Dymnica drobnokwiatowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dymnica drobnokwiatowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

makowate

Rodzaj

dymnica

Gatunek

dymnica drobnokwiatowa

Nazwa systematyczna
Fumaria vaillantii Loisel.
J. Bot. (Paris) 2: 358 1809[3]
Synonimy
  • Fumaria camerari Bubani
  • Fumaria chavinii Reut.
  • Fumaria parviflora subsp. vaillantii (Loisel.) Hook.f.
  • Fumaria spicata Balb. ex Parl.
  • Fumaria tenuiflora Janka ex Nyman
  • Fumaria vaillantii f. longibracteata Panov
  • Fumaria vaillantii var. maroccana Pugsley[3]

Dymnica drobnokwiatowa (Fumaria vaillantii Loisel.) – gatunek rośliny należący do rodziny makowatych (Papaveraceae)[4]. Nazwa naukowa nadana została na cześć francuskiego botanika Sebastiana Vaillanta[5].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Dokładny zasięg rodzimego występowania dymnicy drobnokwiatowej nie jest znany. Obecnie na naturalnych siedliskach występuje w Afryce Północnej (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja), na Wyspach Kanaryjskich, w Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym (Kaukaz, Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan,Turkmenistan, Uzbekistan, Afganistan, Iran, Irak, Syria, Turcja) i tropikalnym (Indie, Nepal, Pakistan) oraz w całej niemal Europie. Powszechnie rozprzestrzenia się także poza wymienionymi obszarami występowania[6].

W Polsce jest antropofitem zadomowionym[7], we florze Polski ma status archeofita i jest rzadka[4]. Podawano jej stanowiska głównie w południowo-wschodniej części kraju. Jest gatunkiem zagrożonym, ma status VU na liście zagrożonych archeofitów[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga
Wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, osiąga 10–50 cm wysokości[5].
Liście
Jasnozielone, ogonkowe, potrójnie pierzastosieczne, ich końcowe listki są równowąskie[5].
Kwiaty
Zebrane w luźne grono liczące zazwyczaj 6-12, rzadko do 15 kwiatów[5]. Kwiaty grzbieciste bez ostrogi, wyrastające na ukośnie odstających szypułkach. Działki kielicha o długości 0,5-1 mm, co najmniej 5-krotnie krótsze od płatków korony. Płatki korony różowe z ciemnopurpurowymi szczytami, od długości 5-6 mm. Górny zewnętrzny płatek wycięty na szczycie[9][4].
Owoce
Zaokrąglony, wyrastający na szypułce o długości 1,5–2 mm, do dwóch razy dłuższej od przysadki. Powierzchnia drobniutko ziarenkowata[4]. Tylko początkowo posiada na szczycie króciutki dzióbek[9].
Gatunki podobne
Najbardziej podobna jest dymnica różowa (Fumaria schleicheri). Ma intensywniej wybarwione kwiaty i inaczej zbudowany górny płatek korony; jego blaszka jest tępo zakończona (bez wcięcia) i jest szersza od paznokietka. Owoc ma szczyt krótko i ostro zakończony, a przysadki są co najwyżej 2-4 razy krótsze od szypułki[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Kwitnie od maja do października. Siedlisko: pola i siedliska ruderalne[4], takie, jak: gruzowiska, przydroża, torowiska i nasypy kolejowe, a także w ogrodach, parkach i nitrofilnych okrajkach. Roślina wapieniolubna, występuje na podłożu o dużej zawartości wapieni[5]. Liczba chromosomów 2n = 32[4].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-01-08] (ang.).
  3. a b The Plant List. [dostęp 2016-01-08].
  4. a b c d e f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. a b c d e f Tomasz Suchan, Marek Malicki. Fumaria vaillantii (Fumariaceae) na Dolnym Śląsku gatunek zagrożony albo nierozpoznawany. [dostęp 2017-01-08].
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2017-01-08].
  7. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. M. Zając., A. Zając, B. Tokarska-Guzik 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13: 1724
  9. a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  10. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.