Bildarchiv Foto Marburg