Zatoki opony twardej
| Sinuses durae matris | |
 Zatoki opony twardej oraz części tętnicy szyjnej wewnętrznej[1] |
Zatoki opony twardej (łac. sinuses durae matris) – układ przestrzeni znajdujących się pomiędzy blaszkami opony twardej odprowadzający krew z mózgowia, większej części oczodołu, błędnika, opony twardej oraz czaszki, z którego krew uchodzi do żyły szyjnej wewnętrznej.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Zatoki opony twardej zbudowane są z tkanki łącznej włóknistej zwartej i ich ściany pozbawione są błony mięśniowej. Wnętrze zatok wyłożone jest śródbłonkiem[2].
Elementy składowe układu[edytuj | edytuj kod]
| grupa | zatoka | nazwa łacińska | ujście |
|---|---|---|---|
| grupa górna | |||
| zatoka strzałkowa górna | sinus sagittalis superior | spływ zatok | |
| zatoka strzałkowa dolna | sinus sagittalis inferior | zatoka prosta | |
| zatoka prosta | sinus rectus | spływ zatok | |
| zatoka poprzeczna | sinus transversus | zatoka esowata | |
| zatoka esowata | sinus sigmoideus | żyła szyjna wewnętrzna | |
| zatoka potyliczna | sinus occipitalis | żyła szyjna wewnętrzna | |
| spływ zatok | confluens sinuum | prawa i lewa zatoka poprzeczna | |
| grupa dolna | |||
| zatoka jamista | sinus cavernosus | górna i dolna zatoka skalista | |
| zatoki miedzyjamiste | sinus intercavernosi | zatoka jamista | |
| zatoka klinowo-ciemieniowa | sinus sphenoparietalis | zatoka jamista | |
| zatoka skalista górna | sinus petrosus superior | zatoka esowata | |
| zatoka skalista dolna | sinus petrosus inferior | żyła szyjna wewnętrzna | |
| splot podstawny | plexus basiliaris | zatoka jamista i skalista dolna | |
Przepływ krwi[edytuj | edytuj kod]
Przepływ krwi w zatokach następuje od przodu i góry ku tyłowi i do dołu [2][3].
Obszar drenowania[edytuj | edytuj kod]
Zatoki opony twardej odprowadzają krew z mózgowia, większej części oczodołu, błędnika, opony twardej oraz czaszki[2].
Główne odmiany[edytuj | edytuj kod]
- spływ zatok może być asymetryczny i w różnym stopniu rozwinięty z obu stron[4]
- zatoka strzałkowa górna może dzielić się na dwie odnogi[5]
- jedna z zatok poprzecznych może być bardzo słabo rozwinięta[5]
- zatoka jamista może być bardzo mała[6]
- zatoka międzyjamista tylna może nie występować[6]
- zatoka skalista górna może nie występować[6]
Zespolenia[edytuj | edytuj kod]
- żyła twarzowa poprzez żyłę oczną i żyłę kątową z zatoką jamistą[7]
- żyły kręgosłupa poprzez splot kręgowy wewnętrzny przedni i splot kręgowy wewnętrzny tylny z zatoką potyliczną i splotem podstawnym[7]
- żyły powierzchowne czaszki poprzez żyły śródkościa z zatoką czołową, skroniową przednią, skroniową tylną i potyliczną[7]
- żyły powierzchowne czaszki poprzez żyły wypustowe z zatoką czołową, skroniową przednią, skroniową tylną i potyliczną[7]
- splot skrzydłowy poprzez splot żylny otworu owalnego oraz splot żylny tętnicy szyjnej wewnętrznej z zatoką jamistą[7]
- żyła szyjna wewnętrzna poprzez splot żylny kanału nerwu podjęzykowego z zatoką potyliczną[7]
Zastawki[edytuj | edytuj kod]
Zatoki opony twardej nie posiadają zastawek a jedynie w zatoce strzałkowej górnej i w zatoce jamistej znajdują się siatki tkanki łącznej[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Paulsen i Waschke 2012 ↓, s. 222.
- ↑ a b c Bochenek i Reicher 1993 ↓, s. 361.
- ↑ a b Marciniak 1991 ↓, s. 433.
- ↑ Bochenek i Reicher 1993 ↓, s. 364.
- ↑ a b Bochenek i Reicher 1993 ↓, s. 365.
- ↑ a b c Bochenek i Reicher 1992 ↓, s. 367.
- ↑ a b c d e f Bochenek i Reicher 1993 ↓, s. 369.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 360-367. ISBN 83-200-1628-2.
- Tadeusz Marciniak: Anatomia prawidłowa człowieka. T. 2. Wrocław: Rada Uczelniana ZSP, 1991, s. 433-435.
- Friedrich Paulsen, Jens Waschke: Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 2. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012. ISBN 978-83-7609-709-1.
