53°03′07″N 23°17′18″E/53,051944 23,288333Zwierki
| Artykuł | 53°03'07"N 23°17'18"E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°3'N, 23°19'E |
| - błąd | 20493 m |
| Odległość | 855 m |
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podlaskie
| |||
| Powiat | białostocki | |||
| Gmina | Zabłudów | |||
| Liczba ludności (2011) | 234[1][2] | |||
| Strefa numeracyjna | 85 | |||
| Kod pocztowy | 16-060[3] | |||
| Tablice rejestracyjne | BIA | |||
| SIMC | 0044983[4] | |||
Położenie na mapie gminy Zabłudów  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | ||||
| 53°03′07″N 23°17′18″E/53,051944 23,288333
| ||||
Zwierki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Zabłudów[4][5].
Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Zabłudowie, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Zabłudowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założono w XVI w[6].
W XVIII w. we wsi istniała cerkiew prawosławna, ściśle związana z Monasterem Zaśnięcia Matki Bożej w Zabłudowie, który jako jeden z nielicznych nie przyjął postanowień unii brzeskiej (cerkiew zabłudowska po 1596 r., pozostała nadal ortodoksyjną).[7] Spłonęła ona jednak doszczętnie w 1746 r[8].
W końcu XVIII wieku była to wieś magnacka hrabstwa zabłudowskiego położona w Wielkim Księstwie Litewskim, powiecie grodzieńskim, województwie trockim[9].
W 1915 roku większość mieszkańców Zwierek (głównie ludność prawosławna) została masowo ewakuowana przez władze carskie w głąb Rosji w ramach tzw. bieżeństwa. Powroty w rodzinne strony rozpoczęły się dopiero po 1918 roku. Z tułaczki po Rosji wróciło do wsi niespełna 75% jej dawnych mieszkańców[6][10].
W 1921 roku wieś liczyła 38 domów i 203 mieszkańców, w tym 104 prawosławnych i 99 katolików[11].
W 1923 roku powstała w Zwierkach komórka Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi, która w konspiracji działała do 1938 roku, to jest do rozwiązania tej partii[12].
W 1980 r. wieś Zwierki liczyła 195 mieszkańców zamieszkałych w 48 domach (z tego kilkanaście na koloniach). W owym czasie miejscowość posiadała charakter dwuwyznaniowy. Siedzibą parafii zarówno dla rzymskokatolickich jak i dla prawosławnych mieszkańców wsi był pobliski Zabłudów. Zwierki były również wówczas dwujęzyczne. Starsi mieszkańcy Zwierek w codziennej komunikacji posługiwali się gwarą języka białoruskiego, pozostali (młodzież i ludność rzymskokatolicka) porozumiewali się gwarą języka polskiego[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wieś w 2011 roku zamieszkiwały 234 osoby[1][2].
Urodzeni w Zwierkach[edytuj | edytuj kod]
- Gabriel Zabłudowski (1684–1690) – święty prawosławny
Inne[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się prawosławny żeński monaster Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy (Zwierki 46) oraz przyklasztorna cerkiew św. Męczennika Gabriela.
W strukturach administracyjnych Cerkwi Prawosławnej w Polsce wieś podlega parafii pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w pobliskim Zabłudowie[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wieś Zwierki w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2020-11-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1616 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Stanisław Glinka: Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 23 (47). [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Józef Maroszek, Pięć wieków Ziemi Juchnowieckiej, Juchnowiec Kościelny 2013, s. 42, http://pbc.biaman.pl/Content/31361/Tekst_5%20wiekow.pdf.
- ↑ Marek Dorecki. Dziesięć lat w Białymstoku. „Przegląd Prawosławny”. 10 (208), październik 2002. Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 96.
- ↑ Antoni Łukasz Leończuk: Wspomnienia budzą mnie po nocach... Okupacja sowiecka w Rejonie Zabłudowskim w latach 1931-1941 w relacjach i wspomnieniach. Białystok: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, 2010, s. 43. [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 27 (18).
- ↑ Antoni Łukasz Leończuk, Wspomnienia budzą mnie po nocach... Okupacja sowiecka w Rejonie Zabłudowskim w latach 1931-1941 w relacjach i wspomnieniach. Białystok: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, 2010, s. 43, http://pbc.biaman.pl/Content/20009/Leo%C5%84czuk_Wspomnienia_budz%C4%85_mnie_po_nocach_OCR.pdf, [dostęp 2021-06-04].
- ↑ Michał Bołtryk: Zapomniany Zabłudów. Przegląd Prawosławny, Nr 12/2007 (270), 2007. [dostęp 2016-06-10].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zwierki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 682.
- Siedziba gminy: Zabłudów
.svg)