Zamek Spiski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
zamek Spiski
Ilustracja
Państwo  Słowacja
Miejscowość Žehra
Rozpoczęcie budowy przełom XI / XII w.
Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „zamek Spiski”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „zamek Spiski”
Ziemia49°00′01″N 20°46′06″E/49,000278 20,768333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Lewocza, Spisz i okoliczne zabytki[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo  Słowacja
Typ kulturowy
Spełniane kryterium IV
Numer ref. 620
Region[b] Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę 1993
na 17. sesji
Dokonane zmiany 2009
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Zamek Spiski[1] (słow. Spišský Hrad, węg. Szepesi vár, niem. Zipser Burg, łac. Arx Scepusiensis) – kompleks zamkowy na Słowacji z przełomu XI i XII wieku jest zaliczany do największych tego typu w środkowej Europie, cały kompleks zamkowy zajmuje powierzchnię ok. 4 ha. Obecnie większość zamku jest zrujnowana, część murów obronnych została odbudowana współcześnie. Zamek położony jest na terenie Żehry (Žehra), która należy do najstarszych miejscowości na Spiszu. W 1993 roku został wpisany wraz z okolicą na listę światowego dziedzictwa UNESCO (zob. Levoča, Spišský Hrad i okoliczne zabytki). W odbudowanej części zamku mieści się niewielkie muzeum.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki budowy średniowiecznego grodu na trawertynowym wzgórzu sięgają początku XII wieku. Najstarsza wzmianka pisemna o zamku pochodzi z 1120 roku[2]. Na początku pełnił on funkcję twierdzy granicznej na północnej granicy wczesnofeudalnego państwa węgierskiego.

W drugiej połowie XV wieku wykonał jego przebudowę nowy właściciel Stefan Zápolya, który chciał stworzyć reprezentacyjną siedzibę szlachecką. W kompleksie zamkowym wybudował pałac, salę rycerską i kaplicę świętej Elżbiety. Na zamku urodził się jego syn Jan, późniejszy król Węgier.

Od XVI w. do 1636 r. zamek był siedzibą żupanów spiskich z rodu Turzonów, następnie Zápolyów, później objął go we władanie ród Csaky, który zlecił ostatnie prace budowlane na górnym zamku[2].

W 1780 doszło do pożaru, a zamek zamienił się z czasem w ruiny. Ostatni właściciele opuścili zamek w 1948, a w 1961 został uznany za Narodowy Pomnik Kultury (Národná Kultúrna Pamiatka). Całkowitemu spustoszeniu zamku zapobiegli konserwatorzy zabytków. W 1970 roku rozpoczęto wymagającą pod względem technicznym konserwację fortyfikacji i pałaców zagrożonych niestabilnością podłoża skalnego.

W kompleksie zamkowym są aktualnie umieszczone ekspozycje muzealne Muzeum Spiskiego poświęcone historii zamku, broni średniowiecznej i prawu feudalnemu.

Po okolicy Zamku Spiskiego prowadzi spacerowa ścieżka dydaktyczna Sivá Brada – Dreveník. Turyści na ośmiu przystankach mogą zapoznać się z historią okolicy, jak również z ciekawostkami przyrodniczymi.

Dostęp: samochodem na parking przed zamkiem, stamtąd pieszo około 10 min; pieszo z gminy Spišské Podhradie około 1 godz.


  • Szepescivertanlegi4.jpg
  • Spis Castle - Slovakia.jpg
  • Spissky hrad 2007.jpg
  • Spiski Zamek.jpg

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Polski egzonim przyjęty na 111. posiedzeniu KSNG.
  2. ↑ a b Spišský Hrad [dostęp 2021-03-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-15] (słow.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zamki i pałace Słowacji

Coat of Arms of Slovakia.svg

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO na Słowacji

Flag of UNESCO.svg

Kulturowe
Przyrodnicze

Słowacja

  1. ↑ Wspólnie ze Węgrami
  2. ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamek_Spiski&oldid=64203705”