Zatwar cuchnący

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zatwar cuchnący
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

zatwar

Gatunek

zatwar cuchnący

Nazwa systematyczna
Sterculia foetida L.
Sp. Pl. 1008 1753[3]
Synonimy
  • Clompanus foetida (L.) Kuntze[3]

Zatwar cuchnący (Sterculia foetida) – gatunek drzewa z rodziny ślazowatych z podrodziny zatwarowych (Sterculioideae). Pochodzi z Indii, Azji Południowo-wschodniej i Australii[4]. Nazwa łacińska pochodzi od słowa stercus ("odchody zwierzęce"), co nawiązuje do cuchnącej woni kwiatów i roztartych liści[5].

Liście
Owoce
Otwarty owoc z widocznymi nasionami

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Drzewo osiągające do 20 m wysokości, o rozłożystej koronie. Kora szara, gładka. U starych drzew niekiedy występują korzenie skarpowe[4].
Liście
Dłoniaste, złożone z 5-9 ostro zakończonych listków.
Kwiaty
Bezpłatkowe, żółte do purpurowych, jednopłciowe, o nieprzyjemnym zapachu.
Owoce
Czerwone, drewniejące po dojrzeniu i pękające mieszki. Nasiona czarne, owalne, o konsystencji oliwek i mocnym aromacie kakao. Jadalne, jednak niedojrzałe mogą wywoływać biegunkę.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Sadzone w miastach jako atrakcyjne drzewo ozdobne i cieniodajne.
  • Z łyka wykonuje się mocne i elastyczne liny.
  • Liście i kwiaty mają zastosowanie lecznicze, wywary z nich leczą obrzęki reumatyczne.
  • Owoce spożywa się w Indiach na surowo i po uprażeniu.
  • Z nasion wytłacza się olej, wykorzystywany do oświetlenia i wyrobu farb[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-08] (ang.).
  3. a b Sterculia foetida L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-08].
  4. a b Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 269. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
  5. Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008, s. 284. ISBN 978-83-61320-17-3.
  6. Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008, s. 287. ISBN 978-83-61320-17-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
  • Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008. ISBN 978-83-61320-17-3..