Zamek w Myślenicach
 nr rej. A-448 17 października 1977[1]
| |
 Fragmenty wieży zamku w Myślenicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Ukończenie budowy |
XIII/XIV wiek |
Położenie na mapie Myślenic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu myślenickiego  | |
Położenie na mapie gminy Myślenice  | |
 49°49′02,99″N 19°56′48,00″E/49,817497 19,946667
| |
Zamek w Myślenicach – ruiny średniowiecznego zamku w Myślenicach w województwie małopolskim.
Zamek królewski w Myślenicach położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego[2].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Ruiny znajdują na prawym brzegu Raby, na występie zbocza góry Ukleiny zwanym Zamczysko (zamek w Myślenicach bywa również nazywany "zamczyskiem w Myślenicach"[3]), na wysokości około 380 m n.p.m. W miejscu tym, odciętym od grzbietu góry dwoma rowami i usypanym wałem ziemnym, stała w średniowieczu potężna kamienna wieża o cylindrycznym kształcie; jej średnica zewnętrzna wynosiła 10,2 metra, a średnica wewnętrzna 2 metry. Obok wieży, od strony rzeki, znajdował się majdan o nieregularnym kształcie, o wymiarach około 11 metrów na 17 metrów. W którymś momencie dziejów wieża została wysadzona w powietrze; jej wielkie odłamy leżą rozrzucone na stokach góry i na majdanie, obecnie gęsto porośniętych drzewami.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dokumenty źródłowe nie podają, kto zbudował zamek w Myślenicach. Na podstawie danych archeologicznych przyjmuje się, że był wykorzystywany w XIII i XIV wieku. Wysuwano przypuszczenie, że była to strażnica usytuowana nad Rabą, pełniąca podobne funkcje jak zamek w Czchowie nad Dunajcem i zamek w Rytrze nad Popradem[4]. W opracowaniach na temat Myślenic pojawiają się informacje o systemie umocnień znajdujących się w okolicy miasta, tzw. bronie myślenickiej; w skład tych umocnień, strzegących szlaku handlowego biegnącego z Krakowa na Węgry, wchodziły oprócz zamku na górze Uklejnie również mniejsze, podległe warownie, tzw. kustodie, m.in. w miejscowościach Osieczany i Stróża[5]. W dolnym biegu Raby znajdował się także zamek w Dobczycach.
Na zamku gościł Mikołaj Rej, którego podejmował Wawrzyniec Spytko Jordan, poeta pisał tam swój Żywot człowieka poczciwego[6]. Zamek znajdował się w ruinie już w XVI wieku; okoliczności wysadzenia wieży w powietrze nie są znane.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 4
- ↑ Dariusz Dyląg, Piotr Sadowski: Beskid Myślenicki: przewodnik. Pruszków: 2005, s. 27. ISBN 978-83-89188-41-0.
- ↑ Myślenice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 828.
- ↑ Historia Myślenic. [w:] myslenice.pl [on-line]. Urząd Miasta i Gminy Myślenice. [dostęp 2011-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)].
- ↑ Władysław Krygowski, Beskidy. Śląski–Żywiecki–Mały i Makowski (część zachodnia), Krystyna Malik (red.), wyd. IV poprawione i uzupełnione, Sport i Turystyka, 1987, s. 174.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Kraków 1983
- J. Marszałek, Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1993