Zrzeszenie Literatów i Dziennikarzy Hebrajskich w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Zrzeszenie Literatów i Dziennikarzy Hebrajskich w Polsce – polskie stowarzyszenie zawodowe zrzeszające pisarzy i dziennikarzy żydowskich piszących po hebrajsku, działające w latach 1933–1939.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Z początku powstały w marcu 1916 roku[1] Związek Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Warszawie zrzeszał tak literatów i dziennikarzy tworzących w jidysz, jak i po hebrajsku, jednak już w 1921 roku pisarz Eliezer Sztajnman wystąpił ze stowarzyszenia, by założyć odrębną organizację reprezentującą wyłącznie literatów tworzących po hebrajsku[2]. Wraz z pisarzem związek opuścili m.in. Jaakow Kahan, Samuel Poznański, Ozjasz Thon i Samuel Lejb Gordon, jednak nie udało się im uzyskać pozwolenia na rejestrację nowego związku[2]. Zrzeszenie Literatów i Dziennikarzy Hebrajskich w Polsce zostało powołane dopiero wiosną 1930 roku dzięki staraniom Cwi Zwuluna Wajnberga, który od 1929 roku dążył do stworzenia w Polsce oddziału Związku Pisarzy Hebrajskich w Tel Awiwie[2]. W zarządzie zasiadali Cwi Zwulun Wajnberg, Josef Heftman, Mosze Feldsztajn, Awraham Lejb Jakubowicz i Eljahu Israel Handelzelc[2].

Zrzeszenie należało do najważniejszych organizacji wspierających literaturę i kulturę hebrajską w Polsce okresu międzywojennego[2]. Organizowano wykłady i spotkania literackie, planowano także założyć centralną bibliotekę hebrajską i powołać chór[2]. Oprócz organizacji centralnej powstały również lokalne oddziały zrzeszenia w Wilnie, Białymstoku, Lwowie, Łodzi i Krakowie[2]. W 1930 roku powołano przy organizacji hebrajski oddział PEN Clubu[2].

W 1936 roku zrzeszenie zaczęło publikować czasopismo „Amudim” pod redakcją Jehudy Warszawiaka[2]. Ostatecznie ukazały się jedynie dwa numery z tekstami takich autorów jak Matitjahu Szoham, Natan Sztokhamer, Ber Pomeranc, Jakir Warszawski i Reuwen Fahn[3]. Członkowie krakowskiego pododdziału powołali z kolei do życia wydawnictwo Miflat, które miało publikować literaturę naukową i rodzimą twórczość hebrajską[4].

Zrzeszenie działało do 1939 roku[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Związek Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Warszawie [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2021-10-24] (pol.).
  2. a b c d e f g h i Magda Sara Szwabowicz, Twórcy i ośrodki literatury hebrajskiej w Polsce międzywojennej, „Studia Judaica”, 1 (35), 2015, s. 151–152, DOI10.4467/24500100STJ.15.007.3890, ISSN 2450-0100 (pol.).
  3. Magda Sara Szwabowicz, Hebrajska Warszawa i jej czasopisma [online], Warszawa etnograficzna [dostęp 2021-10-24].
  4. a b Magda Sara Szwabowicz, Wydawcy w służbie idei. O pionierach hebrajskiego świeckiego ruchu wydawniczego, „Studia Judaica”, 2 (40), 2017, s. 256, DOI10.4467/24500100STJ.17.011.8246.