Zygmunt Durski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zygmunt Durski-Trzasko
„Linnemann”
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1895
Lwów

Data i miejsce śmierci

4 września 1939
Różana

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

4DSP IIK, 8 Dywizja Piechoty
32 Pułk Piechoty
Oddział IV SG
39 Pułk Piechoty
22 Dywizja Piechoty Górskiej
4 Dywizja Piechoty
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX

Stanowiska

szef sztabu dywizji
dowódca batalionu piechoty
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
pomocnik dowódcy okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Komandor Orderu Świętego Sawy (Serbia) Order Krzyża Orła III Klasy (Estonia) Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Zygmunt Henryk Durski-Trzasko, ps. „Linnemann” (ur. 8 kwietnia 1895 we Lwowie[1], zm. 4 września 1939 w Różanie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Jana Mariana i Wandy z domu Perier. Był bratankiem generała broni Karola Durskiego-Trzaska i kuzynem pułkownika Antoniego Durskiego-Trzaska[2].

Żołnierz Legionów Polskich w latach 1914–1918[1]. Jako szef sztabu 4 Dywizji Strzelców Polskich II Korpusu uczestnik bitwy kaniowskiej.

Jako oficer byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 25 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego[3].

10 listopada 1918 roku został wyznaczony na stanowisko szefa Sekcji Centralnej Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. 22 listopada 1918 roku został szefem Kancelarii Osobistej Ministra Spraw Wojskowych. 18 marca 1919 roku kierowana przez niego komórka organizacyjna została włączona w skład Biura Prezydialnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W następnym miesiącu, po przeprowadzonej reorganizacji biura, objął w nim stanowisko szefa Sekcji Prezydialnej[4]. 15 lipca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu majora, w piechocie, „w grupie oficerów byłych Legionów Polskich”. Obok stopnia wojskowego przysługiwał mu wówczas tytuł „przydzielony do Sztabu Generalnego”[5]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Biurze Prezydialnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym był 2 pułk piechoty Legionów[6]. 14 listopada 1921 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza I kursu doszkolenia. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 97. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 2 pp Leg.[7]. Z dniem 16 września 1922 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu pełnych kwalifikacji do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego, został przydzielony do dowództwa 8 Dywizji Piechoty w Modlinie na stanowisko szefa sztabu. Pełniąc służbę na tym stanowisku pozostawał oficerem nadetatowym 2 pp Leg. w Pińczowie[8][9]. 23 października 1925 roku został przeniesiony do 32 pułku piechoty w Modlinie na stanowisko dowódcy I batalionu[10]. 1 grudnia 1925 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy I baonu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[11]. 28 października 1926 roku został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego na stanowisko szefa Wydziału Etapowego[12][2]. 5 maja 1927 roku został przeniesiony do 39 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu na stanowisko dowódcy pułku[13]. 24 grudnia 1929 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. 22 grudnia 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do dowództwa 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej[15]. W 1937 roku został przeniesiony do dowództwa 4 Dywizji Piechoty w Toruniu na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej.

Na jego dalszej karierze zaważyły dwie kolejne opinie wystawione przez generała brygady Władysława Bortnowskiego, ówczesnego generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych z siedzibą w Toruniu. 13 października 1937 roku generał Bortnowski napisał: „nie mogę dać decydującej i pewnej opinii, gdyż z powodu krótkiego czasu w jakim go obserwuję nie wyrobiłem sobie ostatecznego zdania. Opinia moja o tym oficerze oparta jest raczej na wrażeniach i opiniach jego poprzednich przełożonych i może ulec zmianie po bliższym poznaniu. Robi na mnie wrażenie oficera inteligentnego i zdolnego, chcącego i umiejącego być miłym, tak dla swych przełożonych, jak i swych podwładnych. Nie wydaje mi się, by w ciężkich warunkach pracy wojennej był on zdolnym do wyraźnego narzucenia swej woli. Nadaje się raczej do pracy umysłowej niż do pracy dowodzenia – może być bardzo dobrym pomocnikiem dowódcy okręgu korpusu”. 15 listopada 1938 roku przyszły dowódca Armii „Pomorze” stwierdził kategorycznie: „Inteligentny, dużo umie, chętny, dobrze wychowany, towarzysko lubiany. Jako dowódca w polu sam nie wierzy w swoje decyzje, załamuje się przy najmniejszych trudnościach. Jako kierownik wyszkolenia nie umie natchnąć swych uczni wiarą w to co mówi i robi. Na dowódcę zupełnie się nie nadaje, na kierownicze stanowiska w sztabach – również. Na pomocnika dowódcy okręgu korpusu”.

Zgodnie z sugestią generała Bortnowskiego pułkownik Durski-Trzasko 24 października 1938 roku został wyznaczony na stanowisko pomocnika dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu, którym był generał brygady Franciszek Kleeberg[16].

Zmarł w nocy z 4 na 5 września od ran odniesionych w wyniku strzelaniny z polskimi policjantami[17].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 156.
  2. a b Wykaz Legionistów ↓.
  3. Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej, 1918, R. 1, nr 1, Warszawa 1918, s. 4.
  4. Czarnecka 2005 ↓, s. 81, 89, 94, 100.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, s. 597.
  6. Spis oficerów 1921 ↓, s. 25, 607.
  7. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 28.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 16 września 1922 roku, s. 720.
  9. Łoza 1938 ↓, s. 156.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 23 października 1925 roku, s. 590.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 129 z 1 grudnia 1925 roku, s. 700.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 28 października 1926 roku, s. 384.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 127.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929 roku, s. 438.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
  16. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 8, 525.
  17. Piotr Cichoracki. Okoliczności śmierci płk. dypl. Zygmunta Durskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy 12 (63)/2 (235)”, s. 223–232, 2011. 
  18. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  20. Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152–155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
  21. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]