Zamek Leśna
 nr rej. 212 z 16.09.1950
| |
 Zamek Leśna w Szczytnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1831 |
| Ukończenie budowy |
1837 |
| Pierwszy właściciel |
Leopold von Hochberg |
Położenie na mapie Szczytnej  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Szczytna  | |
 50°24′43,93″N 16°27′27,84″E/50,412203 16,457733
| |
| Strona internetowa | |
Zamek Leśna – zamek w Sudetach Środkowych w południowej części Gór Stołowych w pobliżu wzniesienia Szczytnik w województwie dolnośląskim. Obiekt obecnie dostępny jest dla zwiedzających.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Zamek został wkomponowany w skały na krawędzi skalnej nad Szczytną, na Szczytniku (589 m n.p.m.), najwyższej kulminacji niewielkiego płaskiego stoliwa, stanowiącego południowo-wschodni skraj Gór Stołowych, i podciętego malowniczymi urwiskami skalnymi z Orlimi Skałkami od strony południowo-zachodniej[1]. Przy zamku znajduje się punkt widokowy, skąd roztacza się panorama na Obniżenie Dusznickie, gdzie położona jest Szczytna[1]. W pobliżu zamku znajduje się kamienna droga krzyżowa wyróżniająca się oryginalnymi płaskorzeźbami z piaskowca osadzonymi w naturalnych skałach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Data powstania zamku to lata 1831–1837[1], kiedy właściciel Szczytnej, major i hrabia Leopold von Hochberg wybudował swoją rezydencję niedaleko miejsca, w którym pod koniec XVIII w. Prusacy wybudowali Fort na Szczytniku[2][3], niewielki fort, częściowo rozebrany w 1807 roku[1]. Zamek w obecnym kształcie stoi od niedawna. Zachodnia, najstarsza jego część zbudowana była w latach 30. XIX wieku. Niekiedy bezpodstawnie przypisuje się projekt obiektu wybitnemu pruskiemu architektowi Karolowi Fryderykowi Schinklowi[3]. Budowla została wzniesiona jako rezydencja magnacka.
Po śmierci hrabiego w 1843 zamek stał się własnością jego siostry, która jednak szybko go sprzedała. Później posiadacze zmieniali się często, aż w 1860 kupili go bracia Rohrbachowie, właściciele huty szkła w Batorowie. Córka jednego z nich, Helena Klein wraz z mężem przeprowadziła remont, podczas którego dobudowano kaplicę[3].
Następnie właścicielami byli Misjonarze Świętej Rodziny. Rozbudowali oni zamek i kaplicę oraz rozpoczęli budowę Kalwarii, której nie dokończyli ze względu na wojnę[1]. W latach 50. zamek został przejęty przez państwo i zamieniony w dom pomocy społecznej dla niepełnosprawnych intelektualnie mężczyzn. W 2006 orzeczeniem Komisji Majątkowej przy MSWiA oddano zamek Domowi Zakonnemu Misjonarzy Świętej Rodziny. Decyzja Komisji została zaskarżona przez powiat kłodzki na drodze postępowania sądowego[4][5]. W styczniu 2020 nastąpiła likwidacja miejscowego domu pomocy społecznej, a obiekt udostępniono do zwiedzania[6].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Zamek, zbudowany na wzór średniowiecznego zamku obronnego[1], reprezentuje styl neogotycki. Jest to czworoboczna, trzykondygnacyjna budowla na planie prostokąta z czterema narożnymi wieżami[1]. Jedna z wież ma kształt cylindra, pozostałe są czworoboczne. Zamek otacza sucha fosa oraz mur obronny, na którym w przeszłości stały armaty. We wnętrzu znajduje się sala rycerska oraz kaplica MB Królowej Pokoju z unikalnym zabytkiem, jakim są rury wykonane ze stopu spiżowego, pełniące rolę dzwonka. Chociaż zamek wiernie odzwierciedla budowlę o średniowiecznej architekturze, to jednak wybudowany został niedawno, bo w latach 30. XIX wieku.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
droga Szklary-Samborowice – Jagielno – Przeworno – Gromnik – Biały Kościół – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza – Gilów – Piława Dolna – Góra Parkowa – Bielawa – Kalenica – Nowa Ruda – Przełęcz pod Krępcem – Sarny – Tłumaczów – Radków – Skalne Wrota – Pasterka – Przełęcz między Szczelińcami – Karłów – Lisia Przełęcz – Białe Skały – Skalne Grzyby – Batorówek – Batorów – Skała Józefa – Duszniki-Zdrój – Schronisko PTTK „Pod Muflonem” – Szczytna – Zamek Leśna – Polanica-Zdrój – Przełęcz Sokołowska – Łomnicka Równia – Huta – Bystrzyca Kłodzka – Igliczna – Międzygórze – Przełęcz Puchacza[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, s. 143, 144. ISBN 83-7005-301-7.
- ↑ Henryk Grzybowski. Bateria nad Pasterką – zapomniana kłodzka fortyfikacja. Geneza powstania i charakterystyka. „Ziemia Kłodzka”. 2013 (nr 226), s. 8-12, maj 2013. Wydawnictwo Ziemia Kłodzka. ISSN 1234-9208.
- ↑ a b c Szczytna - Zamek na Szczytniku. szlakikulturowe.dolnyslask.pl. [dostęp 2014-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-06)].
- ↑ Powiat kłodzki walczy o odszkodowanie za zamek oddany Kościołowi. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Maciej Wiśniowski: Zakon drapieżników. Tygodnik NIE. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Szczytnik zaprasza!
- ↑ Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 3.08.2015
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
