Zbigniew Grabowski (powieściopisarz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbigniew Grabowski
Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1903
Kraków

Data i miejsce śmierci

6 marca 1974
Toronto

Dziedzina sztuki

powieść, publicystyka

Epoka

dwudziestolecie międzywojenne, współczesność

Ważne dzieła

Ciszy lasu i twojej ciszy...

Zbigniew Grabowski (ur. 22 grudnia 1903 w Krakowie, zm. 6 marca 1974 w Toronto) – polski publicysta, tłumacz, anglista i powieściopisarz, syn historyka literatury polskiej Tadeusza. Tłumaczy powieści pisarzy angielskich i norweskich.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wydał powieść Ciszy lasu i twojej ciszy... (1931), bardzo przychylnie przyjętą przez krytykę, jako mocno i oryginalnie ujęty wyraz nowego pokolenia. Utwór ten stanowił jedną z pierwszych polskich powieści, nawiązujących do twórczości Marcela Prousta. Współpracował z „Ilustrowanym Kurierem Codziennym”. Był autorem prac o Stevensonie i Conradzie oraz źródłowej monografii o Walterze Paterze (1929).

Pisywał wiele recenzji i korespondencji z Anglii i Europy do „Wiadomości Literackich”, przy czym pod koniec lat trzydziestych podpisywał je pseudonimem „Politicus”[1].

W czasie II wojny światowej był kierownikiem programu w Polskim Radio (w Londynie)[2] i pisał teksty prasowe m.in. do „Wiadomości Polskich”. Wydał w tym czasie także książkę "Anglia - wyspa nieznana"[2][3].

Był też jednym ze współautorów dzieła zbiorowego Straty kultury polskiej 1939–1944 (Glasgow 1945), zawierającego szkice wspomnieniowo-biograficzne o polskich twórcach zmarłych w czasie wojny. Po wojnie pozostał na emigracji.

W PRL informacje na temat Zbigniewa Grabowskiego podlegały cenzurze. Jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób z całkowitym zakazem publikacji. Zalecenia cenzorskie dotyczące jego osoby zanotował Tomasz Strzyżewski, który w swojej książce o peerelowskiej cenzurze opublikował notkę informacyjną nr 9 z 1975 roku Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Wytyczne dla cenzorów zawierały na liście autorów zakazanych jego nazwisko głosząc: „(...) w stosunku do niżej wymienionych pisarzy, naukowców i publicystów przebywających na emigracji (w większości współpracowników wrogich wydawnictw i środków propagandy antypolskiej) należy przyjąć zasadę bezwarunkowego eliminowania ich nazwisk oraz wzmianek o ich twórczości, poza krytycznymi, z prasy, radia i TV oraz publikacji nieperiodycznych o nienaukowym charakterze (literatura piękna, publicystyka, eseistyka)”[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Małgorzata Szpakowska, Wiadomości Literackie prawie dla wszystkich, Warszawa: W.A.B., 2012.
  2. a b Janusz Meissner, Pióro ze skrzydeł, wyd. II, Warszawa: Iskry, 1975, s. 104-105.
  3. Antoni Jawnuta, O Anglii i Anglikach, „Polska Walcząca”, 3 (4), Londyn, 25 stycznia 1941.
  4. Strzyżewski 2015 ↓, s. 87.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015. ISBN 978-83-61344-70-4.
  • Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 330-332, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
  • Jerzy Święch: Literatura polska w latach II wojny. Wyd. VI - 2 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 286, 292, 296, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13852-3.