ZiŁ-135

ZiŁ-135
	Dane podstawowe
Państwo	ZSRR/ Rosja
Typ pojazdu	samochód terenowy
	Historia
Prototypy	październik 1958
Produkcja	1963–1995
	Dane techniczne
Silnik	2 silniki Ural-375 V-8, 130 kW każdy
Transmisja	mechaniczna; elektromechaniczna od wersji "M"
Poj. zb. paliwa	520 l
Długość	9,27 m
Szerokość	2,80 m
Wysokość	2,53 m
Prześwit	580 mm
Masa	11 570 kg
	Osiągi
Prędkość	65 km/h
Zasięg pojazdu	400 km
	Pokonywanie przeszkód
Kąt podjazdu	57°
	Dane operacyjne
	Multimedia w Wikimedia Commons

ZiŁ-135 – duży, 8-kołowy wojskowy transporter lub samobieżna wyrzutnia artyleryjska produkowana w okresie zimnej wojny przez Związek Radziecki, począwszy od roku 1958. Jego zadaniem (w zależności od wersji) było przewożenie lub wystrzeliwanie pocisków rakietowych, głównie rakiet 9K52 Łuna-M (nazwa kodowa NATO FROG-7) typu ziemia-ziemia. ZiŁ-135 był powszechnie eksportowany do krajów bloku wschodniego, a także do Korei Północnej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pojazd powstał jako prostsza alternatywa dla projektowanego równolegle w zakładach ZiŁ ciągnika ZiŁ-134, różniąc się między innymi układem napędowym z dwoma produkowanymi już silnikami mniejszej mocy zamiast jednego oraz prostszym zawieszeniem. Początkowo ZiŁ-135 miał być amfibią i taki wariant został skonstruowany jako pierwszy, ze szczelnym wannowym kadłubem z wnękami na koła^[1]. Głównym konstruktorem był W. Graczow^[2]. Do napędu zaadaptowano dwa silniki Ził-123F z transportera opancerzonego BTR-152, o łącznej mocy 220 KM, z których każdy napędzał koła jednej burty za pośrednictwem przekładni hydrokinetycznej^[3]. Napędzane było wszystkie 8 kół, a skrajne osie były kierowane^[4].

Pierwszy prototyp powstał 3 października 1958 roku^[4]. Pod koniec 1959 roku powstała seria próbna trzech amfibii ZiŁ-135B^[5]. W tym samym roku prowadzono próby prototypu jako bazy dla wyrzutni rakiet balistycznych, lecz ostatecznie zdecydowano umieścić ją nie niepływającym podwoziu^[5].

Modyfikacje[edytuj | edytuj kod]

1959 – ZIŁ-135B – wersja pływająca
1960 ZIŁ-135I
maj 1960 – ZiŁ 135К – wyrzutnia 2P30
4 kwietnia 1961 ZIŁ-135Ł (na bazie podwozia ZIŁ-135I)
1962 – ZiŁ 135КМ
1962 – ZiŁ 135BP (B2) – prototyp wersji pływającej z kadłubem z włókna szklanego^[5]
1962 – ZIŁ-135ŁT
4 marca 1963 – ZiŁ 135ŁM
1964 – ZiŁ-135ŁTM

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

ZiL-135 special wheeled chassis. [dostęp 2010-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-04)]. (ros.).
Russian 8x8 FROG-7 ZIL-135 goes for a test run - YouTube

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 39.
↑ Proczko i Daniłow 2009 ↓, s. 39a.
↑ Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 40.
↑ ^a ^b Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 42.
↑ ^a ^b ^c Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 43-44.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jewgienij Proczko, R. Daniłow. Awtomobili dla biezdorożija. „Tiechnika i Woorużenije”. 10/2009, s. 39-43, 2009. (ros.).

[CITEREFProczkoDaniłow2009a39-1] Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 39.

[CITEREFProczkoDaniłow200939a-2] Proczko i Daniłow 2009 ↓, s. 39a.

[CITEREFProczkoDaniłow2009a40-3] Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 40.

[CITEREFProczkoDaniłow2009a42-4] Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 42.

[CITEREFProczkoDaniłow2009a43-44-5] Proczko i Daniłow 2009a ↓, s. 43-44.

[:1-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw Produkcji polskiej.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

Samochody osobowe	ZiS-101 ZiS-110 ZiŁ-111 ZiŁ-114 ZiŁ-115 / ZiŁ-4104 / ZiŁ-41045 ZiŁ-117 ZiŁ-41041 ZiŁ-41047 ZIŁ-41052
Samochody ciężarowe	AMO-F-15 AMO-2 AMO-3 ZiS-5 ZiS-6 ZiS-42 ZiS-150 ZiS-151 ZiŁ-130 ZiŁ-131 ZiŁ-133 ZiŁ-135 ZiŁ-157 ZiŁ-164 ZiŁ-485 ZiŁ-4331 ZiŁ-4327 ZiŁ-5301 Byczok
Autobusy	AMO-4 ZiS-8 ZiS-16 ZiS-154 ZiS-155 ZiŁ-127 ZiŁ-158 ZiŁ-3250

