Zygmunt Łempicki (profesor)

Zygmunt Łempicki
Data i miejsce urodzenia	11 maja 1886 ; Sanok
Data i miejsce śmierci	21 czerwca 1943 ; KL Auschwitz
	Profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: literatura niemiecka, germanistyka
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Habilitacja	1916 ; Uniwersytet Jagielloński
Profesura	1 maja 1919
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski
	Odznaczenia

Zygmunt Łempicki (ur. 11 maja 1886 w Sanoku, zm. 21 czerwca 1943 w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz) – profesor literatury niemieckiej, teoretyk literatury, historyk kultury, germanista, filozof^[1].

Życiorys

Urodził się 11 maja 1886 w Sanoku^[2]. W latach 1904–1908 studiował filologię germańską i klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim^[2], a także filozofię u Kazimierza Ajdukiewicza. Studia uzupełniał w Berlinie i Getyndze^[2]. Pracował jako nauczyciel gimnazjalny we Lwowie. W roku 1908 na podstawie dysertacji Immermanns Weltanschauung (Światopogląd Immermanna) otrzymał na Uniwersytecie we Lwowie stopień doktora. W 1916 roku habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Geschichte der deutschen Literaturwissenschaft bis zum Ende des 18. Jahrhunderts (Historia niemieckiego literaturoznawstwa do końca XVIII wieku)^[2]^[3], od 1 maja 1919 był profesorem nadzwyczajnym, a od 1 października 1920 profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego^[2], kierownikiem katedry literatury i języka niemieckiego. Jako profesor Uniwersytetu Warszawskiego dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego^[3]. Należał m.in. do PAU, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego we Lwowie, Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. 20 stycznia 1938 został wybrany członkiem rady głównej Towarzystwa Pracy Społeczno-Gospodarczej^[4].

Publikował recenzje teatralne, muzyczne i literackie, a także artykuły dotyczące polityki i życia społecznego i gospodarczego na łamach m.in. „Pamiętnika Literackiego”, „Ruchu Literackiego”, „Kuriera Polskiego” i „Kuriera Warszawskiego”. Redagował wydanie pięciotomowej, ilustrowanej, encyklopedii młodzieżowej Świat i życie. Zarys encyklopedyczny współczesnej wiedzy i kultury opublikowanej w latach 1933–1936 we Lwowie i w Warszawie^[5].

11 listopada 1937 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[6].

Osadzony na Pawiaku, 28 kwietnia 1943 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz^[7].

Był żonaty z Marią Wandą z Rehmanów (1888–1967), córką geografa, profesora Uniwersytetu Lwowskiego Antoniego Rehmana.

Niektóre prace

W sprawie uzasadnienia poetyki czystej (1921)
Idea a osobowość w historii literatury (1920)^[8]
Literatura, poezja, życie (1936)^[9]
Pozytywizm, neoidealizm i neopozytywizm w historii literatury (1939)
Twórca i dzieło w poezji (1948)
Osnowa, wątek, motyw (1926)
Geschichte der deutschen Literaturwissenschaft (1920)^[10]
Renesans, Oświecenie, Romantyzm (1923)^[11].

Przypisy

↑ Łempicki Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-11-05] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 441.
↑ ^a ^b Łempicki Zygmunt – Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w. [online], pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostęp 2025-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2025-07-14] .
↑ Komunikat Towarzystwa Pracy Społeczno-Gospodarczej. „Drogi Polski”. Nr 2, s. 136, 1938.
↑ Łempicki 1933 ↓.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
↑ Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 420.
↑ ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Idea a osobowość w historji literatury : wykład wstępny przy objęciu katedry filologii germańskiej w Uniwersytecie Warszawskim dnia 15 października 1919 r., Lwów: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych (Lwów, 1920 .
↑ ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Literatura, poezja, życia, Warszawa: Instytut Literacki, 1936 .
↑ ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Geschichte der deutschen Literaturwissenschaft bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, Göttingen: Vandenhoeck, 1920 .
↑ ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Renesans, oświecenie, romantyzm, Warszawa ; Lwów: Książnica Polska - Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych, 1923 .

Bibliografia

Zygmunt Łempicki: Świat i życie. Zarys encyklopedyczny współczesnej wiedzy i kultury, t.I A-D. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas, 1933.
Biografia [w:] Zygmunt Łempicki, Wybór pism, t. 1-2, Warszawa 1966.
Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1984.
Teresa Rzepa: Łempicki Zygmunt. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 138.

Linki zewnętrzne

Publikacje Zygmunta Łempickiego w bibliotece Polona

[1] Łempicki Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-11-05] .

[SŁ-2] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 441.

[:0-3] Łempicki Zygmunt – Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w. [online], pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostęp 2025-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2025-07-14] .

[4] Komunikat Towarzystwa Pracy Społeczno-Gospodarczej. „Drogi Polski”. Nr 2, s. 136, 1938.

[CITEREFŁempicki1933-5] Łempicki 1933 ↓.

[6] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej”.

[7] Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 420.

[8] ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Idea a osobowość w historji literatury : wykład wstępny przy objęciu katedry filologii germańskiej w Uniwersytecie Warszawskim dnia 15 października 1919 r., Lwów: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych (Lwów, 1920 .

[9] ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Literatura, poezja, życia, Warszawa: Instytut Literacki, 1936 .

[10] ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Geschichte der deutschen Literaturwissenschaft bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, Göttingen: Vandenhoeck, 1920 .

[11] ZygmuntZ. Łempicki ZygmuntZ., Renesans, oświecenie, romantyzm, Warszawa ; Lwów: Książnica Polska - Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych, 1923 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]