Zimne ognie
Zimne ognie (iskrowniki) – popularny rodzaj fajerwerków, które w procesie swojego spalania wytwarzają iskry.
Zimne ognie przeważnie mają formę cienkiego metalowego drutu pokrytego w połowie lub 3/4 masą pirotechniczną, która paląc się, wytwarza duże ilości iskier. Masa ta ma zawsze odcień szary. Większość zimnych ogni ma formę prostego drutu, ale zdarzają się również zimne ognie w innych kształtach takich jak serca, gwiazdki, liczby. Dostępne są zarówno długie wersje o długości około 70–90 cm, jak i krótkie, mierzące około 10–16 cm[1].
W procesie spalania powstają m.in. tlenek azotu (NO), lotne związki nitrozylowe żelaza (Fe(NO)x) oraz pył zawierający bar (BaCO
3, BaO)[2]. Większość wiórów stalowych zostaje wyrzucona i spala się w powietrzu, dając efekt charakterystycznego iskrzenia.
Bezpieczeństwo
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na szkodliwość produktów spalania, zimnych ogni nie należy używać w zamkniętych pomieszczeniach i do dekorowania żywności[2].
Wbrew nazwie „zimne” ognie, temperatura ich spalania jest bardzo wysoka, ok. 1100 °C. Liczba oparzeń zimnymi ogniami, które zostały zgłoszone na pogotowie w USA w 2021 r. wyniosła 1100 przypadków[3].
Skład zimnych ogni
[edytuj | edytuj kod]Typowy skład mieszaniny iskrzącej[2]:
- 54,0% azotanu baru
- 9,0% dekstryny
- 28,0% wiórów stalowych
- 7,0% czarnego aluminium
- 0,5% węgla drzewnego
- 1,5% węglanu wapnia
Jej rozkład rozpoczyna się przy temperaturze 216 °C[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Czym są zimne ognie? [online], hurtownia-fajerwerki.pl., 8 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-14].
- ↑ a b c d Sparklers, [w:] Ernst-Christian Koch, High Explosives, Propellants, Pyrotechnics, De Gruyter, 18 stycznia 2021, s. 623, DOI: 10.1515/9783110660562, ISBN 978-3-11-066056-2 (ang.).
- ↑ Fireworks and Sparklers: The Risks to Children Are Real [online], The Children's Hospital of Philadelphia [dostęp 2025-02-27] (ang.).
