Zamek w Uniejowie
 nr rej. 256/714 z 21.10.1967
| |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Rozpoczęcie budowy |
1360 |
| Ukończenie budowy |
1365 |
| Ważniejsze przebudowy |
1525–34, 1848 |
Położenie na mapie Uniejowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu poddębickiego  | |
Położenie na mapie gminy Uniejów  | |
 51°58′22,5″N 18°47′22,1″E/51,972917 18,789472
| |
| Strona internetowa | |
Zamek w Uniejowie – posadowiony na lewym brzegu Warty zamek biskupi jest jednym z głównych zabytków Uniejowa[1].
Historia zamku
[edytuj | edytuj kod]Zamek wybudowany został w latach 1360–1365 na miejscu starej fortalicji drewnianej, zniszczonej podczas najazdu Krzyżaków na miasto w 1331. Inicjatorem budowy zamku był arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki. Wybudowany na planie czworoboku z wysoką na 25 metrów cylindryczną wieżą o charakterze stołpu. Zamek był częścią twierdz granicznych broniących od północy dostępu do centrum państwa jednocześnie pełniąc funkcję ważnego ośrodka administracji i zarządu diecezji. W zamku przechowywano wartościowy księgozbiór, archiwum i skarbiec katedry gnieźnieńskiej. Odbywały się w nim ważne spotkania, jak np. synod w 1376 z udziałem nuncjusza papieskiego[1][2].
Po pożarze w 1525 obiekt został przebudowany przez starostę Stanisława z Gomolina na renesansową rezydencję, którą ukończono w 1534 (wtedy utracił większość cech gotyckich). Ostatecznie rolę obronną przestał pełnić w pierwszej połowie XVII w., kiedy otrzymał wczesnobarokową formę, stając się rezydencją biskupów Jana Wężyka i Macieja Łubieńskiego. Z tego czasu pochodzi okazały portal wjazdowy z herbami obu duchownych. W 1704 roku został spustoszony przez wojska saskie[3]. W drugiej połowie XVIII w. po pożarze miasta w 1736, podczas którego spłonęły dachy nad budynkami mieszkalnymi i nad wieżą, ich remont przeprowadził biskup Krzysztof Antoni Szembek[1][2].
W 1836 z nadania cara zamek z tytułem hrabiowskim otrzymał za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego pochodzący z Estonii generał Karol Toll, który jednak nigdy w nim nie zamieszkał[4]. Dopiero jego syn Aleksander Toll w 1848 dokonał klasycystycznej przebudowy obiektu w stylu romantycznym, a jego żona założyła na zachód od rezydencji romantyczny park krajobrazowy z wieloma gatunkami drzew rodzimych i zagranicznych[5]. Tollowie spolonizowali się i władali w zamku do końca I wojny światowej[1][2].
Podczas II wojny światowej oraz w okresie powojennym zamek został znacząco zdewastowany[3].
W latach 1956–1967 zamek odrestaurowano i zaadaptowano na archiwum. Mieści się w nim hotel wraz z centrum konferencyjnym oraz restauracja[2].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Zamek na grafice z 1843 -
Baszta w 1926 -
Zamek w 1971 -
Zamek w 2013 -
Dziedziniec -
Herb Pomian Macieja Łubieńskiego na zamku w Uniejowie
.jpg)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Izabela i Tomasz Kaczyńscy - Zamki w Polsce północnej i środkowej - przewodnik. Sport i Turystyka, Warszawa, 1999, s. 105-108, język polski, ISBN 83-7200-448-X
- ↑ a b c d UNIEJÓW - zamek arcybiskupów gnieźnieńskich [online], www.zamkipolskie.com [dostęp 2023-07-28] (pol.).
- ↑ a b Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 318-320, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
- ↑ Zamek w Uniejowie
- ↑ tablica systemu informacji miejskiej Uniejowa in situ