Zbójnickie Stawy
Zbójnickie Stawy (słow. Zbojnícke plesá, Sesterské plesá, niem. Buchholtz-Seen, węg. Buchholtz-tavak, Kohlbach-tavak[1]) – grupa trzech[1] lub czterech[2] jezior polodowcowych w Dolinie Staroleśnej (Veľká Studená dolina) w słowackich Tatrach Wysokich, należąca do większej grupy 27 Staroleśnych Stawów. Zbójnickie Stawy znajdują się w południowo-zachodniej części Zbójnickiej Równi (Zbojnícka pláň), będącej rozległym, lekko pochylonym górnym piętrem Doliny Staroleśnej. Są to (w nawiasach wysokość n.p.m. oraz wyniki pomiarów powierzchni i głębokości przeprowadzonych przez Józefa Szaflarskiego w latach 1931–1932):
- Niżni Zbójnicki Staw (1958 m, 0,345 ha, 4,8 m) – wysunięty najbardziej na wschód, najbliżej niebieskiego szlaku turystycznego,
- Pośredni Zbójnicki Staw (1958 m, 0,321 ha, 5,4 m),
- Wyżni Zbójnicki Staw (1962 m, 0,664 ha, 7,0 m) – leżący najwyżej i najbardziej na zachód, największy i najgłębszy ze Zbójnickich Stawów.
Stawy połączone są ze sobą krótkim potokiem, zwanym Zbójnicką Wodą. Woda z Niżniego Zbójnickiego Stawu odpływa do położonego około 60 m na południowy wschód Niżniego Harnaskiego Stawu (1956 m). Zbójnickie Stawy Pośredni i Niżni są w rzeczywistości dwiema częściami jednego jeziora, oddzielonymi od siebie wąskim przesmykiem.
W nazewnictwie Zbójnickich Stawów i pobliskich Harnaskich Stawów panuje w literaturze spore zamieszanie. Powyższa wersja zgodna jest z nazewnictwem przyjętym przez Witolda Henryka Paryskiego w przewodniku taternickim Tatry Wysokie oraz w Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej. Józef Nyka w przewodniku Tatry Słowackie traktuje Pośredni i Niżni Zbójnicki Staw jako jeden staw, nazywając go Pośrednim Zbójnickim Stawem, nazwę Niżni Zbójnicki Staw stosuje natomiast dla Niżniego Harnaskiego Stawu (w przewodniku tym Pośredni Harnaski Staw to Niżni Staroleśny Staw, a Wyżni Harnaski Staw – Wyżni Staroleśny Staw). Najpowszechniej stosowane nazewnictwo słowackie przedstawia się następująco:
- Nižné Zbojnícke pleso – Niżni Harnaski Staw,
- Prostredné Zbojnícke pleso – Niżni i Pośredni Zbójnicki Staw łącznie,
- Vyšné Zbojnícke pleso – Wyżni Zbójnicki Staw,
- Malé Zbojnícke pleso – niewielki stawek niewzmiankowany w polskich źródłach, znajdujący się około 50 m na wschód od Niżniego Zbójnickiego Stawu. Według autorów Bedekera tatrzańskiego stawek ten należy utożsamiać z Wyżnim Harnaskim Okiem[3].
W literaturze słowackiej Zbójnickie Stawy określa się też niekiedy nazwą Sesterské plesá, jednak częściej oznacza ona trzy z pięciu sąsiednich Harnaskich Stawów.
Nazwa Zbójnickich Stawów wiąże się ze zbójnictwem tatrzańskim. Brak jest jednak powiązań zbójnictwa z tymi konkretnymi stawami ani z obiektami w ich otoczeniu.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
– niebieski szlak znad Wodospadów Zimnej Wody i Rainerowej Chatki wzdłuż Staroleśnego Potoku do Schroniska Zbójnickiego i dalej na Rohatkę; szlak przechodzi pomiędzy Niżnim Zbójnickim Stawem a Niżnim Harnaskim Stawem.
- Czas przejścia od Rainerowej Chatki do schroniska: 2:15 h, ↓ 1:45 h
- Czas przejścia od schroniska do Zbójnickich Stawów: 10 min, na przełęcz: 1:15 h, ↓ 55 min[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Encyklopédia regiónu Vysoké Tatry, hasło „Zbojnícke plesá”. [dostęp 2008-12-19].
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.