Zbigniew Osiński (teatrolog)
Zbigniew Osiński (ur. 11 maja 1939 w Poznaniu, zm. 1 stycznia 2018[1]) – polski teatrolog, historyk teatru, profesor emerytowany na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie]. W latach 1973–1977 był kierownikiem literackim Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Projektodawca i pierwszy dyrektor, a od 1991 do 2004 dyrektor artystyczny i naukowy, powołanego w 1990 roku Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu (w 2007 roku przemianowanego na Instytut im. Jerzego Grotowskiego, od 2005 pod nowym kierownictwem).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1962 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracował naukowo na tym uniwersytecie (doktorat – 1966). W roku 1970 przeniósł się do Warszawy[1].
Autor prac z zakresu historii teatru i historii idei teatralnych. Wydawca pism Mieczysława Limanowskiego, Juliusza Osterwy, założycieli Reduty – pierwszego polskiego teatru laboratorium, a także Wacława Radulskiego czy Konrada Swinarskiego.
Był znany zwłaszcza z dorobku badawczego poświęconego twórczości Jerzego Grotowskiego. Jego publikacje na temat twórczości Grotowskiego zostały przetłumaczone na dwadzieścia języków. Opracował wraz z prof. Januszem Deglerem z Uniwersytetu Wrocławskiego pierwszy w Polsce zbiór tekstów Jerzego Grotowskiego Teksty z lat 1965–1969. Przez wiele lat prowadził na temat twórczości Grotowskiego seminaria i konwersatoria ze studentami UW.
Był również autorem pierwszych tekstów poświęconych Ośrodkowi Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, z czasów kiedy teatr ten nie był ani znany, ani powszechnie uznany (Zbigniew Osiński był uczestnikiem pierwszych wypraw zespołu), np. Gardzienice – więcej niż teatr, „Radar” 1979 nr 12; „Gardzienice: praktykowanie humanistyki” [w:] Parateatr II, Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, Wrocław 1982; czy teksty dotyczące spektaklu Gusła i wyprawy włoskiej z 1981 roku, „Dialog” 1983 nr 2.
Kolejnym polem badań Zbigniewa Osińskiego był teatr Reduta[2]. Opracował on korespondencję założycieli teatru, poprzedzoną obszernym wstępem, a także pisma teatralne jednego z nich Mieczysława Limanowskiego, który skądinąd był słynnym geologiem, badaczem sycylijskich Monti Peloritani. W roku 2003 ukazała się obszerna praca Osińskiego Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski.
W ostatnich latach swojego życia Zbigniew Osiński prowadził badawcze seminarium dotyczące recepcji teatrów orientalnych w Polsce, w którym uczestniczyli najwięksi polscy orientaliści, np. prof. Maria Krzysztof Byrski czy dr Jadwiga Rodowicz[1].
Główne prace[edytuj | edytuj kod]
- Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972;
- Grotowski i jego Laboratorium, PIW, Warszawa 1980;
- Grotowski wytycza trasy, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993;
- Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, słowo/obraz terytoria Gdańsk 1998;
- Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2003;
- Nazywał nas bratnim teatrem. Przyjaźń artystyczna Ireny i Tadeusza Byrskich z Jerzym Grotowskim, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Warszawa. Nie żyje prof. Zbigniew Osiński (pol.). e-teatr.pl. [dostęp 2018-01-02].
- ↑ Przegląd artystyczno- literacki, t. 10, WIT-GRAF, 2001, s.31-32 .
- Absolwenci Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Członkowie Collegium Invisibile
- Polscy historycy teatru
- Polscy teoretycy teatru
- Wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego
- Urodzeni w 1939
- Ludzie urodzeni w Poznaniu
- Zmarli w 2018
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie