Przejdź do zawartości

Zespół Hornera

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zespół Hornera
syndroma Horner
Ilustracja
Zespół Hornera jako następstwo rozwarstwienia tętnicy szyjnej
Klasyfikacje
ICD-10

G90.2

Zespół Hornera (in. zespół Claude’a Bernarda-Hornera) – choroba spowodowana przerwaniem współczulnego unerwienia oka pomiędzy ośrodkiem w pniu mózgu, a samym okiem. Do uszkodzenia może dojść na poziomie pierwszego neuronu drogi podwzgórzowo-rdzeniowej (np. przy uszkodzeniu rdzenia szyjnego), na poziomie drugiego neuronu przed zwojem (np. gdy pień współczulny jest uciskany przez guz płuca) lub po przełączeniu włókien w zwojach (np. na wysokości tętnicy szyjnej wewnętrznej, w guzach zatoki jamistej). U dzieci zespół Hornera może prowadzić do heterochromii[1]. Zespół został nazwany od nazwiska Johanna Friedricha Hornera, który jako pierwszy opisał zespół w 1869[2][3].

Klasycznymi objawami zespołu Hornera związanymi z samym narządem wzroku są:

  • ptosis – zwężenie szpary powiekowej po zajętej stronie, spowodowane porażeniem lub osłabieniem mięśni tarczkowych górnych i dolnych unerwionych współczulnie
  • miosis – zwężenie źrenicy oka po stronie uszkodzenia, spowodowane działaniem mięśnia zwieracza źrenicy bez opozycji rozwieracza, czego skutkiem jest nierówność źrenic (anisocoria); źrenica nie rozszerza się w ciemności
  • niedobarwliwa różnobarwność tęczówek (ta po stronie zespołu Hornera jest jaśniejsza, objaw może być obserwowany, jeśli zmiana jest wrodzona lub długotrwała)
  • źrenica bardzo wolno się rozszerza.

W zespole Hornera klasycznie opisywany jest także enophthalmus, czyli zapadnięcie gałki ocznej do oczodołu, jednakże jest on tylko pozorny, gdyż u osób dotkniętych zespołem pomiar odległości między bocznym kątem oka, a wierzchołkiem rogówki mieści się w granicach normy. Złudzenie enophthalmusa wynika z zawężenia szpary powiekowej w wyniku porażenia mięśni tarczkowych górnych i dolnych[4].

Jednym z guzów uciskających nerw współczulny jest guz Pancoasta, dla którego zespół Hornera jest objawem charakterystycznym. Dochodzi wtedy do zaniku aktywności współczulnej w obszarze unerwianym przez pień współczulny i wystąpienia wymienionych wyżej objawów ocznych, a także dodatkowych:

  • anhidrosis – upośledzenie wydzielania potu na części twarzy po zajętej stronie;
  • vasodilatatio – rozkurcz mięśniówki naczyń skórnych skutkujący ich rozszerzeniem.

Inne objawy to pozorny wytrzeszcz, przejściowe obniżenie ciśnienia w gałce ocznej, zmiany w składzie łez.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Gesundheit B., Greenberg M. Medical mystery: brown eye and blue eye--the answer.. „The New England journal of medicine”. 22 (353), s. 2409–10, grudzień 2005. DOI: 10.1056/NEJM200512013532219. PMID: 16319395. 
  2. Horner JF. Über eine Form von Ptosis. Klin Monatsbl Augenheilk 1869;7:193-8.
  3. Horner's syndrome w bazie Who Named It (ang.)
  4. Robert Daroff, Enophthalmos Is Not Present in Horner Syndrome, „PLoS Medicine”, 2 (4), 2005, e120, DOI10.1371/journal.pmed.0020120, ISSN 1549-1676, PMID15839747, PMCIDPMC1087222 [dostęp 2022-10-07] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]