Przejdź do zawartości

Znachor (powieść)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Znachor
Ilustracja
Autor

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Polska

Język

polski

Data wydania

1937

poprzednia
brak
następna
Profesor Wilczur

Znachor – powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 roku. Dzieło to powstało początkowo jako scenariusz filmowy. Kiedy jednak scenariusz odrzucono, autor przerobił go na powieść.

Treść

[edytuj | edytuj kod]

Treścią jest historia renomowanego chirurga, profesora Rafała Wilczura, który pewnego dnia dowiaduje się, że jego ukochana żona Beata odeszła z kochankiem, zabierając ich córeczkę Marysię. Zrozpaczony włóczy się po mieście i pada ofiarą bandytów. Ciężko pobity doznaje amnezji. Nie wiedząc, kim jest, tuła się po wioskach, chwytając się dorywczych prac. W końcu przyjmuje go pod swój dach wiejski gospodarz i Wilczur, już jako Antoni Kosiba, rozpoczyna swoją znachorską działalność. Po udanej operacji kalekiego syna gospodarza zyskuje sławę wielkiego uzdrowiciela. Miejscowy lekarz, zazdrosny o sukces, grozi mu sądem za nielegalne wykonywanie praktyki lekarskiej...

Sukces powieści zachęcił autora do napisania kontynuacji losów profesora Wilczura. W 1939 roku wydana została powieść Profesor Wilczur przedstawiająca jego dalsze losy.

Źródła

[edytuj | edytuj kod]

W 1936 roku pisarz przebywający w majątku Piwnickich w Sikorzu, odwiedził z gospodarzami w ramach wycieczki oddaloną o 10 km wieś Radotki, w której znajdował się młyn wodny. Przyjmował w nim pacjentów jeden z pracowników młyna, miejscowy zielarz i znachor nazwiskiem Różycki. Liczni pacjenci woleli leczyć się u znachora niż u drogich i mało skutecznych lekarzy[1].

Krótko wcześniej, w 1935 w dzienniku "ABC", z którym Dołęga-Mostowicz współpracował, ukazała się notatka o lekarzu, doktorze Ferdynandzie Dolanim, absolwencie uczelni medycznej w Brukseli, który w małopolskiej wsi Borek został aresztowany za znachorstwo. Dolani zataił posiadanie dyplomu doktora medycyny, ponieważ znachorom powodzi się lepiej niż lekarzom.

Historie te zainspirowały pisarza, a Radotki stały się pierwowzorem Radoliszek, które autor przeniósł jednak do północno-wschodniej Polski, na Wileńszczyznę i tereny białoruskie, skąd sam pochodził[1].

Wątek pobicia doktora Wilczura mógł nawiązywać do przeżyć pisarza, który za krytykę władz został pobity w 1927 roku.

Ekranizacje

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Jarosław Górski, Parweniusz z rodowodem : biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, Warszawa 2021, ISBN 978-83-244-1086-6, OCLC 1256559307 [dostęp 2021-12-27].
  2. Patryk Obarski, „Znachor” w nowej wersji od Netfliksa! Premiera jeszzcze tego roku! Co wiadomo? [online], granice.pl, 2 lutego 2023 [dostęp 2023-02-02] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tadeusz Dołęga-Mostowicz Znachor, wyd. Rytm, 2010
  • Jarosław Górski, Parweniusz z rodowodem. Biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, Warszawa: Iskry, 2021, ISBN 978-83-244-1086-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]