Zbigniew Kabata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbigniew Kabata
Bobo
Ilustracja
Zbigniew Kabata około 1989
podpułkownik stanu spoczynku podpułkownik stanu spoczynku
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1924
Jeremicze

Data i miejsce śmierci

4 lipca 2014
Nanaimo

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa
Polskie Siły Zbrojne

Stanowiska

oficer w oddziale partyzanckim „Jędrusie”, w Operacji „Burza” w 2 pp Legionów Armii Krajowej

Główne wojny i bitwy

kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie) Medal Wojska (trzykrotnie) Krzyż Armii Krajowej Krzyż Partyzancki Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal „Pro Memoria” Order Kanady – Członek (Member)

Zbigniew Kabata ps. Bobo (ur. 17 marca 1924 w Jeremiczach[1], zm. 4 lipca 2014 w Nanaimo w Kanadzie) – polski doktor nauk przyrodniczych w zakresie biologii i parazytologii[2], podpułkownik WP w stanie spoczynku, porucznik cz.w. Armii Krajowej, żołnierz oddziału partyzanckiego Jędrusie[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Harcerz, który pływał pod rozkazami gen. Mariusza Zaruskiego na jachcie harcerskim Zawisza Czarny. Do 1939 wychowanek Korpusu Kadetów nr 1 Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie[4].

Podczas wojny – redaktor, drukarz, kolporter prasy podziemnej („Odwet”). Partyzant – oficer Armii Krajowej w oddziale partyzanckim „Jędrusie” na ziemi sandomierskiej i tarnobrzeskiej, w akcji „Burza” w 2 pułku piechoty Legionów Armii Krajowej. Uczestnik akcji dywersyjnych, potyczek, bitew partyzanckich.

W 1945 ścigany przez NKWD i UB dotarł do 2 Korpusu WP we Włoszech, następnie w Anglii. W latach 1948–1951 – w Szkocji – rybak dalekomorski.

W latach 1951–1955 studiował biologię na Wydziale Zoologii w Uniwersytecie w Aberdeen. W 1959 uzyskał stopień naukowy doktora filozofii, a w 1966 – doktora nauk przyrodniczych[5]. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Marine Laboratory (Scootish Department of Agriculture and Fisheries, a w 1967 został kierownikiem Laboratorium Parazytologii w Pacific Biological Station w Nanaimo w Kanadzie, gdzie pracował do chwili przejścia na emeryturę w 1989.

Autor ok. 150 prac naukowych z zakresu parazytologii, wydanych w 15 krajach w różnych językach. Środowisko naukowe uhonorowało Z. Kabatę nadając nazwy gatunkowe pochodzące od nazwiska i pseudonimu kilku odkrytym organizmom, w tym prehistorycznemu pasożytowi ryb.

Autor zbioru wierszy pisanych po polsku (Wiersze – Wrocławskie Zakłady Graficzne 1993, Byłaś Radością i Dumą – Richter Polska) i pięknej książki biograficznej w języku polskim „Żniwa na głębinie”.

W latach wojny – autor pieśni i wierszy partyzanckich. Po wojnie autor wspomnień w prasie emigracyjnej (Dziennik Polski – Dziennik Żołnierza). Opowiadania dla radia BBC w języku angielskim. Wśród ponad 50 wierszy opowiadających głównie o bohaterskiej walce i składających hołd poległym żołnierzom Armii Krajowej. W 1964 roku napisał wiersz „Armia Krajowa” będący nieoficjalnym hymnem środowisk żołnierzy AK. Wiersz ten jest wielokrotnie cytowany we fragmentach na wielu pomnikach Armii Krajowej, a pełny tekst znajduje się na pomniku AK w Licheniu na terenie bazyliki (odsł. 6 września 2004).

Za szczególny wkład wniesiony do światowej nauki odznaczony przez Kanadyjskie Towarzystwo Zoologiczne Wardle Medal, przez Polskie Towarzystwo Parazytologicz­ne Medalem im. Konstantego Janickiego. Doktor honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie (1993)[6][7], profesor Uniwersytetu Simon Fraser w Burnaby.

Odznaczony trzykrotnie Medalem Wojska, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim[8], złotym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju[9], a także Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 1998 został odznaczony Medalem im. Profesora Kazimierza Demela[10]. W 1999 Rada Miasta nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Sandomierza. 29 lipca 2007 ppłk Zbigniew Kabata otrzymał najwyższe kanadyjskie odznaczenie państwowe Order of Canada Member (C.M.).

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • W Opatowie znajduje się przejście nazwane Pasażem Podpułkownika Profesora Zbigniewa Kabaty ps. „Bobo”[11]
  • Na cześć Zbigniewa Kabaty 24 widłonogom nadano nazwy pochodzące od jego imienia, nazwiska lub pseudonimu[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ J. Falkowski. Doktorzy honoris causa. W: Czterdziestolecie Akademii Rolniczej w Szczecinie 1954–1994. Red. J. Jasnowska. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, s. 98. Szczecin 1994. ISBN 83-86521-00-7
  2. ↑ Dr Zbigniew Kabata, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-11-10].[martwy link]
  3. ↑ Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa. Acta Ichtyologica et Piscatoria 1993, 23, 2,1-19. (dostęp 01.03.2014)
  4. ↑ Szostak 2008 ↓, s. 92.
  5. ↑ J. Falkowski. Doktorzy honoris causa. [w:] Czterdziestolecie Akademii Rolniczej w Szczecinie 1954–1994. Red. J. Jasnowska. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, s. 98. Szczecin 1994. ISBN 83-86521-00-7
  6. ↑ 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności. Akademia Rolnicza w Szczecinie, s. 51. Szczecin 2001. ISBN 83-909186-6-8
  7. ↑ Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa (dostęp 01.03.2014)
  8. ↑ Szostak 2008 ↓, s. 94.
  9. ↑ Zbigniew Kabata. polesie.org, 2009-08-08. [dostęp 2018-12-12].
  10. ↑ Morski Instytut Rybacki (data dostępu 27 marca 2018)
  11. ↑ Opatów: 76 lat temu oddział „Jędrusie” uwolnił więźniów. [online], Radio Leliwa, 12 marca 2019 [dostęp 2021-03-22] (pol.).
  12. ↑ Tygodnik Nadwiślański, 16 marca 2023.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Kabata&oldid=72432735”