Ogończowate
| Dasyatidae[1] | |||
| Jordan & Gilbert, 1879[2] | |||
 Przedstawiciel rodziny – Taeniura lymma | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | płaszczki | ||
| Nadrząd | |||
| Rodzina |
ogończowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Dasyatis Rafinesque, 1810 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Podrodziny | |||
| |||
Ogończowate[3], ogończe[3] (Dasyatidae) – rodzina ryb chrzęstnoszkieletowych z rzędu orleniokształtnych (Myliobatiformes), obejmująca ponad 70 gatunków, w tym jadowite. Niektóre są niebezpieczne dla człowieka. Mają niewielkie znaczenie gospodarcze.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Występują w gorących i umiarkowanie ciepłych wodach niemal całego świata. Większość gatunków morskich, niektóre spotykane w wodach słonawych lub słodkich.
Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]
Ciało płaskie, w kształcie zbliżonym do rombu lub tarczy o średnicy od 10 cm u Dasyatis acutirostra do 3 m u Dasyatis brevicaudata. Szerokie płetwy piersiowe podobne do skrzydeł, brak płetwy grzbietowej i ogonowej. Przynajmniej jeden ostry, ząbkowany, jadowity kolec na długim ogonie, kolce po wypadnięciu odrastają.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Ogończowate przebywają najczęściej w wodach przybrzeżnych zamaskowane w piasku podłoża. Żerują przeważnie w nocy. Dobrze pływają. Zaatakowane bronią się uderzając napastnika ogonem. Są żyworodne[3], samica rodzi od kilku do kilkunastu młodych.
Wypadki śmiertelne[edytuj | edytuj kod]
Jad ogończy może być śmiertelny dla człowieka jeśli dostanie się do krwiobiegu. 4 września 2006 w okolicach Port Douglas w stanie Queensland (Australia) od ukłucia kolcem jadowym ogończy Dasyatis brevicaudata w okolice serca zginął Steve Irwin. Istnieje tylko 17 udokumentowanych przypadków śmierci tego typu na świecie.
Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Rodzina ogończowatych dzieli się na 4 podrodziny[4][5]:
- Dasyatinae Jordan & Gilbert, 1879
- Neotrygoninae Last, Naylor & Manjaji-Matsumoto, 2016
- Urogymninae Gray, 1851
- Hypolophinae Stromer, 1910
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dasyatidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ D.S. Jordan & C.H. Gilbert. Notes on the fishes of Beaufort Harbor, North Carolina. „Proceedings of the United States National Museum”. 1 (55), s. 386, 1879. (ang.).
- ↑ a b c Nikolski 1970 ↓, s. 82–83
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-13] (ang.).
- ↑ Last, P.R., Naylor, G.J. i Manjaji-Matsumoto, B.M.. A revised classification of the family Dasyatidae (Chondrichthyes: Myliobatiformes) based on new morphological and molecular insights. „Zootaxa”. 3 (4139), s. 345–368, 2016. DOI: 10.11646/zootaxa.4139.3.2. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- William N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (5 January 2011). California Academy of Sciences. [dostęp 2011-01-29]. (ang.).
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Franciszek Staff (tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.