Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie lubomelskim

Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie lubomelskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich i miejscowego ukraińskiego chłopstwa (tzw. czerni) na głównie polskiej ludności cywilnej podczas rzezi wołyńskiej w powiecie lubomelskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.

Natężenie mordów w powiecie lubomelskim to sierpień 1943 r. W 4 miejscowościach zginęło powyżej 100 osób, w tym w Ostrówkach 521 a w Woli Ostrowieckiej 628 Polaków. Zaatakowano 50 miejscowości. Na terenie powiatu lubomelskiego ofiarą zbrodni padło 2242-2346 Polaków (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 52 Żydów, 4 Ukraińców. Ustalono 19 sprawców zbrodni. W co najmniej 8 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 2 kościoły i 3 kaplice.

Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.

Ogółem nacjonaliści zniszczyli 22 osiedla polskie.

Miejsca zbrodni i liczba ofiar

• Luboml – ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło 15 Polaków

gmina Bereźce

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Bereżce	1 Polak, 1 Ukrainiec
Binduga	5 Polaków
Czmykos	152-154 Polaków
Jankowce	86-87 Polaków, 1 Ukrainka
Kąty	209-210 Polaków, 3 Ukraińców
Nowy Jagodzin	4 Polaków
Ostrowy	3 Polaków
Rakowiec	3 Polaków
Rymacze	1 Polak, 4 Żydów
Sawosze	6 Polaków
Sztuń	Liczba ofiar nieznana
Terebejki	9 Polaków
Wysock	3 Polaków
Zamłynie	21 Polaków

gmina Hołowno

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Hołowno	Liczba ofiar nieznana
osada wojskowa Horodno	1 Polak
wieś Horodno	1 Polak

gmina Huszcza

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Kaznopol	6 Polaków
Ostrówki	521 Polaków, 2 Żydów
Piotrówka	1 Polak, 8 Żydów
Piskorowo	Liczba ofiar nieznana
Przekurka	9 Polskóe
Równo	31 Polaków, 1 Ukrainiec
Wilczy Przewóz	1 Polak
Wola Ostrowiecka	628 Polaków, 7 Żydów
Wólka Uhruska	4 Polaków
Zamostecze	40 Polaków

gmina Luboml

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Borki	55 Polaków
Leśniaki	15 Polaków
Maszów	3 Polaków
Poczapy	2 Polaków
Podhorodno	1 Polak
Radziechów	4 Polak
Zapole	12 Polaków

gmina Pulmo

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
kolonia Grabowo	46 Polaków
Klimowsk	18 Polaków
Piszcz	3 Polaków
Pulmo	2 Polaków
Wólka Chrypska	3 Polaków, 31 Żydów

gmina Szack

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Szack	5 Polaków

gmina Zgorany

Zbrodnie w miejscowościach	Ustalona (minimalna) liczba ofiar
Połapy	1 Polak
Sokół	6 Polaków

Zbrodnie w nieustalonych miejscach

W nieustalonych miejscach powiatu lubomelskiego zginęło również co najmniej 304-305 Polaków.

Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie lubomelskim

Funkcja	Imię, nazwisko i pseudonim	Okres działalności
przewodniczący lubomelskiej siatki OUN	Jarmołowycz	1942-1943
kuszczowy komendant SB	Prokop Sztandera „Huzik”
komendant bojówki SB	Serhij Bohdan „Byk”
komendant bojówki SB	Łukasz Potapejko „Łuj”

Bibliografia

• WładysławW. Siemaszko WładysławW., EwaE. Siemaszko EwaE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885 .