Czołgi	PT-76 IS-3 IS-4 IT-1 T-10 T-34-85 T-44 T-54 T-55 T-62 T-64 T-72 T-80 T-90 T-14
Działa samobieżne i moździerze	SU-122-54 ASU-57 ASU-85 2S1 2S3 2S4 2S5 2S7 2S9 2S19 2S23 2S25 2S31 2S34 2S35 2S39 2S40 2S41 2S42 2S43
Pojazdy przeciwlotnicze	ZSU-23-4 Szyłka ZSU-57-2 2K11 Krug 2K12 Kub 2K22 Tunguska 9K31 Strieła-1 9K33 Osa 9K35 Strieła-10 9K37 Buk 9K330 Tor Pancyr 2S38
Samobieżne wyrzutnie rakietowe	2K5 Korszun BM-14 BM-21 Grad BM-24 BM-27 Uragan BM-30 Smiercz BMD-20 9A52-4 Tornado TOS-1 TOS-2
Transportery opancerzone	BTR-152 BTR-40 BTR-50 BTR-60 BTR-70 BTR-80 BTR-82 BTR-90 Bumierang BTR-D Witiaź BPM-97 BTR-22
Bojowe wozy piechoty	BMP-1 BMP-2 BMP-3 BMD-1 BMD-2 BMD-3 BMD-4 BMPT Kurganiec-25 T-15
Pojazdy rozpoznawcze	BRDM-1 BRDM-2 BRM-1 BRM-3K PRP-3 PRP-4 PRP-5
Samochody ciężarowe	GAZ-51 GAZ-63 GAZ-66 ZiS-5 ZiS-151 ZiŁ-157 ZiŁ-131 Ural-375 Ural-4320 KrAZ-214 KrAZ-255 KrAZ-260 ZiŁ-135
Inne pojazdy	ATS-59 BAW MT-LB PTS UR-77 Meteorit GAZ-46 MAW GAZ-67 GAZ-69 UAZ 469 UAZ Hunter GAZ Tigr GAZ 3927 GAZ-3937 MAZ-535 MAZ-537 GMZ-3 MTU-12 MTU-20 PMR-3
Pociągi pancerne	BP-1
Konstrukcje doświadczalne i prototypowe	1K17 IS-7 BTR-T Czarny Orzeł Obiekt 477
Pojazdy bezzałogowe	Uran-6 Uran-9

Czołgi	T-34-85^[A] IS-2 IS-3 T-54^[A] T-55^[A] T-55AM Merida^[A] T-70 PT-76 T-72^[A] PT-91 Twardy^[A] Leopard 2 Leopard 2PL M1 Abrams K2 Black Panther
Działa pancerne i samobieżne	2S1 Goździk^[A] 2S7 Pion Krab^[A] Loara^[A] M17 SU-57 SU-76 SU-85 SU-100 SU-152 ASU-85 ISU-122 ISU-152 ZSU-23-4 ZSU-23-4MP Biała^[A] ZSU-57-2 wz. 77 Dana Hibneryt^[A] M120 Rak K9 Thunder
Bojowe wozy piechoty i transportery opancerzone	BWP-1 BMP-2 BWR-1D BWR-1S Half-track KTO Rosomak^[A] KTO Ryś^[A] BTR-60 SKOT^[A] BTR-152 BTR-40 TOPAS MT-LB^[A] Łowcza-3 Opal^[A] M113/M557 Cougar H MaxxPro LPG^[A] Waran
Samochody pancerne	BA-64 BRDM-1 BRDM-2 BRDM-2 Żbik/Szakal^[A] FUG Dzik^[A] Żubr^[A] Łoś^[A] Oshkosh M-ATV
Pojazdy techniczne	WZT-1^[A] WZT-2^[A] WZT-3^[A] WPT Mors^[A] Bergepanzer 2
Pojazdy saperskie	BAT SUM-Kalina^[A] Keiler Bożena^[A] BLG-67^[A] Leopard Biber Daglezja^[A] PTS MID/MID-M^[A] TRI^[A]
Ciągniki artyleryjskie	Komintern Woroszyłowiec Mazur D-350^[A]
Samochody terenowe	UAZ 469B Honker^[A] UAZ-452 GAZ-46 MAW GAZ-67 GAZ-69 Mercedes-Benz G Daewoo Musso Mitsubishi Pajero Toyota Hilux Toyota Land Cruiser Land Rover Defender HMMWV (potocznie Humvee) Skorpion-3^[A] Willys MB Ford Ranger PWA Aero LPU-1 Wirus
Motocykle i quady	M-72 Yamaha FZ6 Yamaha XT 660 Honda TRX-300 FW Honda TRX 400 4x4 Polaris Sportsman Arctic Cat 400
Samochody ciężarowe	Star 266^[A] Star 660^[A] Star 744^[A] Star 944^[A] Star 1466^[A] Studebaker US-6 KrAZ-255 GAZ-66 Ural-375D Ural-4320 BAW SLT 50 Elefant ZiŁ-130 ZiŁ-131 ZiŁ-157 SCAM Unimog Iveco EuroTrakker Iveco Eurocargo Mercedes-Benz Atego Mercedes-Benz Actros Mercedes-Benz 1017A Tatra 148 Tatra 815 Scania R480 AMZ SCAM^[A] Volvo FM Volvo FL Star 266M2^[A] Jelcz 800^[A] Jelcz C642 C662^[A] Jelcz 442.32 Jelcz P662
Samochody inne	Fiat Ducato^[A] Ford Transit Autosan A1112T^[A] Autosan A1012T^[A] Autosan A1010T^[A] Solbus C 10,5^[A] Volkswagen Transporter Volkswagen Crafter MAN TGE
Polskie konstrukcje prototypowe^[A]	LPT Anders BWP-2000 BWP-40 BWP-1M „Puma” PT-94 PT-97 Goryl PT-2001 CV90 PL Jenot Tur Tur 2 Tur 3 Lewiatan Świstak PMC-90 MTS-360 Hipopotam PL-01 Concept AHS Kryl BWP Borsuk AMZ Bóbr-3