Zamek Spiski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
zamek Spiski
Ilustracja
Państwo

 Słowacja

Miejscowość

Žehra

Rozpoczęcie budowy

przełom XI / XII w.

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „zamek Spiski”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „zamek Spiski”
Ziemia49°00′01″N 20°46′06″E/49,000278 20,768333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Lewocza, Spisz i okoliczne zabytki[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Słowacja

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

IV

Numer ref.

620

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1993
na 17. sesji

Dokonane zmiany

2009

  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Zamek Spiski[1] (słow. Spišský Hrad, węg. Szepesi vár, niem. Zipser Burg, łac. Arx Scepusiensis) – kompleks zamkowy na Słowacji z przełomu XI i XII wieku jest zaliczany do największych tego typu budowli w środkowej Europie, cały kompleks zamkowy zajmuje powierzchnię ok. 25ha. Obecnie większość zamku jest zrujnowana, część murów obronnych została odbudowana współcześnie. Zamek położony jest na terenie Żehry (Žehra), która należy do najstarszych miejscowości na Spiszu. W 1993 roku został wpisany wraz z okolicą na listę światowego dziedzictwa UNESCO (zob. Levoča, Spišský Hrad i okoliczne zabytki). W odbudowanej części zamku mieści się niewielkie muzeum.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki budowy średniowiecznego grodu na trawertynowym wzgórzu sięgają początku XII wieku. Najstarsza wzmianka pisemna o zamku pochodzi z 1120 roku[2]. Na początku pełnił on funkcję twierdzy granicznej na północnej granicy wczesnofeudalnego państwa węgierskiego.

W drugiej połowie XV wieku wykonał jego przebudowę nowy właściciel Stefan Zápolya, który chciał stworzyć reprezentacyjną siedzibę szlachecką. W kompleksie zamkowym wybudował pałac, salę rycerską i kaplicę świętej Elżbiety. Na zamku urodził się jego syn Jan, późniejszy król Węgier.

Od XVI w. do 1636 r. zamek był siedzibą żupanów spiskich z rodu Turzonów, następnie Zápolyów, później objął go we władanie ród Csaky, który zlecił ostatnie prace budowlane na górnym zamku[2].

W 1780 doszło do pożaru, a zamek zamienił się z czasem w ruiny. Ostatni właściciele opuścili zamek w 1948, a w 1961 został uznany za Narodowy Pomnik Kultury (Národná Kultúrna Pamiatka). Całkowitemu spustoszeniu zamku zapobiegli konserwatorzy zabytków. W 1970 roku rozpoczęto wymagającą pod względem technicznym konserwację fortyfikacji i pałaców zagrożonych niestabilnością podłoża skalnego.

W kompleksie zamkowym są aktualnie umieszczone ekspozycje muzealne Muzeum Spiskiego poświęcone historii zamku, broni średniowiecznej i prawu feudalnemu.

Po okolicy Zamku Spiskiego prowadzi spacerowa ścieżka dydaktyczna Sivá Brada – Dreveník. Turyści na ośmiu przystankach mogą zapoznać się z historią okolicy, jak również z ciekawostkami przyrodniczymi.

Dostęp: samochodem na parking przed zamkiem, stamtąd pieszo około 10 min; pieszo z gminy Spišské Podhradie około 1 godz.


  • Szepescivertanlegi4.jpg
  • Spis Castle - Slovakia.jpg
  • Spissky hrad 2007.jpg
  • Spiski Zamek.jpg

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Polski egzonim przyjęty na 111. posiedzeniu KSNG.
  2. ↑ a b Spišský Hrad [dostęp 2021-03-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-15] (słow.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zamki i pałace Słowacji

Coat of Arms of Slovakia.svg

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO na Słowacji

Flag of UNESCO.svg

Kulturowe
Przyrodnicze

Słowacja

  1. ↑ Wspólnie ze Węgrami
  2. ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamek_Spiski&oldid=67075096”