Zygmunt Karasiński (oficer)
Zygmunt Kazimierz Karasiński (<1934) | |
pułkownik artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
2 marca 1892 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 kwietnia 1972 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1945 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
1 pułk artylerii polowej Legionów |
Stanowiska |
dowódca baterii |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Zygmunt Kazimierz Karasiński (ur. 2 marca 1892 w Leżajsku, zm. 7 kwietnia 1972 w Krakowie) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Złotego i Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Franciszka (kupca) i Antoniny z domu Tanasiewicz[1].
Student prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim (1910–1913), następnie kształcił się w Wiedniu – na Wydziale Leśnictwa w Wyższej Szkole Uprawy Ziemi[2]. Członek Drużyn Bartoszowych i Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[1]. Pod koniec lipca 1914 roku wcielony do armii austriackiej i przydzielony do 7 pułku artylerii górskiej. Z dniem 1 stycznia 1916 r. mianowany podporucznikiem, a w dniu 1 stycznia 1918 roku awansowany do stopnia porucznika. W październiku 1918 r. organizuje w Leżajsku oddział ochotników, z którym rozbraja formacje zaborcy i ogłasza, w dniu 1 listopada tegoż roku, przejęcie miasta przez władze polskie[2]. Następnie na czele tego oddziału udaje się do Przemyśla (Zasanie), gdzie przydzielony zostaje do oddziału Juliana Stachiewicza („Grupa San”). Jako oficer 2 baterii 1 pułku artylerii polowej Legionów walczy w wojnie polsko-ukraińskiej. Bierze udział w zajęciu Przemyśla i w odsieczy Lwowa (w walkach o to miasto uczestniczy do dnia 25 maja 1919 r.). Z dniem 25 sierpnia tego roku zostaje przeniesiony do powstającego 1 pułku artylerii górskiej. Jako dowódca baterii w I dywizjonie 1 pag bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej – na froncie przebywa od 1 marca 1920 roku. Walczy podczas operacji kijowskiej – odznacza się w dniu 16 czerwca tr., kiedy to kierując ogniem swej baterii umożliwia polskiej piechocie wycofanie się na nowe pozycje i bez strat wyprowadza z walki własną baterię. Także w trakcie walk nad Bugiem toczonych w dniach od 4 do 6 sierpnia 1920 r., dowodząc baterią z wysuniętego i widocznego stanowiska obserwacyjnego, odparł ataki nieprzyjaciela pod wsią Malowa Góra i zszedł jako ostatni z zajmowanego stanowiska. Za te czyny odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3]. Nadanie to zostało następnie potwierdzone dekretem Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L.11434.VM z 3 lutego 1922 roku (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 2 z dnia 18 lutego 1922 r.)[4]. Awansowany do rangi kapitana został z dniem 1 listopada 1920 roku. W tym czasie wyznaczono go również na stanowisko adiutanta dywizjonu w 1 pułku artylerii górskiej[5].
Na dzień 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w 21 pułku artylerii polowej[6]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 142. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W tym okresie ponownie służył w 1 pułku artylerii górskiej[7][8][a]. W roku 1923 pełnił obowiązki dowódcy II dywizjonu 1 pag (dywizjon ten stacjonował w Nowym Targu)[9] i zajmował 131. lokatę w swoim starszeństwie wśród kapitanów artylerii[10]. Do rangi majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 57. lokatą[11][12]. W tym samym roku, jako nadetatowy oficer 1 pag, pełnił służbę w Szefostwie Artylerii i Służby Uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie[13]. W czerwcu 1925 roku został ponownie przydzielony do 1 pułku artylerii górskiej, w którym objął stanowisko dowódcy I dywizjonu[14]. W styczniu 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy II dywizjonu w tymże pułku[15]. W roku 1928, pozostając nadetatowym oficerem 27 pułku artylerii polowej, pełnił służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim na stanowisku dyrektora nauk[16][7]. Zajmował wówczas 55. lokatę wśród majorów korpusu artylerii w swoim starszeństwie i przynależał macierzyście do kadry oficerów artylerii[17]. Do stopnia podpułkownika awansowany został z dniem 1 stycznia 1931 roku i 17. lokatą w korpusie artylerii[18]. Następnie przeniesiono go do 19 pułku artylerii lekkiej z Nowej Wilejki[7], w którym od stycznia 1931 roku do kwietnia 1934 roku piastował funkcję zastępcy dowódcy pułku. W roku 1932 zajmował nadal 17. lokatę w swoim starszeństwie i odznaczony był już Złotym Krzyżem Zasługi[19]. W kwietniu 1934 r. został przeniesiony na stanowisko dowódcy 6 dywizjonu artylerii konnej (w garnizonie Stanisławów)[20], które zajmował do kwietnia 1936 roku. Z dniem 7 maja 1936 roku objął funkcję dowódcy 31 pułku artylerii lekkiej, stacjonującego w garnizonie Toruń[21]. Służąc w tym pułku, z dniem 19 marca 1938 r. został awansowany do rangi pułkownika artylerii z 13. lokatą[18]. Lokatę tę zajmował również w marcu 1939 roku[22].
