Zamek joannitów w Słońsku
52°34′15″N 14°48′24″E/52,570833 14,806667 nr rej. KOK-I-10/53 z 30.10.1953 oraz 255 z 4.06.1979
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Rozpoczęcie budowy |
1426 |
| Ukończenie budowy |
1429 |
| Ważniejsze przebudowy |
1662–1668 |
| Zniszczono |
1652, 1975 |
Położenie na mapie gminy Słońsk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego  | |
| 52°34′15″N 14°48′24″E/52,570833 14,806667
| |
Zamek joannitów w Słońsku – zamek rycerski znajdujący się w dawnym mieście Słońsk, w gminie Słońsk, w powiecie sulęcińskim, w województwie lubuskim. Położony nad Łęczą. Obecnie w stanie ruiny. Mieści się przy Placu Zamkowym.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo w tym miejscu znajdował się wybudowany w XIV wieku niewielki dwór rycerski[1]. Po przejściu majątku w ręce zakonu joannitów zbudowano tu zamek w latach 1426-1429. Był siedzibą komtura zakonnego. W zabudowie zamku zachowały się grube średniowieczne mury pierwotnego założenia. Pierwsza poważna rozbudowa miała miejsce w latach 1545−1564[2], za czasów mistrza Tomasza Runge. Zamek zyskał wtedy stylistykę renesansową. Ówczesny jego wygląd przedstawił Matthäus Merian na miedziorycie ukazując wschodnią i północną elewację. W 1652 został spalony przez Szwedów.
Budowę nowej barokowej rezydencji z wykorzystaniem starych murów zainicjował w 1662 mistrz zakonu joannitów książę Johann Moritz von Nassau i prowadził ją do 1688. Pałac zbudowano na wzór amsterdamskiego pałacu holenderskiego księcia, który zaprojektowali Jacob van Campen i Pieter Post[3]. Budowę prowadziło dwóch mistrzów holenderskich – Cornelis Rykwaert i Gorus Peron, a pracę nadzorował książęcy doradca budowlany Jean de Bonjour[3]. Założenie otrzymało plan kwadratu z budynkiem mieszkalnym we wschodniej części i dziedzińcem otoczonym niskim murem[3]. Całość otoczono fosą, a na osi powstał ogród. Kolejna przebudowa pałacu miała miejsce w 1783.
W XIX wieku w zamku utworzono muzeum i archiwum zakonu joannitów.
Po 1945 r. w obiekcie funkcjonował dom kultury, lecz ok. 1970 r. został opuszczony, a w 1975 podpalony i od tego czasu pozostaje w ruinie[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czesław Piskorski, "Pomorze Zachodnie, mały przewodnik", Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1980 s. 241-242 ISBN 83-217-2292-X
- ↑ Dariusz Markowski, Sebastian Smagłowski. Tajemnicze losy joannickich tablic herbowych ze Słońska oraz ich problematyka konserwatorska. „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XXXVIII (Toruń 2010). s. 96.
- ↑ a b c d Lubuskie Materiały Konserwatorskie 2020, tom 17, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, ISSN 1733-0491, s. 98
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995
- Jerzy Kwiatek: Polska. Urokliwy świat małych miasteczek.. Warszawa: Sport i Turystyka – MUZA SA, 2002, s. 163. (pol.).