Zgnilec

Czerw zaatakowany zgnilcem amerykańskim

Obszar zagrożony zgnilcem amerykańskim (Prusinowo)

Zgnilec – określenie zgnilca obejmuje dwie różne choroby bakteryjne czerwiu pszczelego:

Zgnilec złośliwy (zgnilec amerykański, AFB)

Zgnilec złośliwy (Histolysis infectiosa perniciosa larvae apium, Pestis americana larvae apium) jest zaraźliwą chorobą bakteryjną czerwiu wywoływaną przez laseczkę larwy (Paenibacillus larvae). Choruje nań i zamiera czerw zasklepiony.

Przetrwalniki bakterii odznaczają się bardzo wysoką odpornością na działanie termiczne i chemiczne, a w normalnych warunkach przeżywają nawet do 40 lat. Szczególne nasilenie choroby przypada na drugą połowę lata, kiedy wysoka temperatura i częste przegrzewanie gniazda sprzyja rozkładającej się masie.

Objawy

Zasklepy na zamarłym czerwiu stają się podziurkowane, ciemnieją i zapadają się oraz jest charakterystyczny zapach z ula. Masa zamarłego czerwiu jest brunatnożółta, daje się wyciągać w długie nitki i wydziela zapach kleju stolarskiego. Zwykle po 4 tygodniach od śmierci larwy na dnie lub na ścianie komórki plastra powstaje ciemny, zasuszony strupek, który jest łatwo widoczny po odpowiednim odwróceniu ramki. Okres wylęgania się choroby w rodzinie wynosi 45 dni.

Leczenie

Jest to choroba zwalczana z urzędu. Do leczenia zgnilca złośliwego dawnej stosowano syrop z dodatkiem sulfonamidów lub oksytetracyklinę. Syrop leczniczy podawano rodzinom pszczelim przez okres 5 dni. Leczenie musi być poprzedzone przesiedleniem chorej rodziny pszczelej do innego ula. Obecnie stosowanie sulfonamidów w leczeniu pszczół jest zabronione.

Metodami dopuszczonymi do stosowania jest podawanie olejków: cynamonowego, żywokostowego, tymiankowego, cytrynowego. Wszystkie te olejki silnie działają bakteriobójczo i bakteriostatyczne ale najsilniejsze działanie ma olejek cynamonowy.

Choroba jest trudna do wyleczenia i powoduje duże straty w pasiekach. Jedyną radykalną metodą ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby jest likwidacja chorych, słabych rodzin przez spalenie wszystkiego oprócz ula. Porażona silna rodzina ma szansę być wyleczona.

Zgnilec europejski (EFB)

Zgnilec europejski (Putrificatio polybacterica larvae apium, Pestis europea larvae apium) jest zaraźliwą chorobą bakteryjną czerwiu niezasklepionego, rzadziej zasklepionego, wywoływaną przez ziarniaka Melissococcus plutonius.