Zbigniew Żakiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Zbigniew Żakiewicz
Ilustracja
Zbigniew Żakiewicz (przed 1968 rokiem)
Data i miejsce urodzenia 6 czerwca 1933
Wilno
Data i miejsce śmierci 24 czerwca 2010
Gdańsk
Narodowość polska
Dziedzina sztuki literatura
Ważne dzieła
  • Ród Abaczów
  • Wilcze łąki
  • Wilio, w głębokościach morza
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Zbigniewa Żakiewicza na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku

Zbigniew Żakiewicz (ur. 6 czerwca 1933 – właściwie urodzony w 1932, metrykę zmieniono w 1944 - w Wilnie, zm. 24 czerwca 2010 w Gdańsku) – polski pisarz, publicysta, rusycysta i historyk literatury rosyjskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w Wilnie w rodzinie ziemiańskiej jako syn Józefa Żakiewicza, nadleśniczego i plenipotenta Zdzisława hr. Tyszkiewicza z Izabelina pod Mołodecznem, oraz Zofii z Oganowskich. Wczesne dzieciństwo spędził w Mołodecznie (obecnie Białoruś), w XVIII-wiecznym dworze Tyszkiewiczów, gdzie ojciec miał służbowe mieszkanie. 17 września 1939 był świadkiem wkroczenia do Mołodeczna Armii Czerwonej, która pozostawała tam do czerwca 1941, kiedy to miasteczko zajęli Niemcy. W maju 1945 roku umarł na gruźlicę ojciec pisarza. Wraz z matką został repatriowany do Polski centralnej w 1946 roku. Początkowo zamieszkał w Łodzi, gdzie ukończył szkołę średnią. Następnie studiował rusycystykę we Wrocławiu, gdzie poznał przyszłą żonę Dominikę i Opolu, gdzie mieszkał z rodziną do 1967 r. Przez wiele lat był związany z Gdańskiem i Kaszubami. Pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego (starszy wykładowca w Instytucie Filologii Rosyjskiej).

Jeden ze współczesnych prozaików z tzw. nurtu literatury kresowej, często wymieniany obok Konwickiego, Odojewskiego i Buczkowskiego. Prócz nostalgicznej prozy wspomnieniowej (m.in. powieści zebrane w wydanym w 2006 r. tomie pt. Tryptyk Wileński) w latach siedemdziesiątych XX wieku tworzył również prozę eksperymentalną, oniryczną, zdradzającą jego zainteresowania fantasmagoriami francuskiej nouveau roman, z licznymi echami twórczości Białoszewskiego, Gombrowicza czy Konwickiego (czytelnymi zwłaszcza w powieściach Czteropalczasty i To sen tylko, Danielu).

W latach 80-90 był publicystą katolickiego dwutygodnika "Gwiazda Morza"[1]

Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon IV, taras I-1a-40)[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Zbiory opowiadań[edytuj | edytuj kod]

  • 1962 Chłopiec o lisiej twarzy
  • 1967 Liście
  • 1969 Domy

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • 1968 Ród Abaczów (wyd. 2 1971; wyd. 3 1979; wyd. 4 w trylogii pt. Saga Wileńska w 1992)
  • 1970 Biały karzeł (wyd. 2 1975)
  • 1973 To sen tylko, Danielu...
  • 1975 Dolina Hortensji (wyd. 2 1977; wyd. 3 1980; wyd. 4 w trylogii pt. Saga Wileńska 1992)
  • 1977 Czteropalcy
  • 1978 Markigo
  • 1982 Wilcze łąki (wyd. 2 w trylogii pt. Saga Wileńska 1992)
  • 1988 Ciotuleńka
  • 1993 Wilio, w głębokościach morza
  • 2000 Gorycz i sól morza

Szkice literackie[edytuj | edytuj kod]

  • 1970 Ludzie i krajobrazy
  • 1977 Dziennik intymny mego N.N.
  • 1987 Pożądanie Wzgórz Wiekuistych
  • 1996 Ujrzane, w czasie zatrzymane

Utwory dla dzieci i młodzieży[edytuj | edytuj kod]

  • 1972 Kraina Sto Piątej Tajemnicy (wyd. 2 1977; wyd. 3 1988)
  • 1975 Ostatni rejs »Grubego Jana«
  • 1976 Dwaj dzielni z Plimplańskiego Lasu (wyd. 2 1981), na podstawie książki powstał później serial lalkowy "Maurycy i Hawranek"[2]
  • 1979 Straszne bliźnięta
  • 1981 Opowieści z Bajkolandii
  • 1982 Pan Tip-Top
  • 1987 Latarnia dziadka Utopka
  • 1988 Opowieść o wiernym pająku

Odznaczenia i nagrody (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zbigniew Żakiewicz. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-01-24].
  2. ↑ MAURYCY I HAWRANEK. filmpolski.pl.
  3. ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (pol.). gdansk.pl, 2016-06-23. [dostęp 2016-06-23].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Zmarł pisarz, publicysta i rusycysta Zbigniew Żakiewicz
  • Pamięć – istotą zakorzenienia: z pisarzem Zbigniewem Żakiewiczem rozmawia Maciej Dęboróg-Bylczyński / Zbigniew Żakiewicz; rozm. przepr. M. D-B. // Pomerania. – 2007, nr 7-8, s. 36-37
  • Tryptyk wileński / Zbigniew Żakiewicz. – Gdańsk, 2006. Rec.: W zakolu Wilii / Maciej Dęboróg-Bylczyński // Pomerania. – 2007, nr 7-8, s. 75-76
  • Tatiana Czerska, Od małej ojczyzny do uniwersum - sacrum w twórczości Zbigniewa Żakiewicza, Szczecin 2006 (monografia poświęcona pisarzowi)
  • Maciej Dęboróg-Bylczyński, oprac. graf. Witold Wedecki, Pamięć, nostalgia, tożsamość. Kulturowe aspekty estetyki pogranicza w twórczości Zbigniewa Żakiewicza, Bydgoszcz 2011 (monografia)
  • Czytanie Żakiewicza, pod red. Tatiany Czerskiej i Renaty K. Łozowskiej, Szczecin 2012 (tom pokonferencyjny)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Żakiewicz&oldid=59957753”