Zasada represji wszechświatowej
Zasada represji wszechświatowej – jedna z zasad w prawie karnym, regulujących kwestie odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione za granicą tego państwa. Państwo stosujące tę zasadę w swoim prawie karnym może ścigać i karać każdą osobę, także cudzoziemca, który popełnił przestępstwo w dowolnym miejscu za granicą państwa.
Zwykle w porządkach prawnych państw występuje zasada represji wszechświatowej ograniczona do pewnych rodzajów przestępstw lub osób. W polskim prawie karnym również występuje ograniczona zasada represji wszechświatowej, normowana w art. 110-113 kk. Wprowadzenie karalności cudzoziemców, którzy popełnili przestępstwo za granicą, a więc poza obszarem jurysdykcji państwa, zwykle ograniczone jest do przypadków, gdy przemawiają za tym zasady celowości. Tak więc w Polsce, na mocy art. 110 § 1 kk, można ścigać cudzoziemców, którzy popełnili czyn zabroniony skierowany przeciw interesom Polski, polskich obywateli, osób prawnych lub organizacji, albo przestępstwo o charakterze terrorystycznym. Na mocy art. 110 § 2 kk można ścigać każdego cudzoziemca, który popełnił za granicą inny czyn zabroniony, jeżeli jest on w Polsce zagrożony karą przekraczającą 2 lata pozbawienia wolności, a sprawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie postanowiono go wydać. Poza zakresem tego przepisu pozostają więc mniej groźne przestępstwa, zagrożone karami nie przekraczającymi 2 lat pozbawienia wolności. W każdym z powyższych przypadków warunkiem odpowiedzialności w Polsce za czyn popełniony za granicą jest, żeby czyn ten był uznany za przestępstwo również przez ustawę obowiązującą w miejscu jego popełnienia. Warunku tego nie stosuje się do osób, które popełniły przestępstwo w miejscu niepodlegającym żadnej władzy państwowej.
Na mocy art. 112 kk można ścigać cudzoziemców, którzy popełnili określone kategorie przestępstw, niezależnie czy przepisy obowiązujące w miejscu popełnienia uznają ten czyn za przestępstwo. Dotyczy to:
- przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej,
- przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym,
- przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym,
- przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu polskiego,
- przestępstwa, z którego została osiągnięta korzyść majątkowa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 112 kk),
- przestępstwa, do którego ścigania Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana na mocy umów międzynarodowych (art. 113 kk).
