Zdziechowa
52°35′25″N 17°33′23″E/52,590278 17,556389| wieś | |
 dwór w Zdziechowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
827 |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-211[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PGN |
| SIMC |
0583728 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gniezno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego  | |
| 52°35′25″N 17°33′23″E/52,590278 17,556389[1]
| |
Zdziechowa – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, w gminie Gniezno. Liczy 827 mieszkańców[3]. W centralnej części miejscowości znajdują się park, remiza, sklepy, a także stary zdewastowany budynek po młynie Mieczysława Jagodzińskiego[4]. Miejscowość znajduje się na Szlaku Pałaców i Dworów Powiatu Gnieźnieńskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Historia wsi sięga średniowiecza. W 1243 roku współrządzący książęta wielkopolscy Przemysł I i jego brat Bolesław, oddając szpital św. Ducha w Gnieźnie pod zarząd bożogrobcom miechowskim, wymienili Zdziechowę pomiędzy posiadłościami szpitalnymi. W 1255 roku arcybiskup Pełka przekazał wieś bożogrobcom gnieźnieńskim, a proboszcz miechowski Henryk oddał ją Mikołajowi w celu osadzenia na prawie niemieckim[5].
Wieś duchowna, własność Klasztoru Bożogrobców w Gnieźnie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego[6].
W 1834 roku właścicielem majątku Zdziechowa byli Zygmunt i Katarzyna Twardowscy. W 1856 roku rodzeństwo Twardowskich sprzedało go Adalbertowi Barnabarze. Rok później Zdziechowa przeszła w ręce Edwarda Wendorffa i pozostała w jego rodzinie do końca II wojny światowej[5].
Pod miejscowością stoczona została 30 i 31 grudnia 1918 roku bitwa, w wyniku której powstańcy pokonali oddziały Grenzschutzu[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Usługi i transport
[edytuj | edytuj kod]W Zdziechowie znajdują się: stacja benzynowa, poczta, stacja gazowa, prywatne przedsiębiorstwa, remiza OSP.
Ruch pasażerski odbywa się za pośrednictwem PKS. Stacja kolejowa przeznaczona jest dla ruchu towarowego.
Kościół NMP Nieustającej Pomocy
[edytuj | edytuj kod]W Zdziechowie znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem NMP Nieustającej Pomocy, zbudowany w latach 1937–1939 z cegły (z jedną drewnianą wieżą) i ozdobiony sgraffito. Wnętrze świątyni, zaprojektowanej przez Stefana Cybichowskiego, rozjaśnia prezbiterium z białego marmuru. Jej wyposażenie stanowią marmurowa chrzcielnica i ambona, nieczynne zabytkowe organy, konfesjonały, witraże, rzeźbiona droga krzyżowa z XX wieku[7]. W 2009 roku kościół został odrestaurowany. Przy kościele zlokalizowane są plebania i dzwonnica.
Oświata i kultura
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajdują się gminna biblioteka publiczna, przedszkole oraz Zespół Szkolno-Gimnazjalny dla ponad 200 uczniów, także tych z sąsiednich miejscowości, który mieści się w starym, zabytkowym dworze rodziny Wendorffów z 1870 roku[8]. Od 2005 roku przy szkole działa 51 DSH "Pomarańczarnia", przekształcony w 51 Szczep Harcerski "Pomarańczowy"[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160739
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1618 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz nazw miejscowości, osiedli i ulic na terenie Gminy Gniezno. Urząd Gminy Gniezno. [dostęp 2012-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
- ↑ Młyn motorowy. Mieczysław Jagodziński - Zdziechowa, powiat Gniezno.. prawo.pl. [dostęp 2015-04-05]. (pol.).
- ↑ a b c Historia. Urząd Gminy Gniezno. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-05)].
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
- ↑ Historia parafii, http://parafia.zdziechowa.pl.
- ↑ Zdziechowa, Katalog polskich zamków, pałaców i dworów.
- ↑ 51 Szczep Harcerski Pomarańczowy"
