Zebrzydowice (województwo śląskie)

Zebrzydowice
	{{{rodzaj miejscowości}}}
Państwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Gmina	Zebrzydowice
Sołectwo	Zebrzydowice Dolne; Zebrzydowice Górne
Liczba ludności (2008)	5046
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	43-410
Tablice rejestracyjne	SCI
SIMC	0990296
	Położenie na mapie brak Brak mapy: śląskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 16 sie 2012, była oparta na tej wersji.

Zebrzydowice (cz. Zebřidovice lub Žibřidovice, niem. Seibersdorf) – wieś gminna w powiecie cieszyńskim, w województwie śląskim, siedziba gminy Zebrzydowice. Położona nad rzeką Piotrówką przy granicy z Republiką Czeską. Powierzchnia miejscowości wynosi 1559 ha^[1] a liczba mieszkańców 5046 osób, co daje gęstość zaludnienia równą 323,7 os./km².

Podział administracyjny

Miejscowość składa się z 2 sołectw^[1]:

Zebrzydowice Górne (identyfikator SIMC: 0225443) – część wschodnia;
Zebrzydowice Dolne (0225549) – część zachodnia, do 30 grudnia 1999 Zebrzydowice Dolne były określane jako oficjalna siedziba gminy;

Ponadto Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju odnotowuje inne części miejscowości takie jak: Baranina (0225450), Centrum (0225466), Grabina (0225472), Grabówka (0225555), Kisielów (0225561), Kotucz (0225578), Nowa Droga (0225489), Nowy Dwór (0225495), Olszyny (0225584), Owczarnia (0225503), Strzałów (0225510), Widerholec (0225526), Wymysłów (0225532);

Historia

Zebrzydowice zostały po raz pierwszy pisemnie wzmiankowane około 1305 roku w dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis, jako Siffridi Villa^[2]. W okresie panowania czeskiego, a potem Habsburgów wchodziły one w skład Księstwa Cieszyńskiego.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 258 budynkach w Zebrzydowicach (196 w Dolnych, 62 w Górnych) na obszarze 1605 hektarów mieszkało 1861 osób (1369 w Dolnych, 492 w Górnych), co dawało gęstość zaludnienia równą 116 os./km². z tego 1839 (98,8%) mieszkańców było katolikami, 10 (0,7%) ewangelikami (wszyscy w Dolnych), 12 (0,6%) wyznawcami judaizmu (z tego 9 w Górnych a 3 w Dolnych), 1711 (91,9%) było polsko-, 49 (2,6%) niemiecko- a 23 (1,2%) czeskojęzycznymi^[3]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 282 a mieszkańców do 2120 (1689 w Dolnych na obszarze 1248 hektarów, gęstość zaludnienia: 135,3 os./km², 431 w Górnych na obszarze 356 hektarów, gęstość zaludnienia: 121,1 os./km²), z czego 2068 zameldowanych było na stałe, 2083 (98,3%) było katolikami, 25 (1,2%) protestantami, 10 (0,5%) żydami, 2 (0,1%) innej religii, 1992 (94%) polsko-, 47 (2,2%) niemiecko-, 27 (1,3%) czeskojęzycznymi, a 2 posługiwało się innym językiem^[4].

Po I wojnie światowej Śląsk Cieszyński, w tym także Zebrzydowice, stały się obszarem spornym pomiędzy Polską a Czechosłowacją. We wsi miały miejsce walki w czasie starć z wojskami czechosłowackimi w 1919 roku. Ostatecznie miejscowość w 1920 roku znalazła się w granicach Rzeczypospolitej.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Zabytki

W Zebrzydowicach znajduje się m.in. pałac oraz kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pierwszy zamek został wzniesiony w XVI w. przez rodzinę Liszków, a przebudowany w połowie XVIII w. na pałac (rezydencje reprezentacyjną) w stylu barokowym przez rodzinę baronów Mattencloit. Obecnie na terenach przylegających do pałacu znajduje się amfiteatr, molo widokowe oraz Ośrodek Sportów Wodnych "Młyńszczok".

Religia

Na terenie miejscowości działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny).

Przejście graniczne

W Zebrzydowicach, do czasu wejścia Polski do strefy Schengen, znajdowało się kolejowe przejście graniczne z Republiką Czeską. Samo przecięcie granicy państwa ma jednak miejsce w Marklowicach Górnych.

Galeria

Zabytkowy kościół i plebania
Pałac
Zespół szkół
Stacja kolejowa

Zobacz też

Zebrzydowice

↑ ^a ^b Gmina Zebrzydowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Zebrzydowice. [w:] www.zebrzydowice.bip.info.pl [on-line]. 2004, 2004. [dostęp 2010-12-07].
↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 297. ISBN 978-83-926929-3-5.
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

Linki zewnętrzne

[planzagospodarowania-1] Gmina Zebrzydowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Zebrzydowice. [w:] www.zebrzydowice.bip.info.pl [on-line]. 2004, 2004. [dostęp 2010-12-07].

[2] Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 297. ISBN 978-83-926929-3-5.

[3] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[4] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Wsie	Kaczyce Kończyce Małe Marklowice Górne Zebrzydowice
Integralne części wsi	Baranina Centrum Dębina Grabina Grabówka Kaczyce Dolne Kaczyce Górne Kisielów Kolonia Kotucz Nowa Droga Nowy Dwór Olszyny Otrębów Owczarnia Pastuszyniec Podlesie Północne Podlesie Południowe Strzałów Widerholec Wymysłów Zagrodniki Zebrzydowice Dolne Zebrzydowice Górne