Zecer

Zecerzy przy kasztach ok. 1970 r. Drukarnia na transatlantyku TSS Stefan Batory

Stacja Maszynowo-Traktorowa Magdeburg-Südwest w NRD, zecer podczas pracy (1954)

Zecer (inaczej składacz, niem. Setzer, od setzen: posadzić, usadowić, składać, stawiać) – wysoko kwalifikowany pracownik zecerni wykonujący skład ręczny lub maszynowy na potrzeby druku typograficznego. Skład odbywał się na podstawie załączonego materiału z adiustowanym wydrukiem lub maszynopisem. Zecer składał z materiału zecerskiego (czcionki i inne elementy) proste formy drukowe lub przygotowywał elementy tych form (szpalty, tabele, wzory) do późniejszego wykorzystania przez metrampaża. Zecerem była zarówno osoba pracująca w pojedynczych gotowych czcionkach fabrycznych, jak i operator odlewarki monotypowej składający tekst z bieżąco odlewanych pojedynczych czcionek (monotypów) składanych od razu w tekst, jak i operator odlewarki (składarki) linotypowej tworzący od razu całe wiersze linotypowe tekstu szerokości szpalty.

Zecer pracował „w ołowiu” (stop drukarski), stąd ołowica była chorobą zawodową wielu zecerów, a w każdej zecerni istniały dla pracowników przydziały mleka na miejscu. Wśród zecerów można było spotkać nierzadko osoby głuche – gdyż potrafiły one idealnie skupić się nad pracą wymagającą dużej koncentracji i właśnie zawód zecera był jedną z tych profesji, gdzie głuche osoby kierowano. Zecerstwo było rzemiosłem wymagającym olbrzymiej wiedzy i doświadczenia, stąd zecerów na równi z drukarzami nazywano „towarzyszami sztuki drukarskiej” i było to określenie mające w sobie bardzo dużo prawdy. Wśród wielu niezwykłych umiejętności zecera było m.in. biegłe czytanie tekstu jednocześnie do góry nogami i w odbiciu lustrzanym.

Szkolne zajęcia na zecerni prowadzono jeszcze pod koniec lat 90. XX wieku.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Encyklopedia wiedzy o książce. Wrocław: Ossolineum, 1971.