Zmiany struktury agrarnej w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Zmiana struktury agrarnej w Polsce – następuje w wyniku podziału gospodarstw rolnych, scalania gruntów i wywłaszczania na cele infrastrukturalne. Zmiany powstają jako rezultat prowadzonej polityki rolnej, uwarunkowań ekonomicznych i decyzji producentów rolnych.

Pojęcie struktury agrarnej[edytuj | edytuj kod]

Struktura agrarna jest definiowana różnie, w zależności od źródła. Może przedstawić się następująco:

  • wg Encyklopedii Ekonomiczno-Rolniczej „Struktura agrarna ujmowana jest:
    1. jako procentowy udział określonych grup obszarowych gospodarstw w ogólnej liczbie lub powierzchni gospodarstw,
    2. jako grupy gospodarstw o różnym tytule własności,
    3. jako grupy gospodarstw według wielkości produkcji rolniczej na 1 gospodarstwo, bądź na jednego pracownika,
    4. jako grupy gospodarstwa według osiąganej produkcji towarowej, według wielkości nakładów kapitałowych na jednostkę produkcji”[1];
  • wg A. Lichorowicza Struktura agrarna – stan rolniczych jednostek produkcyjnych; udział zaklasyfikowanych do różnych grup według własności ziemi, wielkości powierzchni gospodarstw rolnych, rozproszenia gruntów w ogólnej liczbie gospodarstw w państwie (lub np. regionie, województwie, gminie)[2];
  • wg Encyklopedii Agrobiznesu Struktura agrarna – rozkład gospodarstw chłopskich według ich obszaru, przy założeniu, że ziemia jest decydującym czynnikiem produkcji a pozostałe czynniki są z nią liniowo skorelowane[3].

Kształtowanie liczby i struktury gospodarstw indywidualnych[edytuj | edytuj kod]

Kształtowanie liczby i struktury gospodarstw indywidualnych po II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]

Liczba gospodarstw rolnych (w tys.) w latach 1950–1980 przedstawiała się następująco[4]:

Wielkość gospodarstwa 1950 1960 1970 1980
Liczba Procent Liczba Procent Liczba Procent Liczba Procent
do 2 ha 821,3 25,9 1 177,6 32,8 1134,9 33,3 868,0 30,0
od 2 do 5 ha 991,8 31,3 1091,9 30,4 967,5 28,5 855,0 29,5
5 do 10 ha 976,5 30,8 937,7 26,1 886,3 26,1 748,0 25,8
10 do 20 ha 339,0 10,7 350,20 9,8 373,4 11 332,0 11,5
ponad 20 ha 39,9 1,3 34,50 0,9 36,9 1,1 94,0 3,2
Ogółem 3168,5 100,0 3591,9 100,0 3399,0 100,0 2897,0 100,0

Kształtowanie liczby i struktury gospodarstw indywidualnych po transformacji ustrojowej[edytuj | edytuj kod]

Liczba gospodarstw rolnych (w tys.) w latach 1990–2019 przedstawiała się następująco[5][6][7].

Wielkość gospodarstwa 1990 2000 2010 2019
Liczba Procent Liczba Procent Liczba Procent Liczba Procent
do 2 ha 378,4 17,7 447,7 23,8 413,3 23,4 284,4 20,6
od 2 do 5 ha 750,4 35,1 613,2 32,6 596,6 33,8 440,5 32,0
5 do 10 ha 637,1 29,8 447,7 23,8 390,5 22,1 306,0 22,2
10 do 15 ha 241,6 11,3 186,2 9,9 166,4 9,4 137,5 10,0
ponad 15 ha 130,4 6,1 186,2 9,9 199,2 11,3 208,8 15,2
Ogółem 2137,9 100,0 1881,0 100,0 1766,0 100,0 1377,2 100,0

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Encyklopedia Ekonomiczno-Rolnicza, Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984.
  2. Andrzej Lichorowicz, Pojęcie i przedmiot prawa rolnego, [w:] Prawo rolne pod red. A. Stelmachowskiego, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2005, ISBN 83-73343-55-5.
  3. Encyklopedia Agrobiznesu, Warszawa: Fundacja Innowacja, Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, 1998.
  4. Bogdan Wawrzyniak, Przemiany struktury agrarnej w rolnictwie polskim, Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2004, ISBN 83-88115-81-2.
  5. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1991, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1991.
  6. Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2005.
  7. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2020, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2020.