Zieleniec (Toruń)
53°00′46″N 18°34′03″E/53,012736 18,567558
 |
Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, znajdują się w sekcji Zieleniec a Bydgoskie Przedmieście dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| Osiedle Torunia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
XIX wiek |
| Wysokość |
38 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 056 |
| Kod pocztowy |
87-100 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°00′46″N 18°34′03″E/53,012736 18,567558
| |
Osiedle Zieleniec – jedno z prawobrzeżnych osiedli Torunia. Jest częścią dzielnicy Bydgoskie Przedmieście.
Pochodzenie nazwy osiedla[edytuj | edytuj kod]
Nazwa pochodzi od dużej ilości terenów zielonych, okolicznych parków oraz dużego Parku Miejskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najwcześniejsze ślady bytności człowieka na tym obszarze sięgają neolitu. W średniowieczu część dzisiejszego osiedla położoną najbliżej Wisły zamieszkiwali rybacy i flisacy, na terenie przedmieścia była także wydobywana glina służąca za surowiec toruńskim cegielniom. W tamtym okresie osiedle miało charakter podmiejskich rezydencji oraz rozległych ogrodów bogatszej części mieszkańców.
W XIX wieku osiedle stało się placem intensywnej zabudowy dla przeżywającego duży rozkwit Torunia, któremu brakowało terenów pod inwestycje w ciasnej zabudowie średniowiecznej Starówki. W roku 1817 powstał zamysł stworzenia rozległego Parku Miejskiego, który z racji tego, iż swym zasięgiem obejmował tereny użytkowane wcześniej przez cegielnię, nazwany został "Parkiem Cegielnia" ("Ziegelei-Park"). Jest to jeden z najstarszych parków w Polsce o charakterze otwartym (udostępnionym publicznie).
W roku 1884 na zachodnim skraju osiedla powstały koszary ułanów. Na przełom XIX i XX w. przypada gwałtowny rozwój budownictwa mieszkaniowego.
16 maja 1891 r. osiedle zostało połączone linią tramwajową z centrum Torunia.
Dzielnica ta od początku swego istnienia zamieszkana była głównie przez elity oraz wojskowych. Po drugiej wojnie światowej budynki mieszkalne wielo- i jednorodzinne zostały odebrane prawowitym właścicielom i poprzez zarząd ADM oddano w użytkowanie rodzinom bezdomnym. Proceder ten sprawił, że część budowli uległa zniszczeniu i nie była modernizowana przez cały okres PRL. Znacjonalizowanie nieruchomości oraz brak należytego nadzoru właścicielskiego przez prawie pięćdziesiąt lat stały się głównym źródłem zaniedbań. Obecnie trwa żmudny proces wykupu, reprywatyzowania i modernizowania kamienic.
Charakter osiedla[edytuj | edytuj kod]
W części osiedla znajdują się zabytkowe budynki wielorodzinne XIX-wieczne oraz rezydencje jednorodzinne, często o charakterze zabudowy szachulcowej (tzw. mur pruski).
Zabudowa zabytkowa jest częściowo uzupełniana nowymi plombami, kamienicami lub budynkami wielorodzinnymi, zazwyczaj o niższej zabudowie (2-3-piętrowe).
Południową część osiedla stanowi najstarszy publiczny Park Miejski w Polsce założony w 1817 roku (niektóre źródła: 1822). Na architekturę parkowo-ogrodową składają się liczne obiekty: fontanny, ławki, staw z łabędziami, tor saneczkowy, tereny rekreacyjne nad Wisłą (zobacz: Błonia). Atrakcję turystyczną parku stanowi także świeżo odrestaurowana ławka Schillera upamiętniająca niemieckiego pisarza epoki romantyzmu.
W zachodniej części Zieleńca znajduje się zabytkowa hala wystawowa, zaprojektowana przez architekta Kazimierza Ulatowskiego i wybudowana w 1928 roku. Obecnie mieści zmodernizowane Centrum Targowe PARK Targi Toruńskie. Wystawowe ogrody w stylu francuskim, zniszczone w okresie PRL, są obecnie odrestaurowywane, a zieleń – odtwarzana.
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Na terenie osiedla znajdują się szkoły, przedszkola oraz liczne placówki handlowe. Ponadto osiedle posiada infrastrukturę rekreacyjną (Park Miejski w stylu angielskim), dwa obiekty sakralne, stację benzynową. Na zachodnim skraju osiedla budowane są trzy duże centra handlowe:
- na terenie po Stadionie Żużlowym (Centrum handlowe Toruń Plaza, kapitał zachodni)
- duże tereny po Polchemie (kapitał toruński)
- Piotr i Paweł (na terenie po Polsporcie, kapitał polski)
Komunikacja:
- autobusowa: dobra komunikacja MZK wzdłuż północnych granic osiedla.
- tramwajowa: dobra komunikacja MZK wzdłuż północnych i południowych granic osiedla.
- samochodowa: osiedle ma dobre połączenia drogowe we wszystkich kierunkach m.in. drogami:
- 80droga krajowa nr 80 w kier. Bydgoszczy
- 257droga wojewódzka nr 257 (Toruń Przybyszewskiego-Toruń Wisła-Mała Nieszawka)
Na terenie osiedla znajduje się także Miejskie schronisko dla zwierząt, Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, stadnina koni oraz Caritas Toruń Diecezji Toruńskiej
Warunki do zamieszkania[edytuj | edytuj kod]
Budynki wielorodzinne są poszukiwane na rynku wtórnym z racji bliskiej lokalizacji dwóch uczelni wyższych.
Zabudowa - głównie wielorodzinna. We wschodniej części osiedla znajdują się niewielkie budynki mieszkalne jednorodzinne. Na północ od osiedla mieści się jeden z najsłynniejszych klubów i scen muzycznych w kraju Klub Studencki Od Nowa.
Zabytki i atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]
- Park Miejski – jeden z najstarszych parków miejskich (założony w 1817) i najstarszy o charakterze publicznym na obszarze Polski. Obejmuje 25 ha (z czego 0,5 ha to układ wodny), znajdująca się tu niegdyś restauracja Gustava Behrenda (4000 miejsc, muszla koncertowa) uchodziła za największe miejsce wycieczkowe w prowincji zachodniopruskiej. Wśród elementów architektury parkowej znajduje się:
- odrestaurowana ławka Schillera upamiętniająca niemieckiego pisarza epoki romantyzmu
- staw z łabędziami
- rzadkie założenia parkowe o bogatej florystyce i charakterze parków angielskich
- elementy małej architektury, rzeźby
- tor saneczkowy
- kompleksy koszar (ul. Asnyka, Mickiewicza oraz Sienkiewicza)
- budynki mieszkalne (głównie kamienice czynszowe) zbudowane w technice szachulcowej
- szachulcowy budynek (ul. Bydgoska 26), w którym od roku 1921 działał pensjonat "Zofijówka" – mieszkali tu m.in.: Stanisław Przybyszewski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Juliusz Osterwa
- Dawna Hala Wystawowa "Central Park", projektu K. Ulatowskiego, rozbudowana w 2006
- wielu budowli w stylu modernistycznym