Przejdź do zawartości

Zdenko Knötgen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zdenko Knötgen
Ilustracja
Załoga oficerska SS Pułaski. W środku widoczny kapitan Zdenko Knötgen
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1892
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1959
Graz

Zawód, zajęcie

kapitan żeglugi wielkiej

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Morski Polskiej Marynarki Handlowej Krzyż Wybitnej Służby nadany dwukrotnie (Wielka Brytania) Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Zdenko Knötgen (ur. 2 lutego 1892 w Wiedniu, zm. 7 lutego 1959 w Grazu) – oficer cesarskiej i królewskiej Marynarki Wojennej, kapitan żeglugi wielkiej, w latach 20. XX wieku kapitan polskich transatlantyków. Ostatnim, jakim dowodził tuż przed wojną i w jej trakcie, był MS „Sobieski”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

15 czerwca 1911, po ukończeniu c. i k. Akademii Marynarki Wojennej(inne języki) w Rijece[1], został mianowany na stopień kadeta marynarki(inne języki) ze starszeństwem z 1 lipca tego roku, wcielony do c. i k. Marynarki Wojennej oraz przydzielony do załogi pancernika SMS „Radetzky”[2][3].

Walczył w czasie I wojny światowej[4]. 1 maja 1918 został mianowany na stopień porucznika okrętu liniowego(inne języki)[3].

W okresie międzywojennym uzyskał polskie obywatelstwo i był kapitanem polskich transatlantyków. Pierwszym statkiem, jakim dowodził w Polsce w latach 1922–1926, był masowiec „Wisła” (który został wyrzucony na mieliznę podczas sztormu 10 października 1926)[5], później SS Pułaski. Był bohaterem kilku opowiadań Karola Borchardta m.in. (Klejnoty i pretorianie). Jako syn Austriaka i Słowaczki słabo mówił po polsku, znany był jako „Kapitan Białe Mszy” co wzięło się z przekręconego przez niego powiedzenia o białych myszach. W trakcie II wojny światowej nieprzerwanie dowodził transatlantykiem Sobieski[6].

Kolekcjonował własnoręcznie schwytane i spreparowane motyle. Posiadał też oswojoną przez siebie samicę pająka ptasznika o imieniu Czikita[7]. Jego dewizą było Szczęśliwy, kto niepostrzeżenie przejdzie przez życie[8].

Po zakończeniu wojny kapitan Knötgen osiadł w Nowej Zelandii, by następnie przenieść się do Australii.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marineakademie Jahrgänge. kuk-kriegsmarine.at. [dostęp 2009-01-27].
  2. Rangliste 1911 ↓, s. 28, 187.
  3. a b c d e f Rangliste 1918 ↓, s. 31.
  4. Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine. dws.org.pl. [dostęp 2009-01-27].
  5. Jerzy Miciński, Księga statków polskich: 1918–1945. T.1, Gdańsk: Polnord-Oskar, 1996, ISBN 83-86181-23-0, s. 143–149.
  6. a b c d Krzyże zasługi ↓.
  7. Karol Borchardt: Znaczy Kapitan, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1980, ISBN 83-215-5164-5, s. 278.
  8. Karol Borchardt: Szaman morski, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1985, ISBN 83-215-5190-4, s. 252.
  9. Knötgen, Zdenko – TracesOfWar.com [online], tracesofwar.com [dostęp 2021-01-29].
  10. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rang- und Einteilungs.iste der k. u. k. Kriegsmarine. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1911-09-06. (niem.).
  • Rangliste der k. u. k. Kriegsmarine. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
  • Krzyże zasługi z mieczami dla Polskiej Marynarki Handlowej. „Polska na Morzach”. 27, s. 10–11, czerwiec–lipiec 1945. Londyn: Committee of Poland on the Seas.