W dniu 30 sierpnia 1939 roku objął stanowisko dowódcy artylerii dywizyjnej w 14 Dywizji Piechoty. Z dywizją tą walczył w kampanii wrześniowej. Brał udział w bitwie nad Bzurą, podczas której dostał się do niemieckiej niewoli. W oflagach IV A Hohnstein i II C Woldenberg przebywał do dnia 3 maja 1945 roku[b]. Po wyzwoleniu został dowódcą Samodzielnego Zgrupowania Oficerów w Pöhls. Do Polski powrócił w grudniu 1945 roku. Pracował w Rybnickim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego.
Zmarł 7 kwietnia 1972 w Krakowie[23] i 11 kwietnia 1972 został pochowany[24] na tamtejszym cmentarzu Rakowickim (kwatera XCII-12-2)[5][c].
Żoną Zygmunta Karasińskiego była Ewa z domu Styś (ur. 3 listopada 1900, zm. 22 lutego 1964), z którą miał syna Jacka (ur. 1926) i córkę Zuzannę (ur. 1930)[5].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik – 1 stycznia 1916 r.
- porucznik – 1 stycznia 1918 r.
- kapitan – 1 listopada 1920 r. (zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 142. lokatą w korpusie oficerów artylerii)
- major – starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924 r. i 57. lokatą w korpusie oficerów artylerii
- podpułkownik – starszeństwo z dniem 1 stycznia 1931 r. i 17. lokatą w korpusie oficerów artylerii
- pułkownik – starszeństwo z dniem 19 marca 1938 r. i 13. lokatą w korpusie oficerów artylerii
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (za kampanię wrześniową)[5]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 4319[25][5]
- Krzyż Walecznych[26]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[27][28][5]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W roku 1922 kpt. Zygmunt Karasiński sformował II dywizjon dla 2 pułku artylerii górskiej z Przemyśla.
- ↑ Jego numer jeniecki to 48502.
- ↑ Wyszukiwarka pochowanych na cmentarzu Rakowickim (https://www.zck-krakow.pl/locator) jako datę jego śmierci wskazuje dzień 7 kwietnia 1972 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 88.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 88-89.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 II 1922, s. 105.
- ↑ a b c d e f Polak (red.) 1993 ↓, s. 89.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 306, 681.
- ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 5.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 194.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 775.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 817.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 XII 1924, s. 736.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 741.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 54.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 68 z 27 VI 1925, s. 347; skan tej strony w zbiorach Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej omyłkowo zamieszczono w Dzienniku Personalnym Nr 67 z 24 VI 1925.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 14 I 1926, s. 9.
- ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 432.
- ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 454.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 417.
- ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 178, 687.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 VI 1934, s. 163.
- ↑ Zarzycki 1996 ↓, s. 21.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 157.
- ↑ Zygmunt Karasiński. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 84, s. 2, 9/10 kwietnia 1972.
- ↑ Zygmunt Karasiński. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 85, s. 2, 11 kwietnia 1972.
- ↑ Lewandowski 1929 ↓, s. 23.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 695.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 178.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2020-03-03].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2020-03-03].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2020-03-03].
- Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2020-03-03].
- Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2020-03-03].
- Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2020-03-03].
- Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2020-03-03].
- Karasiński Zygmunt Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.82-7835 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-30].
- Jan Lewandowski: Zarys historji wojennej 1-go Pułku Artylerji Górskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920. [dostęp 2020-03-03].
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Piotr Zarzycki: 31 Pułk Artylerii Lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1996, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 978-83-87103-15-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Członkowie Drużyn Bartoszowych
- Członkowie Towarzystwa „Sokół”
- Jeńcy Oflagu II C Woldenberg
- Ludzie urodzeni w Leżajsku
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 1 Pułku Artylerii Górskiej (II RP)
- Oficerowie 6 Dywizjonu Artylerii Konnej
- Oficerowie 19 Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie 31 Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie dowództwa 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Pułkownicy artylerii II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy bitwy nad Bzurą (1939)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1972