Zbiór asyski

Zbiór asyski

Compilatio assisiensis

Początek "Compilatio", manuskrypt Ms 1046
Autor	anonim
Tematyka	religijna
Typ utworu	biografia
Data powstania	1311 (?)
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Włochy
Język	łacina
Data wydania	1922

Zbiór asyski (skrót: ZbA, łac. Compilatio assisiensis, także Legenda perusina) – biografia św. Franciszka z Asyżu napisana po łacinie i przekazana na podstawie manuskryptu znajdującego się w Bibliotece Miejskiej w Perugii.

Kodeks Ms. 1046

W Bibliotece Miejskiej w Perugii zidentyfikowany został w 1922 roku przez Ferdinanda Delormego pergaminowy kodeks oznaczony siglum Ms. 1046. Ma on wymiary 230 × 173 mm, przy czym tekst zapisany został w dwóch kolumnach. Każda kolumna liczy 43 wiersze. Pierwotnie kodeks składał się z 21 jednostek (zeszytów). Do czasów obecnych zachowało się 16. Na podstawie charakterystycznego oznakowania stron, autorstwa brata Giovaniego di Iolo, zdołano ustalić, iż w 1381 roku kodeks należał do księgozbioru franciszkańskiej wspólnoty w Sacro Convento w Asyżu. Z Asyżu kodeks trafił do biblioteki klasztoru Monteripido w Perugii, a następnie, w momencie likwidacji wspólnot zakonnych, do Biblioteki Miejskiej.

Rękopis zawiera: Regułę św. Franciszka, bullę i orzeczenie papieży o przywilejach udzielonych Zakonowi Braci Mniejszych, Życiorys większy oraz Starą legendę (łac. Legenda antiqua).

Autorstwo i tytuł

Wśród badaczy dominują trzy teorie dotyczące autorstwa i daty powstania kompilacji stanowiącej ostatnią część kodeksu – Legenda antiqua:

1. Autorem był brat Leon, jeden z pierwszych towarzyszy Biedaczyny. Tekst stanowi kompilację przygotowaną na prośbę generała Krescencjusza z Jesi w 1246 roku.
2. Autorem był brat Leon, kompilacja jednak powstała później, ale przed 1271 rokiem.
3. Zdaniem odkrywcy Ferdinanda Delormego, kompilacja powstała między 21 marca 1310 a 6 maja 1312 roku.

Przyjęty w najnowszych wydaniach tytuł Zbiór asysyki (łac. Compilatio assisiensis) wprowadzony został przez o. Marino Bigaroniego. Zdaniem badacza dzieło powstało w Asyżu i znajdowało się tam przynajmniej do 1381 roku.

Znaczenie

Zbiór asyski, chociaż napisany po łacinie, nie należy do tekstów oficjalnych, powstałych na zamówienie władz kościelnych czy zakonnych. Autor nie stara się zachować konkretnej chronologii. Przytacza fakty, ale ma tendencję do dygresji. Mówi o minionej epoce, jakby przeciwstawiając ją czasom i sytuacji sobie współczesnej. Być może jest starszą osobą (brat Leon). Zapewne był naocznym świadkiem. Zdaniem o. Cecyliana Niezgody Zbiór asyski właściwie nie jest biografią samego Franciszka, ale raczej historią początków Zakonu Braci Mniejszych: „instytucja, fundacja i zatwierdzenie, wpisane w życie założyciela i jego naśladowców”.

Treść

Redaktorzy edycji włoskiej nadali poszczególnym „rozdziałom” następujące tytuły:

Pokuta i dyskrecja Surowy dla siebie, delikatny z braćmi Pochwała żebrania Nie martwcie się o jutro! Delikatność w stosunku do chorego Respektowanie prywatności Kuszony brat Otrzymanie Porcjunkuli Porcjunkula wzorem dla zakonu Dom wzniesiony przez magistrat Dom wzniesiony przez generała Nie ma własnej celi Osiedlanie się braci Testament Sprzątanie kościołów Powołanie brata Jana Fałszywe powołanie Pokusa i pokój U stołu z trędowatym Wizja brata Pacyfika Anielska cytra Winnica księdza w Rieti Obiad dla medyka Proroctwo o nawróceniu męża Niedojrzały kandydat Pyszna ryba Oschłość brata Leonarda Błogosławienie brata Świąteczny obiad w Greccio Odwiedziny kardynała Hugolina Cnoty i wady w Greccio Zapowiedź wojny w Perugii Skuteczność modlitwy świętego Choroby świętego Księga krzyża Zobaczcie żarłoka Przeciw udawaniu Przebłysk próżności Pieśń stworzenia Zwrotka o przebaczeniu Kantyk dla klarysek Niechęć do bycia leczonym Pan wam odpłaci Uśmierzenie bólu Cela w ogniu Znaki miłości do stworzenia Szczodrość Franciszka Tunika dla dwóch braci z Francji Inne przykłady szczodrości Płaszcz Idziego Podarowanie Nowego Testamentu Uzdrowienie byków Kanonik Gedeon Żebrzący rycerze Pochwała żebrania U stołu kardynała Hugolina

Pocałunek kwestarza Radość ze zbliżającej się śmierci Odwaga w doświadczeniu Intencja Franciszka Bracia mniejsi Upór niektórych braci Książki brata ministra Psałterz nowicjusza Zbawcza modlitwa Wiedza napycha, miłość podnosi Niebezpieczeństwo wiedzy Tyle się jest, ile się zrobi Wykorzystywanie i zwodzenie Dlaczego Franciszek nie reaguje Przeciw Franciszkowi Jałowa gadanina Franciszek woli Francję Cześć dla Eucharystii Wypędzenie diabłów z Arezzo Hugolin przeciwny Francji Łagodność prawdziwego brata Siostra cykada Przykład i wzór Wybrałem cię z powodu twoich braków Przykład dla braci Spotkanie uboższego Brat nie szanujący ubogiego Nawróceni złoczyńcy Fałszywy święty Diabelskie nękanie Post na Alwerni Poduszka z pierza Gorliwość na brewiarzu Brat ciało Radość duchowa Zapowiedź chwały Błogosławieństwo dla Asyżu Siostra śmierć Ostatnia wizyta Jakobiny Pokora i ubóstwo Biskup Terni Jeszcze o pokorze Franciszka Rezygnacja z urzędu Posłuszeństwo świętego Błogosławieństwo brata Bernarda Proroctwo dotyczące Bernarda Pożegnanie z Klarą Siostry skowronki Nie jestem złodziejem! Bez własności Chrystus zatwierdza regułę Nie mówcie mi o innych regułach! Jak traktować kler Skargi Chrystusa Ostatnia wieczerza Franciszka

Linki zewnętrzne

• Zbiór asyski (pol.)