Ziółków

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ziółków
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

łęczyński

Gmina

Spiczyn

Liczba ludności (2021)

281[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

21-077[4]

Tablice rejestracyjne

LLE

SIMC

0391408[5]

Położenie na mapie gminy Spiczyn
Mapa konturowa gminy Spiczyn, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ziółków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ziółków”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ziółków”
Położenie na mapie powiatu łęczyńskiego
Mapa konturowa powiatu łęczyńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ziółków”
Ziemia51°19′46″N 22°48′38″E/51,329444 22,810556[1]

Ziółkówwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim, w gminie Spiczyn[5][6].

Integralne części wsi Ziółków[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
1022251 Wydmuchów część wsi

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Spiczyn[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 277 mieszkańców[9].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś położona historycznie w powiecie lubelskim, parafii Nowogród. Nazwy miejscowe wsi w dokumentach źródłowych przyjmowały brzmienie w roku 1359 Zolkow(?), w 1409 Zolkow, 1416 Zolkowo, 1419 Szolkow, 1453 Syolkow[10].

W początkach XV wieku w roku 1428 Ziółów graniczył z Witaniowem, W roku 1452 miał miejsce podział wsi między braćmi Janem i Zbigniewem po połowie wraz z rzeką Wieprz od granic Kijan do Witaniowa i Osardowa. W roku 1462 wieś posiada granice z Witaniowem, Zezulinem i Sianożątkami[10].

W dokumentach źródłowych wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w 1359 roku, dziedzicem był wówczas Wojsław Ziółkowski z Częstoborowic. W XV wieku Ziółków należał do szlachcica Wacława (Więch-Wiechno Ziółkowski) – pierwszy znany z imienia właściciela Nowogrodu. W Ziółkowie znajdował się jego dwór. W 1452 r. część wsi otrzymał syn Wacława – Zbigniew.

Nazwisko Ziółkowskich pojawia się w księgach ziemskich przez całe stulecie XV wieku. W roku 1483 dziedzicem był Maciej Ziółkowski. W latach 1531-1533 odnotowano pobór z części Jana Kijeńskiego (względnie Kreńskiego) z 2 łanów i części Anny Ziółkowskiej łącznie z jej częścią w Zezulinie 3 ½ łana (RP).

W 1529 r. mieszkańcy wsi Ziółkowa, Stoczka i Zawieprzyc oddawali dziesięcinę plebanowi w Nowogrodzie. W latach 1531-1533 w skład Nowogrodzkiej parafii nadal wchodziły wymienione wsie. W 1827 r. istniał młyn wodny, tartak, a z tutejszych pokładów wydobywano wapień. Folwark wchodził w skład dóbr Zezulin. Znajdował się tutaj także dwór drewniany z gankiem na 2 słupach, rysowany w 1873 r. przez Klemensa Junoszę – Szaniawskiego. Został rozebrany po parcelacji majątku w 1910 r. Wspominał o nim Wiktor Ziółkowski. W tradycji miejscowej ludności zachowały się wspomnienia przeprawy przez Wieprz z Nowogrodu do Ziółkowa, usytuowanej u stóp „Spichrzowej Góry”[a].

Archeologia na terenie wsi

Badania powierzchniowe AZP potwierdzają istnienie w Ziółkowie śladów kultury trzcinieckiej i łużyckiej epoki brązu, w której praktykowano zwyczaj palenia ciał zmarłych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Źródłem wiedzy o miejscowościach położonych nad Wieprzem jest opis biegu rzeki dokonany w XIX wieku przez autora noty o rzece z roku 1893 zamieszczonej w SgKP tom XIII strony 374-377

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161842
  2. Wieś Ziółków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-06], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-06].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-12-21].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  8. Jednostki pomocnicze gminy Spiczyn. Urząd Gminy Spiczyn. [dostęp 2016-08-25].
  9. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. a b Ziółków, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.