Zapiski starucha
_(cropped).jpg) Strona wydania z 1880 | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu |
zbiór aforyzmów |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1880 |
Zapiski starucha – zbiór aforyzmów autorstwa Aleksandra Fredry.
Fredro od początku swojej twórczości wplatał do komedii zwroty przysłowiowe[1]. Ślady spisywania przez niego tego typu powiedzeń można znaleźć już w 1820 w kodeksie nazwanym Książka dla mnie samego…[1]. Jednak o systematycznym gromadzeniu Zapisków można mówić dopiero od drugiej połowy 1869[2]. Wtedy to zaczął notować je w rękopiśmiennym brulionie rozrzucone po różnych miejscach lub łączone w większe zespoły[2]. W sposób jeszcze bardziej systematyczny notował je kolejnym brulionie, w którym przepisał na czysto pamiętnik Trzy po trzy, zaś pozostałe puste strony wykorzystał do notowania zapisków[3].
Zapewne w wyniku narastania liczby zapisków postanowił stworzyć z nich odrębną całość[3]. Przepisywał je więc ponownie na luźnych arkuszach[3]. Nastąpiło to prawdopodobnie w 1870 i latach następnych[3]. Maksymy nie były w żaden sposób usystematyzowane treściowo[3]. W późniejszym czasie Fredro ponumerował zapiski, jednak uczynił to niekonsekwentnie i z błędami[3]. Na kartach zapisane zostały również inne fragmenty literackie, jak np. wierszowane fraszki, epigramaty, wiersze[4]. Ostatecznie złożyło się to na kodeks 18-arkuszowy, który Fredro zlecił oprawić[4]. Następnie ponownie przepisał zapiski w wolnych miejscach brulionu, w którym wcześniej umieścił już pierwsze ich wersje i tekst Trzy po trzy[5].
Nie ma jasności, czy Fredro zamierzał wydać te zapiski drukiem – nie zostały one uwzględnione w żadnym ze sporządzanych przez niego planów wydania dzieł zbiorowych[6]. W czystopisie znalazło się ponad pięćset maksym, natomiast drugie tyle pozostało w innych brulionach i rękopisach[6]. Po raz pierwszy Zapiski ukazały się drukiem w 1880 w tomie XI po tekście Trzy po trzy (s. 213–260 w wersji pełnej i s. 195–242 w wersji skróconej)[7]. Rozbudowany zestaw zapisków z rękopisów oraz pierwodruków, składający się z 1063 pozycji, ukazał się w 1969 w tomie XIII Pism wszystkich Aleksandra Fredry[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Pigoń 1969 ↓, s. 169.
- ↑ a b Pigoń 1969 ↓, s. 169–170.
- ↑ a b c d e f Pigoń 1969 ↓, s. 170.
- ↑ a b Pigoń 1969 ↓, s. 171.
- ↑ Pigoń 1969 ↓, s. 172.
- ↑ a b Pigoń 1969 ↓, s. 175.
- ↑ a b Pigoń 1969 ↓, s. 176.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Pigoń: Zapiski starucha. W: Aleksander Fredro: Proza XIII. Część druga. Komentarz. T. 13 cz. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969, s. 169–190, seria: Pisma wszystkie.